کتاب وقایع حقوقی (مسوولیت مدنی) کاتوزیان

درباره‌ی کتاب وقایع حقوقی (مسوولیت مدنی) دکتر ناصر کاتوزیان

قانون مدنی مجموعه ای از مواد قانونی است که اساسی ترین مقررات حاکم بر ارتباطات اشخاص با یکدیگر را در جامعه بیان می کند. قانون مدنی کشورهای مختلف معمولا قدمت زیادی دارد و به عنوان پیکره اصلی حقوق خصوصی کشور، کمتر دستخوش تغییرات عمده می شود و وظیفه اصلی این قانون تنظیم روابط قراردادی و خارج از قرارداد اشخاص جامعه است، اما در عمل سایر شاخه های حقوق را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. از مهم ترین مسائلی که در قانون مدنی هر کشور به آن ها پرداخته می شود می توان به قراردادها ، مسئولیت مدنی، حقوق تعهدات و خانواده اشاره کرد.

 

بخشی از کتاب وقایع حقوقی (مسوولیت مدنی) دکتر ناصر کاتوزیان

1 .مسئولیت مدنی:

مسئولیت مدنی عبارت است از ملزم بودن شخص به  جبران خسارتی که به دیگری وارد کرده است و زمانی به وجود می آید که کسی بدون مجوز قانونی به حق دیگری لطمه وارد کند و در اثر آن زیانی به او برسد، فرق نمیکند عملی که موجب زیان شده است جرم باشد یا شبه جرم ،در هر موردی که شخص موظف به جبران خسارت دیگری است گفته می شود که این فرد مسئولیت مدنی دارد و ضامن است .

این قاعده منطقی و عادلانه از دیرباز  وجود داشته که "هر کس به دیگری ضرر بزند باید آن را جبران کند، مگر در موارد اضرار به غیر که به حکم قانون باشد یا ضرری که به شخص وارد آمده است ناروا و نامتعارف جلوه نکند" این قاعده نظیر همان چیزی است که در فقه تحت عنوان((من تلف مال الغیر فهو لهو ضامن))ذکر شده است.

مسئولیت مدنی به عنوان ضمانت اجرای حقوق مدنی نقش حساس و مهمی را در مطالبه و استیفای حقوق افراد و در نتیجه تنظیم روابط اجتماعی و حقوقی ایفا می کند، بدون تصور وجود مسئولیت مدنی  حق، مفهوم واقعی و عینی خود را از دست داده و جنبه فکری و ذهنی به خود میگیرد؛ در ضمن چیزی که به واقع حق را از حالت بالقوه به صورت بالفعل در آورده و آن را به طور ملموس در اختیار صاحبان حق قرار میدهد قواعد و مقررات موجود در نظام حقوقی کشورها و از جمله کشور ما می باشد که در چهارچوب و قوانین مختلف  گنجانده شده است.

در مورد بحث مورد نظر ما می توان گفت  که الزامات خارج از قرارداد ، ضمان قهری و مسئولیت مدنی  دو مفهوم عام و خاص قائل شویم که به صورت زیر نمایان می باشد...

2 .غصب:

هر کس بدون رضایت مالک مالی، مال او را به مالکیت خود درآورد یا از آن استفاده کند، غاصب محسوب می‌شود. در واقع غصب در لغت به معنای گرفتن مال از راه ظلم است و در اصطلاح حقوقی و بر مبنای آنچه که ماده 308 قانون مدنی بیان می‌کند، «استیلا بر حق غیر به نحو عدوان» تعریف شده است.

در تعریف حقوقی غصب باید گفت که غصب تصرف مال دیگری از راه نامشروع و بدون رضایت مالک است. در چنین شرایطی فرد متصرف، مسئولیت مطلق و محض دارد چرا که هم مسئول از بین رفتن اصل مال و هم منافع آن است. خواه این تجاوز عمدی یا غیر عمدی باشد. به عنوان مثال، اگر خریداری مال مغصوب را بخرد به محض آن که بر آن مسلط شود از نظر قانون غاصب و مسئول است. هر چند ما نتوانیم هیچ تقصیری را به او نسبت دهیم...

3 .استیفا، ایفای ناروا، اداره فضولی:

استیفاء عبارتست از بهره ‌مند شدن شخص از عین یا منافع مال غیر  بر حسب توافق صریح  یا ضمنی صاحب مال. در استیفا، از آنجا که توافق طرفین موجود است یا عقد شباهت دارد عامل یا صاحب مال حسب مورد مستحق اجرت عمل یا اجرت المثل می باشد مگر معلوم شود عمل تبرعی و یا اذن در انتفاع مجانی بوده است. .. کتاب "حقوق مدنی کاتوزیان (وقایع حقوق، مسئولیت مدنی)"  شامل مسائل و مطالب مفید برای دانشجویان رشته حقوق می باشد.

کتاب حقوق مدنی (وقایع حقوق، مسئولیت مدنی) تالیف دکتر ناصر کاتوزیان توسط نشر گنج دانش به چاپ رسیده است.

فهرست

بخش نخست «مسئولیت مدنی» فصل اول: مبانی و منابع مسئولیت مبحث اول - مبانی نظری مسئولیت مبحث دوم - منابع مسئولیت در حقوق کنونی فصل دوم:  ارکان مسئولیت مبحث اول - وجود ضرر مبحث دوم - فعل زیانبار مبحث سوم - رابطه ی سببیت فصل سوم:  مسئولیت های خاص و مختلط مبحث اول - مسئولیت های ناشی از فعل غیر مبحث دوم - مسئولیت ناشی از مالکیت و حفاظت از اشیاء فصل چهارم:  آثار مسئولیت مدنی بخش دوم «غصب» فصل اول: آثار غضب مبحث اول - الزام به بازگرداندن عین مبحث دوم - الزام به دادن مثل یا قیمت مبحث سوم - سقوط ضمان غاصب فصل دوم: تضامن مبحث اول - رابطه مالک با غاصبان مبحث دوم - رابطه ی غاصبان -  توزیع مسئولیت بخش سوم «استیفا، ایفای ناروا، اداره ی فضولی» فصل اول: استیفا مبحث اول - استیفای مشروع مبحث دوم - استیفای نامشروع یا بدون سبب فصل دوم: ایفای ناروا مبحث اول - شرایط تحقق مبحث دوم - آثار فصل سوم: اداره ی فضولی اموال غیر مبحث اول - ماهیت و مبنای حقوقی مبحث دوم -  شرایط تحقق مبحث سوم - آثار فهرست تحلیلی مطالب فهرست الفبایی مطالب فهرست قوانین مورد استناد کتابنامه

• دوره مقدماتی حقوق مدنی 
• مؤلف: ناصر کاتوزیان
• انتشارات: گنج دانش