کتاب رسم فنی برق - رضایی

کتاب رسم فنی برق تألیف دکتر علیرضا رضایی توسط انتشارات چرتکه به چاپ رسیده است.

بشر مدت ها قبل از آن که نوشتن را یاد بگیرد، تصویر اشیاء و موضوعات مختلف را روی خاک رس، چوب و سنگ حکاکی و ترسیم می کرد. امروزه، اشکال زیادی از حیوانات و اشیاء که به وسیله ی پیشینیان روی سنگ ها و صخره ها حکاکی شده، به دست آمده است که خود بیانگر افکار و عقاید آنان می باشد. توانایی در ترسیم اشیاء ساده در گذشته باعث پیدایش یک زبان ترسیمی و ایجاد ارتباط بین انسان ها در آن زمان بوده است. نیاز انسان ها به زندگی اجتماعی در گذشته و حفاظت از جان و مال خود باعث شد که به فکر ایجاد بنا، ساختمان و ابزارهای لازم بیفتند و به ناچار شروع به ترسیم نقشه های مذکور نمودند. اما روش خاصی برای ترسیم وجود نداشت و هر کسی به گونه ای خاص و با تصور خویش اشکالی را ترسیم و برای ساخت از آن استفاده می نمود. با پیدایش صنعت و پیشرفت در این زمینه سعی شد که راه های بهتر و دقیق تری برای رسم تصاویر و نشان دادن اندازه ها و مشخصات اجسامی که باید ساخته گردد، یافته شود. تنوع قطعات صنعتی و مکانیزم ساخت آن ها موجب پیدایش یک سری علائم و قراردادهایی در صنعت و به خصوص در نقشه کشی شد که باعث بهبود در ساخت و کیفیت قطعات شده است. پراکندگی علائم و قراردادها در کارخانجات مختلف، کشورهای صنعتی را بر آن داشت تا این علائم و قراردادها را به صورت یکنواخت و واحد درآورند.

با پیشرفت تکنولوژی و نیاز به ارتباط صنعتی بین شرکت ها، لزوم ایجاد یک سازمان بین المللی استاندارد مورد توجه قرار گرفت و در سال 1947 سازمان ISO تشکیل شد و شروع به کار کرد.

فهرست

مقدمه فصل اول: تاریخچه و استانداردهای نقشه کشی تاریخچه نقشه کشی استانداردهای نقشه کشی در کشورهای مختلف فصل دوم: آشنایی با علائم و استانداردهای مختلف در نقشه های برق علائم برقی در مدارات استاندارد رنگ سیم ها و کابل ها کاربرد رنگ ها فصل سوم: سیم کشی و روشنایی رسم مدارهای الکتریکی کلیدها کلید یک پل کلید دو پل کلید تبدیل (یک قطبی دوراهه) کلید یک قطبی سه راهه (کلید صلیبی) کلیدهای کنترل با قطع و وصل خودکار جعبه تقسیم انواع سرپیچ لامپ ها لام رشته ای لامپ های فلورسنت معمولی رله فتوسل مدارهای الکتریکی کلیدها و نحوه ی اتصال آن ها مدارهای الکتریکی کلید یک پل مدار الکتریکی کلید دوپل مدارالکتریکی کلید یک پل مدار الکتریکی کلید تبدیل مدارالکتریکی لامپ فلورسنت مدارالکتریکی رله راه پله مدارالکتریکی رله ضربه مدارالکتریکی دیمر مدارالکتریکی فتوسل پریزها و دوشاخه ها فیوزها سیم کشی ساختمان روش های سیم کشی توکار فصل چهارم: نقشه کشی دیاگرام های دیجیتالی ترکیب رله ها و کنتاکتورها رله انواع رله ساختمان رله کنتاکتور ساختمان کنتاکتورها شناخت مشخصات کنتاکتور انرژی مصرفی کنتاکتورها شستی تفاوت رله و کنتاکتور در چیست؟ مقادیر نامی کنتاکتور جریان ها ولتاژها کاربرد رله و کنتاکتور نقشه های رله ها و کنتاکتورها فصل پنجم: گیت های منطقی در نقشه های دیجیتال مدارهای منطقی یا دیجیتال تعریف گیت ها و انواع آن ها گیت های اولیه فصل ششم: نقشه کشی سیستم های کنترلی و آنالوگ مقدمه آشنایی با دستگاه کنترل سطح معرفی اجزای سیستم نحوه ی کنترل شبکه های صنعتی عملکرد دستگاه کنترل سطح آشنایی با کنترل فلو شیر کنترلی آشنایی با دستگاه کنترل فشار اجزاء سیستم کنترل فشار کنترل دما معرفی دستگاه کنترل دما اجزاء سیستم کنترل دما فصل هفتم: آشنایی با پست های انتقال و نقشه های مربوط به آن شین و شین بندی انواع شین بندی آرایش پیشنهادی برای پست های 230 و 400 پست پست های فشار قوی اجزای اصلی یک پست علائم شناسایی دستگاه ها و کد گذاری پست ها تجهیزات اندازه گیری ولت مترها ترانسدیوسرهای ولتاژی و جریانی وات مترها و وارمترها منابع

