کتاب فار آزمون شیمی دهم فار

درباره‌ی کتاب فار آزمون شیمی دهم (10) فار

کتاب فار آزمون شیمی دهم انتشارات فار، دربردارنده دو بخش کلی (آزمون‌ها و پاسخ‌نامه‌ها) می‌باشد. آزمون‌هایی که سؤالاتی در سطح متوسط، دشوار و بسیار دشوار را از مباحث کتاب درسی شیمی پایه دهم در خود جای داده‌اند. این آزمون‌ها از طریق به چالش کشیدن دانسته‌های مخاطب باعث تثبیت امر یادگیری شده و نقاط ضعف احتمالی فرد را مشخص می‌سازند. تعداد هر آزمون مرتبط با موضوعات فصل، بسته به حجم هر یک از فصول متفاوت بوده اما تعداد سؤالات آزمون‌ها به صورت بیست تایی و استاندارد در نظر گرفته شده‌اند.

در آزمون‌های “کل فصل” محتوای همان فصل مورد سؤال قرار گرفته تا باعث تسلط فرد بر مباحث آن شود؛ چراکه برخورد دانش‌آموز با سه یا چهار آزمون بیست سؤالی پیرامون یک فصل، باعث مرور تمام مباحث می‌گردد. در واقع با ارائه چند آزمون کلی به نوعی سعی شده تا تمام محتوای آن فصل مورد سؤال قرار گیرد.

از فصل دوم به بعد، آزمون‌های ترکیبی به چشم می‌خورند که سؤالاتی از محتوای دو یا سه فصل قبلی را دارند. به این ترتیب، با مورد استفاده قرار دادن این اثر، مطالب همواره مرور می‌گردند و مخاطب در آمادگی کاملی نسبت به مباحث “شیمی پایه دهم” خواهد بود. فصل چهارم از بخش سؤالات را چند “آزمون جامع” دربرگرفته که سؤالات تستی از تمام کتاب درسی را شامل می‌شوند.

بخش دوم کتاب که از نظر حجم مفصل‌تر از بخش اول می‌باشد، را “پاسخ‌نامه‌های تشریحی” تشکیل داده‌اند. در این بخش، ضمن بیان گزینه صحیح هر سؤال می‌توان توضیح، تشریح و بیان نکات مهم پیرامون هر سؤال را مشاهده کرد که بایستی هنگام تطابق جواب‌های مخاطب با این بخش، مورد توجه قرار گیرند. راهبردهای حل مسائل نیز به صورت مرحله به مرحله در این پاسخ‌نامه‌ها بیان شده‌اند. هم‌چنین بنا به نیاز درس‌نامه‌هایی مختصر اما مفید در خلال بیان پاسخ‌ها گنجانده شده که به ارائه نکات، مفاهیم اصلی و مباحث درسی پرداخته‌اند تا از این طریق مباحث مرور و یادآوری گردند.

بخشی از کتاب فار آزمون شیمی دهم فار

ب) در پناه لایه اوزون!

اگر چه برای سلامتی به مقدار کمی تابش فرابنفش نیازمندیم اما مقدار زیاد آن بسیار خطرناک خواهد بود. در حقیقت اگر همه تابش فرابنفش موجود در نور خورشید به سطح زمین برسد، موجودات زنده آسیبی جدی خواهند دید. انرژی تابش فرابنفش به اندازه‌ای است که می‌تواند پیوندهای کووالانسی را شکسته و مولکول‌ها را تخریب کند. تغییر شیمیایی ایجاد شده بر اثر تابش فرابنفش، سبب آفتاب سوختگی و سرطان در انسان‌ها می‌شود و بسیاری از فرایندهای زیستی را متوقف کند. خوشبختانه زمین در برابر این تابش خطرناک از یک پوشش محافظ به نام لایه اوزون برخوردار است.

لایه اوزون: به منطقه مشخصی از استراتوسفر (در فاصله 15 تا 30 کیلومتری از سطح زمین) می‌گویند که بیشترین مقدار اوزون در آن محدوده قرار دارد.

چگونگی جذب تابش فرابنفش توسط اوزون:

– هنگامی که تابش پرانرژی به مولکول O3 می‌رسد، پیوند اشتراکی بین دو تا از اتم‌های اکسیژن می‌شکند و مولکول O3 به یک اتم اکسیژن (O) و یک مولکول اکسیژن (O2) تبدیل می‌شود:

O3 + تابش فرابنفش  → O2 + O

– ذره‌های تولید شده می‌توانند دوباره در واکنش با یکدیگر، مولکول O3 را تولید کنند. بر اثر این واکنش مقداری انرژی به صورت تابش فروسرخ آزاد می‌شود.

O2 + O → O3 + تابش فروسرخ

با تکرار پیوسته این دو واکنش، لایه اوزون بخش قابل توجهی از تابش فرابنفش را جذب می‌کند و تابش‌های کم انرژی‌تر فروسرخ را به زمین گسیل می‌دارد.

نکته: واکنش تبدیل اوزون (O3) به اکسیژن (O2) گرماده است، یعنی سطح انرژی مولکول‌های اوزون بالاتر از سطح مولکول‌های اکسیژن است.

پایداری با سطح انرژی رابطه عکس دارد؛ پس چون سطح انرژی اوزون بیشتر از اکسیژن است پایداری آن کمتر و واکنش‌پذیری آن بیشتر است.

پ) واکنش برگشت‌پذیر و برگشت‌ناپذیر

واکنش برگشت‌ناپذیر: به واکنشی گفته می‌شود که تنها در جهت رفت (→) یعنی تبدیل واکنش دهنده‌ها به فراورده‌ها پیشرفت می‌کند، به واکنش برگشت‌ناپذیر واکنش یک طرفه هم می‌گویند. برخی از واکنش‌های برگشت‌ناپذیر عبارتند از:

– واکنش‌های سوختن (مانند سوختن هیدروکربن‌ها و مواد آلی)

– زنگ زدن آهن در هوای مرطوب

– واکنش فلزها با محلول اسیدها

– پختن غذا

– رسیدن میوه‌ها و …

واکنش برگشت پذیر: واکنشی است که در شرایط مناسب می‌تواند در هر دو جهت (رفت و برگشت) پیشرفت کند؛ یعنی علاوه بر تبدیل واکنش دهنده‌ها به فراورده‌ها، فراورده‌ها نیز می‌توانند به واکنش دهنده‌ها تبدیل شوند. واکنش‌های برگشت‌پذیر با علامت (⇌) نشان داده می‌شوند.

برخی از واکنش‌ها و فرآیندهای برگشت‌پذیر عبارتند از:

– فرایندهای تغییر حالت فیزیکی مواد (مانند ذوب، انجماد، تبخیر، میعان و تصعید)

– خالی و شارژ شدن باتری‌های قابل شارژ

– تبدیل اوزون به اکسیژن در لایه اوزون: 2 O3 (g) ⇌ 3 O2 (g)

– واکنش تشکیل اوزون در هوای آلوده ؛      NO2 (g) + O2 (g) ⇌ NO (g) + O3 (g)

کتاب فار آزمون شیمی دهم به قلم علیرضا علمداری و عبدالحمید امینی توسط انتشارات فار به چاپ رسیده است.