کتاب دانستنیها 4 (کتاب رازهای فضانوردی)

کتاب رازهای فضانوردی نوشته ی عباس خاراباف، علی رنجبران، ثمین موتمن فر، محمد حسین جهان پناه، شهاب شعری مقدم توسط  نشر شهر به چاپ رسیده است.

در حدود نیم قرن پیش که فضاپیمای آپولو به سمت کره ی ماه حرکت کرد تا به امروز، سیر تحولات فضاپیماها روندی غیر قابل پیش بینی و حیرت  انگیز را طی کرده اند. کامپیوتری که فضاپیمای آپولو را هدایت می کرد یک حافظه ی 16 بیتی داشت که در زمان خودش یکی از پیشرفته ترین ها بود. برای مقایسه می توان گفت که تلفن های همراه امروزی چندین برابر، قدرت پردازشی بیشتری نسبت به کامپیوتر آپولو دارند. تمام دستورات باید توسط سرنشینان و به وسیله ی کدهایی متشکل از 0 و 1 با صفحه کلید بزرگی که در فضاپیما موجود بود، وارد می شد. در این کتاب خواننده با تاریخچه و سیر تحول فضانوردی آشنا می شود و در خلال صفحات کتاب متوجه می شود که چه کشورهایی به فناوری فضایی در دهه های مختلف دست یافته اند، همچنین مطالبی درباره ی ناسا، سازمان فضایی آمریکا و زیر مجموعه های آن می خوانند، از ساختمان فضاپیماهای سرنشین دار و قطعات مختلف آن ها، از فضاپیماهای شاتل، بوران و کاوشگرهای وویجر اطلاعاتی کسب می کنند، همچنین از نحوه ی زندگی در ایستگاه فضایی، دوربین های فضایی، لباس فضانوردان، تجهیزات فضایی، آینده فضانوردی و سفرهای توریستی، سفر به لبه ی فضا و چندین عنوان دیگر مطالب جالب و خواندنی وجود دارده ها و عکس از فضا و کهکشان است.

 

