کتاب رازدانی و روشنفکری و دینداری - عبدالکریم سروش

درباره کتاب رازدانی و روشنفکری و دینداری

"رازدانی و روشنفکری و دینداری" کتابی در حوزه ی فلسفه می باشد که مطالبی پرمحتوا را به مخاطب ارائه می کند. نویسنده در طول محتوای اثر حاضر که پنج مقاله ی ارزشمند و خواندنی را در برمی گیرد، سه مقوله ی رازدانی، دینداری و روشنفکری را به طور مفصل مورد بحث قرار می دهد؛ در همین راستا ابتدا، تعریف روان و شفافی را درباره ی روشنفکری ارائه کرده و سپس، مفهوم این عبارت را از دیدگاه نظام های مختلف غربی در دوره های مختلف و هم چنین از نظر اسلامی توضیح می دهد و معتقد است که روشنفکران به هیچ وجه نباید بر مسند قدرت های سیاسی بنشینند؛ وی برای اثبات صحت و اعتبار بخشی به این عقیده ی خود، دلایلی محکم و منطقی را بیان نموده و در نتیجه، مخاطب را با ابعاد فکری خویش همراه می سازد.

"سروش"، در ادامه، سه فرهنگ ایرانی، اسلامی و غربی را بررسی کرده و سپس ارتباط میان هر یک و هم چنین نحوه ی برخورد صحیح با آن ها را به خواننده  معرفی می کند و در پایان نیز، از مبحث رازدانی و ارتباطش با زندگی غافلانه و روشنفکری سخن گفته و مطالبی بسیار خواندنی و تاثیرگذار را در اختیار افراد قرار می دهد.

کتاب رازدانی و روشنفکری و دینداری، یکی از شاخص ترین کتابهای عبدالکریم سروش است که توسط انتشارات صراط به چاپ رسیده است.

فهرست

روشنفکران قدرتمندان بی‌مسند قرائت فاشیستی از دین مبانی تئوریک لیبرالیسم سه فرهنگ رازدانی و روشنفکری روشنفکری و دینداری نمایه ی نام کتاب ها نمایه ی نام اشخاص

برشی از متن کتاب

منافع (ذهنی و عینی) مستقل به شمار می رود، به مقابله با او بر می خیزد در واقع چون آنان در عرصه ی نظری نمی توانند به معارضه با وی برخیزند، از طریق سیاسی نابودش خواهند کرد. زیرا در عرصه ی سیاست یعنی تنازع برای کسب قدرت، قاعده ی بازی متفاوت است و این قاعده معمولا از نظر عمومی هم پذیرفته شده است. آیا شما چنین تحلیلی را می پذیرید؟ - سخن شما را می پذیرم و تاکید می کنم ما از روشن فکر نمی خواهیم عضو بریده از جامعه یا سیاست باشد. لیکن جوامع توتالیتر امری را برای روشن فکران تحمیل می کنند که مخدوش کننده ی تمامی رسالت آن ها است. اما به دلایل انسانی بر عهدهی آن ها نهاده می شود بنا به منطق روشن فکری، روشن فکر باید تولید فکری کند اما در جامعه ای که سرکوب گری، حق کشی و تبعیض و تقلب و تزویر و ... غلبه دارد، حس عدالت خواهی، ستم ستیزی و وجدان اخلاقی روشن فکر برانگیخته می شود تا به ندای خلقی محروم و مظلوم پاسخ گوید و در این صورت از کار تکمیل رسالت اصلی خود باز می ماند، بدین ترتیب روشن فکر مولد خلاصه می شود در روشن فکر ناقد و معترض و یا روشن فکری با محوریت عقل نظری تقلی می یابد به روشن فکری با محوریت عقل عملی محض. البته این هم یک رکن روشن فکری است اما رکن کوچک تری است. به هر حال، این یکی از ضایعات جوامع توتالیتر است که روشن فکر خود را از مقام تولید پایین می افکند و به مقام نقد و اعتراض محض می کشاند. ولی ما نباید روشن فکر را به خاطر این کار ملامت کنیم، بلکه آن حکومت و جامعه ای که چنین ضایعاتی به بار می آورد، قابل ملامت است؛ زیرا روشن فکر هم انسان است و با روشن فکر شدن انسانیتش را زیر پا ننهاده است. و لذا به دلیل وظیفه و حساسیتی که دارد، باید نسبت به مردمی که تحت ستم هستند، موضع گیری کند و در خدمت آن ها باشد. گاهی موضع گیری های او سبب می شود همه ی خصلت ها، استعدادهای ویژه و نبوغ عالی خود را فرو گذارد و موقتا به کار مبارزه مشغول شود و ای بسا که در این مبارزه مغلوب شود .و تمام سرمایه اش را در بازد. این ضایعه ای است که در جوامع توتالیتر و استبدادی وجود دارد. اما اگر راه نقد باز باشد، بهترین بهره ای که ما از نقد آراء می بریم، سود برئدن از سرمایه های خویشتن است. روشن فکری که در جامعه ی آزاد به کار تولید تئوریک و حتی به نقد کار تئوریک خود می پردازد، هم خودش بهره می برد و هم جامعه از او بهره مند می شود. در این زمینه تعارض نظر و عمل در رفتار اجتماعی شما مشهود است، فراموش نمی کنیم که شما عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی بودید که یک منسب حکومتی است و می خواستید برای کل جامعه برنامه ریزی فرهنگی بکنید. - ورود من به ستاد انقلابی فرهنگی به منزلهع ی یک عضو متعارف جامعه بود. آن هم از طرف رهبری مشروع یک انقلاب مردمی....

نویسنده: عبدالکریم سروش انتشارات: صراط