کتاب مهندسی روشنایی | حسن کلهر

معرفی کتاب مهندسی روشنایی 

این کتاب روش های علمی محاسبات روشنایی را بررسی کرده و شامل فرمول های فراوان می باشد و تنها به معرفی و استفاده از جداول اکتفا نمی کند. مهندسی روشنایی با استفاده از چراغ های برقی در جهان بیش از یک قرن سابقه دارد.در این مدت بررسی های علمی و عملی بسیاری انجام شده، روش های طراحی بسیاری ابداع گردیده، سیستم های روشنایی زیادی طراحی شده و در حین کار مورد ارزیابی قرار گرفته است. مهندسی روشنایی علاوه بر مهندسی برق، بیولوژی، روان شناسی و زیبایی شناسی را نیز شامل می شود و به این دلیل آمیخته ای از مهندسی و علوم و هنر است.

برشی از متن کتاب مهندسی روشنایی تالیف حسن کلهر

تعیین ماهیت نور از دیرزمان فکر بشر را به خود مشغول داشته است. یونانی های قدیم در ابتدا عقیده داشتند که نور از ذرات خیلی کوچک تشکیل شده است که از چشم خارج می‌شوند و در برخورد به اشیاء سبب رؤیت آنها می‌شوند. ارسطو این نظریه را به این ترتیب اصلاح کرد که نور از ذرات خیلی کوچک تشکیل شده است که از اجسام گداخته یا نورانی ساطع می‌شوند و در ورود به چشم روی آن تاثیر می گذارند و سبب بینایی می شوند. بعد ها نیوتون هم این نظریه را که به نظریه ذره ای معروف شد پذیرفت.

برخی نتایج آزمایشی مانند تداخل هایگنز را بر آن داشت که در سال 1690 تئوری موجی نور را پیشنهاد نماید. بنابراین تئوری نور از نواسانات مولکولی در جسم نورانی ناشی می‌شود که به صورت موج در اتر منتشر شده و در ورود به چشم روی عصب بینایی تاثیر می گذارد. شواهد آزمایشی بعدها نشان داد که امواج نورانی در خلأ نیز می‌توانند منتشر شوند و وجود اتر منتفی گردید، لیکن تئوری موجی نور باقی ‌ماند. با کشف امواج الکترومغناطیسی توسط هرتز در سال 1888 امواج نورانی به صورت قسمت کوچکی از طیف وسیع امواج الکترومغناطیسی شناخته شد.

در اوایل قرن حاضر برخی نتایج آزمایش نظیر اثر فتوالکتریک به دست آمد که با تئوری مجری نور قابل توجیه نبود. بنابراین اثر، وقتی نور در بعضی طول موج های معین به سطح فلزی می‌تابد به ساطع شدن الکترون از فلز و برقراری جریان برق می گردد (ماهیت نور). تجارب روزمره نشان می‌دهد که جزئیات یک صحنه که توسط چشم دیده می‌شود بستگی نزدیک به مقدار توان نورانی موجود دارد. در نورهای خیلی کم تنها حدود اشیاء دیده می‌شود و جزئیات ظریف آنها رؤیت نمی شود. برای دیدن جزئیات ظریف یا خواندن خطوط ریز، نور بیشتری لازم است. بنابراین در مطالعه روشنایی واحدهای کمّی لازم هستند.

توان امواج الکترومغناطیسی را با واحد وات اندازه گیری می کنیم و ممکن است چنین فرض شود که همین واحد برای انجام محاسبات نوری مناسب است. نظر به اینکه تأثیر امواج نوری با طول موج های مختلف، روی چشم متفاوت است، یک وات توان نوری در طول موج های مختلف احساس بینایی مختلف ایجاد می‌کند و لذا وات نمی‌تواند برای محاسبات نوری مورد استفاده قرار گیرد و لزوم استفاده از واحدی دیگر که بر اساس ارزیابی توسط چشم انسان استوار باشد، روشن است (تعاریف و کمیت های اصلی روشنایی).  

فهرست کتاب مهندسی روشنایی

  فصل اول: مقدمات

فصل دوم: تعاریف و کمیت های اصلی روشنایی

فصل سوم: منابع نور

فصل چهارم: محاسبات روشنایی - روش نقطه به نقطه

فصل پنجم: محاسبات روشنایی - روش شار نوری

فصل ششم: روشنایی معابر

فصل هفتم: جمع بندی روش های طراحی و پروژه های روشنایی

نویسنده: دکتر حسن کلهر انتشارات: شرکت سهامی انتشار