برشی از متن کتاب

آغازی بر تاریخ فضا ورنر فون براون بدون شک بزرگترین دانشمندی بود که راه رسیدن بشر به فضا را باز کرد. این افسر برجسته ارتش نازی با ساخت موشک ‌های وی توانست توان نظامی آلمان نازی را در آسمان به حد اعلای خود در آن زمان برساند. هرچند رایش سوم با مشکل کمبود منابع مواجه شد و بعد از ورود ایالات متحده به جنگ، روند سقوط را طی کرد اما کارهای برجسته فون براون بر آن به حدی بود که پس از سقوط رایش، ارتش ایالات متحده فون براون و مهندسان آلمانی زیردست او را به آمریکا منتقل کرد. این گروه مدت زیادی درگیر مسائل جنبی پس از جنگ بودند و به دلیل عدم اطمینانی که به این قسم خوردگان هیتلر وجود داشت، حتی تا مدتی پس از تاسیس ناسا هم آن ها با بی ‌مهری آمریکایی ها مواجه بودند تا اینکه عقب ‌ماندگی آمریکا در جبهه فضا در جنگ سرد از اتحاد شوروی باعث شد تا دوباره بشریت شاهد خدمات فون براون باشد. کارهایی که نقطه پایانی اش سفر به ماه بود. اما از سوی دیگر شوروی ،پس از فتح آلمان و دستیابی به یافته ‌های فون بروان و تیمش، این یافته ها را در اختیار نابغه روس، سرگی کورولف قرارداد. کورولف هم مدتی با بی ‌مهری بولشویک ها مواجه بود. اما او هم بالاخره توانست با سخت موشک ‌های دقیق کاری کند که حتی تا به امروز آمریکا را یک قدم عقب تر از روسیه می‌دانیم. کیفیت سایوز و در برابر شاتل که دو شکست بزرگ در کارنامه اش دارد نشان می‌دهد که کورولف چگونه بنیان ‌های دقیقی را برای صنایع هوا و فضای شوروی پایه‌ریزی کرد. اما جنگ سرد برای همیشه امکان همکاری این دو نابغه بزرگ را از بین برد تا این حسرت برای بشر باقی بماند که اگر کورولف و فون براون این امکان همکاری را داشتند چه بسا ما امروز داشتیم روی مریخ قدم می زدیم.   طرح مشترک ناسا با شوروی پروژه آزمایشی آپولو- سایوز نخستین ماموریت فضایی مشترک بین آمریکا و شوروی و نخستین همکاری فضایی بین المللی بود. این ماموریت در 24 تیر 1354 15( ژوئیه 1975 ) آغاز شد و طی آن فضاپیمای آمریکایی آپولو و فضاپیمای روسی سایوز در مدار زمین به هم متصل شدند و فضانوردان آن ها باهم عملیات مشترکی را به انجام رساندند. پروژه- آپولو سایوز چه به لحاظ فنی و چه از نظر سیاسی عملیات مهمی محسوب می‌شد. این پروژه برنامه نمادین و سیاسی در دوره ای  از تنش‌زدایی بین روابط ابرقدرت های شرق و غرب بود. با این حال، فضانوردان طی این آزمایش های علمی و فنی مهمی را انجام دادند مثل ایجاد خورشید گرفتگی مصنوعی توسط آپولو و فضانوردان روسی در سایوز بتوانند از این فرصت استفاده کرده و برای نخستین بار از فضا از تاج خورشید عکس برداری کنند. همچنین پروژه آپولو- سایوز برای مهندسان آمریکایی و روسی این امکان را فراهم کرد که کارکرد سامانه های فضایی متفاوت شان را باهم هماهنگ کنند. نتیجه این هماهنگی بعدها برای اتصال فضاپیمای شاتل آمریکا به ایستگاه فضایی میر و نیز ساخت ایستگاه فضایی بین المللی به کار رفت. نقطه عطف این همکاری های دو جانبه، همکاری در عرصه فضایی بود که منجر به امضای موفق موافقت نامه پروژه آزمایشی- آپولو سایوز در 24 مه 1972 بین ریچارد نیکسون و الکسی کاسیگین در مسکو شد. طی این موافقت نامه قرار بر این شد که فضاپیماهای سایوز و آپولو در مدار زمین به هم متصل شوند، و فضانوردان روسی و آمریکایی در مدار زمین مهمان هم باشند.علاوه بر انگیزه سیاسی، اهداف فنی پروژه عبارت بود از: سازگاری سامانه های فضایی شوروی و آمریکا سخت افزار و سامانه های اتصال فضا پیماها آزمایش سامانه ها و ابزار ظروری برای انتقال فضانوردان بین فضاپیماهای متفاوت و امکان اجرای ماموریت های نجات اضطراری تلاش برای سازگار کردن سامانه‌های کنترل و ناوبری زمینی گسترش همکاری های فضایی در آینده

فهرست

تاریخ فضانوردی . آغازی بر تاریخ فضا اطلس جغرافیایی فناوری فضایی فناوری فضایی در کشور ها زیر مجموعه های ناسا آسا مهمترین رخداد فضایی فضاپیماهای شگفت‌انگیز فضاپیماهای سرنشین ‌دار مسیر سفر فضاپیماها ویژگی‌های شاتل فضایی چرا شاتل فضایی بازنشسته شد؟ فضاپیمایی بوران کاوشگرهای وویجر وویجر-1 زندگی در فضا ایستگاه فضایی شرایط زندگی در فضا تجهیزات فضایی لباس‌های فضانوردی ماشین حمل شاتل دوربین های فضایی ابزارهای کاربردی فضایی آینده فضانوردی فضاپیمای توریستی موشک فالکن هوی فضاپیمایی ضد ماده موشک واسیمر پیشرانش آب داغ فضاپیماهای قابل تورم فضاپیماهای بین ستاره ای پیشرانش گداخت هسته ‌ای پیشرانش الکترومغناطیسی معدن کاری در فضا پرورش گیاهان در فضا

• چگونه کار می کند - 1
• نویسنده و مترجم: عباس خاراباف - علی رنجبران - ثمین موتمن فر - محمد حسین جهان پناه - شهاب شعری مقدم
• انتشارات: نشر شهر