کتاب راسته کنسروسازان | جان استن بک

درباره ی کتاب راسته کنسروسازان جان استن بک

کتاب راسته کنسروسازان اثر جان استن‌بک با ترجمه‌ی سیروس طاهباز توسط انتشارات نگاه به چاپ رسیده است. کتاب راسته کنسروسازان اثری خلاقانه از "جان استن بک" می‌باشد که اولین بار در سال 1945 منتشر شد و چندین سال بعد با اقتباس از آن یک فیلم سینمایی زیبا روی پرده‌های سینما رفت.

کاراکتر اصلی این کتاب یک شخص نیست، بلکه یک محله است. محله ای به نام "راسته کنسروسازان" در کالفرنیا، که زمانی در آن، کارخانه های کنسروسازیِ فراوانی وجود داشت. ماهی گیران، صید روزانه شان را به این محله می آورند و به صاحبان کارخانه ها می فروختند تا آن ها کنسروهای ماهی را آماده کنند و به بازار بفرستند.

کمی بعد بر اثر مشکلاتِ حاکم در خلالِ جنگ جهانی دوم، آمریکا با رکود اقتصادی شدیدی مواجه می شود و بسیاری از این کارخانه های کنسروسازی تعطیل می شوند. حالا ماهی گیرانِ محقری که گذرانِ زندگی شان به این کارخانه ها گره خورده است، با مسائل فلاکت بار اقتصادی مواجه می شوند و برای فراموش کردن زخم بزرگی که به روحِ زندگی شان زده شده، ناچارند به دنبال شادمانی های کوچکی بگردند تا التیامی بر روی زخم های کاری شان باشد.

"جان استن بک" در این کتاب نیز هم چون دیگر آثارش، فقر و نداریِ کارگرهای ساده ای را به تصویر می کشد که برای گذرانِ زندگی شان مجبورند دائماً در تلاش و تکاپو باشند و باز هم به خاطر بی عدالتی های جامعه، مثل همیشه در جایی که هستند درجا بزنند.

بخشی از کتاب راسته کنسروسازان

پسین گاه همین که تاریکی فرا رسید یه چیز عجیبی در راسته ی کنسرو سازان پیش آمد، زمانی بود در فاصله غروب آفتاب و روشن شدن چراغ های خیابان. در این فاصله خاموشی آرامی است. چینی پیری از تپه فرود آمد و از «قصر فلاپ هاوس» گذشت و از تخته ی جاپادار پایین رفت و به تکه زمین لخت رسید. کلاه حصیری کهنه ای به سر داشت. کت و شلواری آبی پوشیده بود و کفش های سنگین به پایش بود که تخت یکی از آنها پاره شده و همین که راه می رفت به زمین کشیده می شد.

سبد ترکه بید سر پوشیده ای به دست داشت. چهره اش تکیده و قهوه ای رنگ بود و چین و شکنی نامنظم داشت. چشم های پیرش نیز خرمایی رنگ بود، حتی سفیدی ها هم خرمایی رنگ بود و فرورفته، انگار که از گودال بیرون را نگاه می کنند. در هوای نیمه تاریک پیدایش شد و از خیابان گذشت و به محوطه میان «وسترن بیولوژیکال» و کنسرو سازی هدیوندو رسید. سپس از کنار ساحل رد شد و آنگ اه در میان شمع ها و دیرک های فولادی نگهدارنده موج ‌شکن ناپدید شد. تا سپیده دم کسی او را ندید.

سپیده دم، آنگاه که چراغ های خیابان خاموش شده بود و هنوز از نور روز خبری نبود. چینی پیر از میان ستون ها بیرون خزید و از ساحل خیابان گذشت. اکنون سبد ترکه ی بیدش سنگین و مرطوب و آب چکان بود. تخت پاره ی کفشش روی خیابان کشیده می شد. از تپه گذشت و به خیابان دوم رسید و به درون دروازه ای در حصاری پهن و بلند فرو رفت که تاکنون جز آن غروب دیده نشده بود. مردم که در خواب بودند صدای دور شدن کفش هایش را شنیدند و لحظه ای بیدار شدند. این، سال‌ها پیش آمده بود و اما کسی به آن عادت نکرده بود.

بعضی ها فکر می کردند او خدا است. پیرمرد ها می گفتند مرگ است و بچه‌ها می‌گفتند او چینی پیر خنده داری بیش نیست. همچنان که کودکان همیشه فکر می کنند که هر چیز کهنه و عجیب خنده دار است. اما بچه ها چنان که باید چینی را دست نینداختند و فریاد نکشیدند زیرا که پیرمرد موجی از ترس با خود به همراه داشت.

تنها پسرکی ده ساله شجاع و خوشرو به نام اندی اهل سالیناس به پینی پیر نزدیک شد. اندی به مونتری آمده و پیرمرد را دیده بود و می‌دانست اگر بخواهد خودش را نگه دارد باید سرش داد بکشد. اما حتی اندی با آن شجاعتی که داشت، موجی ترس در وجودش حس می کرد. آنگاه که کار و هراسش به او چیره می ‌شد، غروب به غروب مرد را می پایید. آنگاه یک روز غروب به خودش جرأت داد و پشت سر پیرمرد راه افتاد و به صدای تیز و بلند خواند:

«چینی چینی چونگ روی یه تخته لمید یه سفید پوس اومد و دمشو برید»

پیرمرد ایستاد و رویش را برگرداند. اندی بی حرکت ماند. چشم های عمیق خرمایی رنگ پیر، اندی را ورانداز کرد و لب های باریک مخطط او جنبید. آنچه را که پیش آمد اندی ن توانست بگوید و نه فراموش کند، چشم ها چنان گسترده شد که دیگر مرد چینی نماند، یک چشم بود.

• نویسنده: جان استن‌بک
• مترجم: سیروس طاهباز
• انتشارات: نگاه