کتاب تبارشناسی اخلاق | فریدریش نیچه

درباره‌ی کتاب تبارشناسی اخلاق اثر فریدریش نیچه

کتاب تبارشناسی اخلاق، یکی از بهترین کتاب های فلسفه، و همچنین از جمله آخرین کتاب‌های "فردریش نیچه" می‌باشد که این فیلسوف و نویسنده‌ی آلمانی نگارش آن را تنها در بیست روز انجام داده است. کتاب تبارشناسی اخلاق "یک جدل نامه" می‌باشد و بعد از کتاب "فراسوی نیک و بد" و به منظور تفهیم بیش تر چند نکته‌ی اساسی که در آن کتاب زیاد واضح و روشن نبود، نوشته شده است. این کتاب فلسفی را می‌توان یکی از مهم‌ترین آثار "نیچه" و همچنین اثری مستقل درباره‌ی خاستگاه اخلاق دانست.

واژه ی تبارشناسی در واقع به معنای بررسی خاستگاه‌هایی می باشد که یک پدیده از آن ریشه گرفته است. به طور کلی "نیچه" در کتاب حاضر قصد دارد به ارزیابی سیر تحول و دگرگونی مفاهیم و ارزش ‌های اخلاقی بپردازد و با این کار از یک ‌سو نشان دهد که این مفاهیم اخلاقی از کجا و چگونه پدید آمده‌اند و از سوی دیگر، نادرستی و زیان ‌باریِ اخلاقیات سنتی و به ویژه اخلاقیات مسیحیت را روشن سازد.

بخشی از کتاب تبارشناسی اخلاق نیچه

اما چه جای شگفتی ست اگر که شما این را در نیابید؟ اگر که سما را چشمی برای دیدن چنان چیزی نباشد که گذشت دو هزار سال می باید تا به پیروزی رسد؟ دیدن و تمام - دیدن چیزهای دور و دراز کاری ست دشوار.

و اما، این است آن چه روی داده است: از تنه ی آن درخت انتقام و نفرت، آن درخت نفرت یهودی، آن ژرف ترین و عالی ترین نوع نفرت، یعنی نفرت آرمان آفرین و واژگونگر ارزش ها، چیزی بررست به همان بی همتایی؛ یعنی محبتی تازه - و از کدام تنه این بر می توانست رست؟ اما هرگز گمان مدارید که آن محبت هم چون انکار آن تشنگی برای انتقام، هم چون ضد نفرت یهودی، بر رسته باشد! نه، حقیقت باژگونه ی این است! آن محبت هم چون تاجی بر سر آن نفرت رویید؛ هم چون تاج پیروزی ای هر سو دامن گستر در دل ناب ترین روشنایی و پر مایه ترین آفتاب، فرارنده به میدان روشنا و بلندا در پی آماج های آن نفرت؛ در پی پیروزگری و غارتگری و وسوسه گری، درست با همان انگیزه ای که ریشه های آن نفرت را هر چه ژرف تر و آزمندانه تر در هر آن چه ژرف است و شر، فرو می برد.

این عیسای ناصری، این تن آوردگی انجیل محبت، این نجات بخش ارمغان آور آمرزش و پیروزی بهر بی نوایان و بیماران و گناه کاران - مگر نه همان وسوسه گری بود، آن هم در وحشتناک ترین و ایستادگی ناپذیرترین صورت آن؟ وسوسه ای و کژراهه ای به همان ارزش های یهودی و آرمان های نوین؟ مگر بنی اسرائیل درست از کژراهه ی همین نجات بخش، همین به ظاهر دشمن و پاشاننده ی اسرائیل، نبود که به هدف نهایی انتقام جویی عالی خود دست یافت؟ مگر این به راستی بخشی از هنر سیاه و پنهان یک سیاست بزرگ انتقام نبود؟

سیاست انتقامی دورنگر و زیر زمینی و خزنده و پیش اندیشیده، که اسرائیل با آن می بایست ابزار واقعی انتقام خود را به نام دشمنی خونی در پیش چشم همه ی جهان از خود براند و به صلیب اش کشد تا آن که تمامی جهان، یعنی همه ی دشمنان اسرائیل، این لقمه را بی پروا به نیش کشند؟

کدام ظرافت معنوی لقمه ای خطرناک تر از این را گمان تواند کرد؟ یعنی، چیزی هم پایه ی قدرت وسوسه گر و سر مست کننده و فرو گیرنده و نابود کننده ی صلیب مقدس؛ آن ناسازه ی خدایی بر صلیب؛ یعنی، راز هولناک گمان ناپذیرترین و بالا دست ترین ستم کاری انجامین؛ یعنی، خود را به صلیب کشیدن خدا برای رستگاری انسان! - بی گمان، اسرائیل در زیر این نماد، با انتقام جویی و باژگون کردن همه ی ارزش ها، دست کم، تاکنون بر بار بر تمامی آرمان های دیگر، بر همه ی آرمان های والاتر دیگر پیروز گشته است.

آرمان های والا کدام است؟ چشم باز کن و پیروزی مردم را ببین - یا بردگان یا غوغا یا گله یا هر نام دیگری که دوست داری بر ایشان بگذاری. گیرم که این کار، کار یهودیان بوده باشد! اما کدام ملت را رسالتی جهان - تاریخی تر از این بوده است؟

کتاب تبارشناسی اخلاق اثر فریدریش نیچه با ترجمه‌ی داریوش آشوری توسط نشر آگه به چاپ رسیده است.

فهرست

فهرست کتاب تبارشناسی اخلاق

دیباچه ی مترجم

پیش گفتار

جستار یکم

خیر و شر، خوب و بد

جستار دوم

گناه، بدوجدانی و از این گونه چیزها

جستار سوم

معنای آرمان زهد چی ست؟

برابرنامه

• نویسنده: فریدریش نیچه
• مترجم: داریوش آشوری
• انتشارات: آگه