کتاب سنگ و دایره

معرفی کتاب سنگ و دایره

پل سلان، شاعر معاصر رمانیایی، آلمانی‌زبان، در مجموعه «سنگ و دایره» به ارائه 62 قطعه شعر پرداخته است. او که از بزرگ‌ترین شاعران آلمانی‌زبان قرن بیستم محسوب می‌شود، در سروده‌های خویش، شیوه و سبک خاص خود را دنبال می‌کرد که به اعتقاد برخی این رویه  خصوصاً در سطح جهانی، عاملی در مشکل ساختن درک اشعارش و از دست رفتن جنبه‌های خلاقانه آنها به هنگام ترجمه به زبان‌های دیگر شده‌است؛ چراکه وی در خلال سروده‌هایش اشارات فراوانی به متون دیگر، از جمله متون مذهبی، عرفانی یهودیان و مسیحیان دارد. این امر، مخاطبانی که در اقصی نقاط جهان با این آیین‌ها و فرهنگ‌ها آشنایی کمتری دارند را با مشکل فهم و درک مواجه می‌کند.

اما با وجود این‌ها، آثار او از قدرت شعری بالایی برخوردار بوده و توانسته با مخاطب ارتباط بگیرد که این‌چنین شناخته شده است. در اشعار این مجموعه، استفاده شاعر از تکرار عبارات و کلمات به وفور به چشم می‌خورد. او که از اوان نوجوانی و جوانی به سرودن شعر پرداخته، استعداد و توانایی‌هایش را در این زمینه به خوبی نشان داده است به طوری که اشعار او طی سال‌های 1957 تا 1964 در جوامع آلمانی دارای ارزش و جایگاه خاصی شد و توانست چهار جایزه ادبی را از آن خود کند.

برشی از متن کتاب سنگ و دایره

ترانه بانویی در سایه هنگامی که بانوی ساکت می‌آید و لاله ها را گردن می‌زند: کی می‌برد؟ کی می‌بازد؟ کی می‌آید پشت پنجره؟ کی پیش از همه نام او بر زبان می‌آورد؟ یکی هست که موی مرا بر سر دارد. بر سر دارد همچون کسی که با دست‌هایش مرده می‌برد. بر سر دارد همچون آسمان که موی مرا بر سر داشت آن سال که عاشق بودم. بر سر دارد آن را این چنین از سرخودخواهی. همان که می‌برد. همان که نمی‌بازد. همان که نمی‌آید پشت پنجره. همان که نام او بر زبان نمی‌آورد.

یکی هست که چشم‌های مرا دارد از آن هنگام که دروازه‌ها بسته می‌شود. آن‌ها را همچون حلقه در انگشت کرده است همچنین خورده‌های شهوت و صفیر: از هنگام پاییز برادرم بوده است؛ روزها و شب‌ها را می‌شمارد. همان که نمی‌برد. همان که نمی‌بازد. همان که نمی‌آید پشت پنجره. همان که آخر از همه نام او بر زبان می‌آورد. یکی هست که آنچه گفتم دارد. می‌بردش زیر بغل همچون یک بقچه. می‌بردش همچون ساعتی که بدترین وقتش را می‌برد. می‌بردش از درگاهی به درگاهی، دورش نمی‌اندازد. همان که نمی‌برد. سال‌های از تو تا من دوباره موج می‌زند گیسویت، هنگامی که می‌گریم. 

نویسنده: پل سلان ترجمه: سهراب مختاری انتشارات: چشمه