کتاب همه می گویند دوستت دارم - ریچارد ال. مودی

کتاب همه می گویند دوستت دارم نوشته ریچارد ال. مودی با ترجمه شعله آذر توسط نشر چشمه به چاپ رسیده است.

این کتاب، وودی آلن، نویسنده و کارگردان مطرح دنیای سینما را در آینه سه فیلم مشهورش برانداز می کند. نویسنده، کتاب حاضر را در هشت فصل تنظیم کرده و در همه این فصول جنبه های کاری وودی آلن را مورد بررسی قرار می دهد. او در ابتدای کتاب بیش تر به چارچوب نظری و نوشته هایی که به این فیلم ساز مرتبط است می پردازد اما بعد ذره بین اش را روی محتوا و درون مایه سه فیلمِ آلن با نام های "آنی هال"، "خاطرات استارداست" و "زایگ" که هر کدام در نوع خود غوغایی در دنیای سینما به پا کرده اند، می گذارد. در هر فیلم پنج موضوع مهم مورد بررسی قرار می گیرد و ریچارد شخصیت اصلی فیلم ها را در مواجه با والدین، خدا، زنان، جامعه و در مواجهه با تماشاگران مورد آنالیز قرار می دهد. در واقع "همه می گویند دوستت دارم" شخصیت واقعی وودی آلن را طبق سه فیلم او تحلیل می کند و نشان می دهد که این هنرمند فیلم ساز به چه دلیلی دو مقوله "تایید" و "رد" را همواره در محتوای فیلم هایش تکرار می کند. مفهوم این تایید و رد این گونه است که مثلا آلن در فیلم هایش عموما شخصیتی دارد که علاقه مند است مورد توجه و تایید دیگران قرار بگیرد اما از طرفی هرگز این اتفاق برای این کاراکتر رخ نمی دهد. ریچارد در نهایت فصل آخر را به نتیجه گیری در مورد روال کاری آلن اختصاص داده و شخصیت او را در روند فیلم سازی هایش مورد آنالیز قرار می دهد.

برشی از متن کتاب

فیلم های آلن جریان پارادوکسیکال تایید و رد از رابطه پرسونای آلن با والدینش سرچشمه می گیرد که به مدلی برای روابط بعدی تبدیل می‌شود. والدین پرسونال آلن غالبا به عنوان شخصیت های سلطه جو ایفای نقش می‌کنند و یا با نادیده گرفتن پرسونای آلن مثلاً با انکار موجودیت ها یا با تلاشی مداوم برای این که از او شخصیتی مثل خودشان بسازند او را رد می کنند. برای همین است که آلن شیوه پرورش کودکان را فرمی از استبداد فاشیسمی می‌داند. هر تلاشی از سوی والدین پرسونای آلن برای هدایت و تربیت او به منزله  رد شخصیت او تفسیر می شود. آلن تاکید می کند که والدین پرسونای آلن به جای تایید کامل او و پرورش شخصیت اش او را با سرسختی رد می‌کنند و تلاش خود را برای این که از او شخصیتی مثل خودشان بسازند با این توجیه می‌کنند که این کار برای تایید آسان تر او از طرف جامعه ضروری است. نمونه های بارز این جریان تایید و رد در اولین فیلم آلن پول را بردارو فرار کن مشاهده می‌شود که به تحلیل رفتار جنایتکارانه پرسونای آلن یعنی ویرجین استارکول می‌پردازد. در یک صحنه والدین ویرجیل برای گفتگو درباره زندگی پسرشان با خبرنگاران صورتشان را با نقاب می‌پوشانند. پدرش به خبرنگاران می گوید من سعی کردم خدا را توی سرش فرو کنم به همین ترتیب در فیلم عشق و مرگ وقتی مادر بوریس پرسونای آلن او را وادار می‌کند به جنگ برود به خاطر ترس و بزدلی تحقیرش می‌کند. موریس به خاطر جثه کوچک، ضعف در جنگیدن و موضع صلح طلبانه خود را تا حد مرگ حتمی به خطر می‌اندازد. در فیلم موزها پرسونای آلن فیلدینگ ملیش به روانپزشک خود می گوید رابطه ام با مادر و پدرم خوب بود فقط یک بار تو بچگی کتک خوردم اونا از 23 دسامبر 1942 شروع کردن به کتک زدن من و آخرای بهار 1944 دست از کتک زدنم برداشتن. بنابراین در دنیای پرسونای آلن نیاز یک کودک برای تایید کامل و بی قید و شرط از سوی افرادی که او را به دنیا آورده اند تحقق نمی یابد والدین او را رد می‌کنند و همین رد اولیه سبب می‌شود پرسونای آلن به این نتیجه برسد که غیر قابل تایید است در نتیجه از اینکه به پرسوناهای غیر آلنی امکان دهد او را بپذیرند خودداری می کنند و به این منظور از تاکتیک ستیزه جویی استفاده می کند تا تضمینی برای رد شدن از سوی آنها باشد. تکرار موضوع رد شدن از سوی والدین در فیلمه ای آلن این واقعه را به عنوان رد اولیه تثبیت می‌کند و مدلی را برای ردهای بعدی به وجود می آورد. هرچند پرسونای آلن از لحاظ فیزیکی به بلوغ می رسد ولی به خاطر ترس از دلبستگی که یکبار از طرف والدینش تهدید شده و به دلیل عدم بلوغ عاطفی نم ی‌تواند تسلیم شود درست همانطور که والدینش برای تربیت و شکل گیری شخصیت پرسنل آلن او را ملزم کردند تا تسلیم آنها شود. ممکن است هر کدام از پرسوناهای غیر آلنی نیز برای حفظ رابطه او را ملزم به سازش یا تسلیم کنند. در هر دو وضعیت از نظر پرسونای آلن شبیه هم است. اساساً پرسوناهای غیر آلنی سعی دارند با رد خواسته‌های پرسونای آلن او را مجذوب خود کنند و این از نظر پرسنوهای آلن تلاشی در جهت نابودی اوست.

فهرست

فهرست

• معمای وودی آلن
• مرور آثار مرتبط
• روش شناسی
• پارادایم تایید و رد
• آنی هال
• خاطرات استارداست
• زلیگ
• نتیجه گیری

(وودی آلن در آینه ی سه فیلم) نویسنده: ریچارد ال. مودی مترجم: شعله آذر انتشارات: چشمه