کتاب نقاشی ایران | رویین پاکباز

درباره کتاب نقاشی ایران

کتاب نقاشی ایران  اثر رویین پاکباز گامی کوچک در این جهت است. می‌کوشد به مدد اطلاعات موجود تصویری کلی و فشرده از تاریخ نقاشی ایران ارائه کند؛ تصویری که سرچشمه‌ها، تحولات مختلف، مکتب‌های مهم، نمایندگان برجسته، و نمونه‌های شاخص این هنر را نشان دهد. بدین منظور کل تاریخ نقاشی ایران را در چهار بخش متمایز (دوران‌های کهن، میانه، جدید و معاصر) بررسی می‌کند. این دوره بندی لزوما بر مقاطع معمول در تاریخ تحولات سیاسی و اجتماعی ایران منطبق نیست، زیرا دگرگونی‌های دید هنری و ویژگی‌های سبک شناختی ملاک تفکیک دوران‌ها بوده‌اند.

پژوهش جدی در موضوع نقاشی ایران از اوایل سده بیستم شروع شده و در دهه‌های اخیر وسعت قابل ملاحظه‌ای یافته است. کوشش‌های نخستین پژوهندگان، غالبا، معطوف به گردآوری و رده بندی آثار متعلق به سده‌های هفتم تا یازدهم هجری و معرفی هنرمندان این دوره بود. کار سودمند اینان راه مطالعات و تحقیقات بعدی را هموار ساخت. پژوهشگران و هنر شناسان امروزی نه فقط دامنه بررسی نقاشی ایران را از یک سو تا ادوار پیشا اسلامی و از سوی دیگر تا زمان معاصر گسترش می‌دهند، بلکه همچنین با نگرشی تازه و تعمقی بیشتر به تحلیل مسائل تاریخی و زیبایی شناختی این هنر می‌پردازد.

بخشی از کتاب نقاشی ایران

در سده یازدهم، اصفهان با سیمای شکوهمند، جمعیت زیاد، و رونق اقتصادی بی سابقه‌اش به مرکز تجمع بازرگانان، جهانگردان، سفیران سیاسی، مبلغان مذهبی، و هنرمندان خارجی بدل شده بود. در این شرایط بود که نقاشی ایران تاثیری‌های اروپایی را تجربه کرد. اثر پذیری از چند طریق صورت گرفت: آثار هنری اروپایی وارد شده به ایران و تماس مستقیم با نقاشان اروپایی مقیم اصفهان؛ نقاشی ارمنیان ساکن جلفای نو؛ و آثار نقاشان مکتب گورکانی هند.

بدین سان، دورانی جدید در تاریخ نقاشی ایران آغاز شد که تا اواخر سده  سیزدهم هجری قمری ادامه یافت. در این دوران شاهد انواع الگو برداری‌های ناقص از نقاشی طبیعت‌گرای اروپایی هستیم. اما از سوی دیگر، ملاحظه می‌کنیم که شماری از نقاشان می‌کوشند نوعی سازگاری میان سنت‌های تصویری شرقی و غربی برقرار سازند.

کتاب نقاشی ایران (از دیرباز تا امروز) به قلم رویین پاکباز در انتشارات زرین و سیمین به چاپ رسیده است.