کتاب پروبیوتیک زیست شناسی دهم [10] نارنجی

برشی از متن کتاب

پیش پلاستیدها، پلاستیدهای بی رنگ یا سبز کم رنگ و تمایز نیافته هستند که در یاخته های مریستمی ( در حال تقسیم ) موجود در ریشه ها و ساقه ها یافت می شوند.

پیش پلاستیدها، پیش ساز سایر پلاستیدهای کاملا متمایز یافته ای هم چون، سبزدیسه ( کلروپلاست )، رنگ دیسه ( کروموپلاست ) یا لوکوپلاست هستند.

پلاستیدها در فرآیندهایی چون، فتوسنتز و ذخیره مواد نقش دارند.

هر پلاستید توسط پوششی مرکب از دو غشا احاطه شده است.

شبکه آندوپلاسمی و پلاستیدها از جایگاه های اصلی سنتزلیپیدها در گیاهان به شمار می آیند. قطرات چربی یا قطره های لیپیدی در شبکه آندوپلاسمی تولید و سپس به درون سیتوزول رها می شوند.

علاوه بر کلروپلاست در یاخته های گیاهان ممکن است انواع دیگری از پلاست ها دیده شوند که در آنها مواد متفاوتی مانند نشاسته، ذرات رنگی، پروتئین ها و لیپیدها ذخیره می شوند.

سه گروه مهم پلاست عبارتند از :

لوکوپلاست ( پلاست بی رنگ ) که اگر نشاسته ذخیره شود آمیلوپلاست نام دارد و اگر پروتئین ذخیره شود پروتئوپلاست نام دارد و اگر روغن ذخیره کند اولئوپلاست نام دارد.

کروموپلاست : حاوی رنگدانه های کاروتنوئیدی می باشند که شامل : گزانتوفیل ( با رنگ زرد )، لیکوپن ( با رنگ قرمز ) و کاروتن ( با رنگ نارنجی ) می باشند.

کلروپلاست که محتوی کلروفیل و رنگدانه های کاروتنوئیدی است.

کروموپلاست ها فاقد کلروفیل هستند.

کروموپلاست ها ممکن است از تغییر شکل کلروپلاست های سبز رنگ تکوین پیدا کنند، که طی این فرآیند کلروفیل و ساختار غشای داخلی کلروپلاست از بین رفته و توده های کاروتنوئیدی انباشته می شود.

لوکوپلاست ها، پلاستیدهای فاقد رنگیزه و سامانه غشای داخلی پیچیده هستند.

کاروتنوئیدها همراه کلروفیل در کلروپلاست ها نیز یافت می شوند اما از آن جا که نسبت کلروفیل بیشتر است، سبز غالب تر خواهد بود.

رنگیزه های کاروتنوئیدی گاهی باعث جذب حشرات و سایر جانورانی می شوند که در طی فرآیند تکامل همراه، نقش اساسی را در گرده افشانی گیاهان گل دار و انتشار میوه ها و بذرها ایفا نموده اند.

کلروپلاست انجام فتوسنتز را بر عهده دارد و در گیاهان و بعضی از آغازیان مانند جلبک ها یافت می شود.

همه یاخته های گیاهی، کلروپلاست ندارند. کلروپلاست تنها در یاخته های پارانشیم فتوسنتز کننده یعنی کلرانشیم، یاخته های نگهبان روزنه و گاهی نیز در یاخته های کلانشیمی دیده می شود.

کلروپلاست های موجود در جلبک های سبز گیاهان، اغلب محتوی دانه های نشاسته و قطرات کوچک لیپید هستند و توسط پروتئین ها پوشانده می شوند.

کلروپاست ها اندامک هایی نیمه مستقل هستند، بدین معنا که دارای اجزای ضروری جهت سنتز برخی پلی پپتیدهای مورد نیاز خود هستند.

کلروپلاست در همه یاخت های گیاه دیده نمی شود. تنها یاخته هایی کلروپلاست دارند که فتوسنتز می کنند.

کلروپلاست در هیچ یک از جانوران و قارچ ها دیده نمی شود.