برشی از متن کتاب

فصل اول: تاریخچه و استانداردهای نقشه کشی بعضاً کشورها از استاندارهای مخصوص به خود استفاده می کنند ولی در کل می توان گفت  که تفاوتی عمده با هم ندارند. برای آشنایی بیشتر خوانندگان، استانداردهای چند کشور (یا قاره) به صورت جدولی در این فصل مدون شده است. فصل دوم: آشنایی با علائم و استانداردهای مختلف در نقشه های برق علائم برقی نشانه هایی هستند که در مدارات الکتریکی استفاده می شوند. آن ها بیشتر زمان مونتاژ  و امتحان مدارات به کار می روند و طرح قطعات معمولاً با نقشه مدارات فرق دارد. برای ساخت یک مدار، باید با طرح قطعات بر روی فیبر مدار چاپی یا نقشه مدار آشنا بود. فصل سوم: سیم کشی و روشنایی مدارهای الکتریکی را به صورت های مختلفی رسم می کنند که مهم ترین آن ها عبارتند از:

1. شمای فنی (نقشه تک خطی مدار)
2. شمای حقیقی
3. شمای مسیر جریان

فصل چهارم: نقشه کشی دیاگرام های دیجیتالی ترکیب رله ها و کنتاکتورها شاید ساده ترین تعبیری که برای رله ها بتوان به کار برد این است که رله ها کلیدهایی الکترومغناطیسی هستند که می توان از آن ها به عنوان جدا کننده بخش قدرت و بخش الکترونیکی یک پروژه استفاده نمود. فصل پنجم: گیت های منطقی در نقشه های دیجیتال مدارهای منطقی یا دیجیتال در واقع مدارهایی هستند که سیستم های الکترونیکی دیجیتال و یا قسمت های سخت افزاری کامپیوترهای دیجیتال از آن ها تشکیل شده که می توانند بر روی مقادیر ناپیوسته عددی کار انجام دهند که این اعداد مجموعه ای از صفر و یک ها هستند. فصل ششم: نقشه کشی سیستم های کنترلی و آنالوگ اهمیت کنترل اتوماتیک در صنایع و زندگی روزمره عصر حاضر بر هیچ کس پوشیده نیست و به جرأت می توان گفت که یکی از مهم ترین بخش های صنایع پیشرفته امروزی را سیستم های کنترل اتوماتیک تشکیل می دهند. کاربرد کنترل اتوماتیک موجب بالا رفتن کیفیت و کمیت تولید محصول شده و هم چنین ایمنی محیط های صنعتی را به طور چشم گیری بالا برده است. فصل هفتم: آشنایی با پست های انتقال و نقشه های مربوط به آن در شین تمام انرژی ژنراتورها و یا ترانسفورماتورها و یا هر دو به هم می پیوندند و از آن جا که به طور مستقیم با همان ولتاژ و یا به کمک ترانسفورماتور افزاینده و یا کاهنده با ولتاژ دیگر به مصرف کننده ها و یا شین های دیگر هدایت می گردند. پس می توان گفت که شین وسیله ی جمع و پخش انرژی در آن واحد است.

نویسنده: دکتر علیرضا رضایی انتشارات: چرتکه