کتاب روز رستاخیز - محمد چرم شیر

کتاب روز رستاخیز نوشته محمد چرم شیر و فرهاد مهندس پور توسط نشر نو به چاپ رسیده است.

این کتاب که برای اولین بار در سال 1380 نوشته شد، نمایش نامه ای بسیار خواندنی است که در سال 1381 اجرای همگانی شد و توجه بسیاری از هنر دوستان را به سمت خود جلب کرد. در واقع کتاب حاضر، بازخوانی ای از روی رمان "محشر صغرا" نوشته "تادئوش کونویتسکی" می باشد که به صورت نمایش نامه درآمده است. نویسندگان این کتاب، فرم محشر صغرا را از ساختار رمانی اش به ساختاری نمایشی تبدیل کرده اند و همه مکان های رمان را به یک نقطه - یعنی صحنه تئاتر انتقال داده اند. محمد چرمشیر و مهندس پور، هر کجا که لازم دانسته اند، شخصیتی را بیش از آن چه که بوده جلوه داده اند و یا اگر شخصیتی به کارشان نمی آمده، آن را حذف کرده اند. چیزی که مشخص می باشد این است که روز رستاخیز بازخوانی یک رمان بوده، اما قرار نیست که این موضوع دست و پای نویسندگان را برای ایجاد تغییرات در خلق یک نمایش نامه ی مستقل ببندد، به همین دلیل نویسندگان گاهی شخصیتی را ساخته اند که می تواند برآیند چند شخصیت باشد. از آن جایی که این نمایش نامه از دستور صحنه ای بسیار ساده ای استفاده کرده است، می تواند سبب نوگراییِ هر گروه اجرایی شود تا به آسانی این نمایش را روی صحنه تئاتر ببرند.

برشی از متن کتاب

تادئوش: خواب بود؛ دندونم اصلا درد نمی کنه!.. چرا انگار درد می کنه. میدونی؟ وقتی به دندونای خودم یا دیگران نگاه می کنم میرم تو این فکر که وقتی شیطون رفت به حوا گفت از این سیب درخت ممنوعه بخور احوا اصلا می دونست که باید چه جوری سیب رو بخوره؟ منظورم دندوناشه. می دونست سیب رو باید با دندوناش گاز بزنه؟ نمیدونم. شاید همین جوری غریزی می دونسته. مثل هم اینکه می دونست چجوری باید بچه دار بشه، چه جوری باید بزاد، چه جوری باید بچه شیر بده، یا اینکه نه یکی یادش داده مثلاً خدا یا شیطون. می دونی هیچکی از این چیزا حرف نمی زنه! نه تو عهد عتیق نه تو این عهد جدید. مثل اینکه هیشکی نمی گه مسیح اصلا گریه می کرده یا نه. هیچ وقت گرفتار دل درد شده یا نه. یه روزی یه جایی یه جفت چشم دلش رو لرزونده یا نه؟ درست مثل حالا که هیچکی نمیدونه صدر هیئت رئیسه میگوزه یا نه! دندوناش انقدر آدمیزادی هست که درد بگیره یا نه؟ ردیف، فایبرگلاسه و خیالش راحته! میدونی چرا سال هاست که دیگه نمی نویسم؟ چون تا می نویسم میشه عین همین چیزهایی که یه وقتا برات می خونم، همونا که به پلیس نشون میدی و مثل گه سگ میریزنش تو پرونده ام. حرف های بی نمکی که انقده گندن که به هیچ دردی نمی خورن جز کود شدن. من که میگم اگه سگای این مملکت این همه چی شیکم روش دارن همش مال اینه که کتاب های خمیر شده رو به خوردشون میدن، دندونم خیلی درد می کنه! (مامور گاز می آید.) مامور گاز: شما هیچ می دونید روزانه چقدر میکروب و باکتری و قارچ و باکتری و ویروس روی دندونا، پشت اونا و لای اونا می شینه؟ اگه بگم همون قدری که هیتلر سال 1946 آدم ریخت تو کوره های آدم سوزی شاید دروغ نگفته باشم. اما از آنجایی که ما همیشه عادت داریم جزئیات را فدای کلیات کنیم فقط می گیم دندون لق، دندون پوسیده، دندون آبسه کرده . مثلا می خوایم این جوری خطرها را کوچک کنیم. بعد خودمون باورمون میشه که همیشگی خطرهای اطراف ما کوچیک ان؛ خطرهای فسقلی. انقدر فسقلی که میشه گفت بیخیالش. اگه من جای تو بودم اون دندونارو می ‌کندم می نداختم دور. می دونستی همه کمیته مرکزی حزب شوروی دندون مصنوعی دارن؟ از یکیشون پرسیدم قضیه چیه؟ گفت با اون دندونا فقط می ‌شد لپ بچه ها رو گاز گرفت اما با این یکی میشه نصف ورشو رو جوید. تادئوش: تو بلدی بکشیش؟ مامور گاز: کشیدن هر چیز فاسد فقط وظیفه دولته. باید خودنو به پلیس معرفی کنی. تادئوش: اونا دکتر دارن؟ مامور گاز: اونا برا تو پرونده تشکیل میدن. به عنوان ایجاد کننده کانون فساد. تادئوش: ولی من پرونده دارم. مامور گاز: من دستور دارم گاز خونه شما را قطع کنم. تادئوش: ولی تا اون جایی که من میدونم واسه ما اصلا گاز نکشیدن. مامور گاز:  بازم چس ناله! نداریم، نیست، کم بوده!... من شماها رو می شناسم. همتون منفی بافین! چس ناله کن حرفه ای! روش هاتون رو هم می شناسم. اول می گردین یه عیب و ایراد فسقلی را پیدا می کنین، بعد به جای این که برین اون جایی که میتونن مشکل رو براتون حل کنن، می رین جایی که اصلا مشکل بهشون ربطی نداره. بعد شروع می کنین به چس ناله کردن. بعد هم کم‌کم مرده باد این طرف و زنده باد اون طرف رو شروع می ‌کنین.

(گستره خیال) (نمایش نامه های دهه ی 80/ شماره 1) (بازخوانی رمان محشر صغرا اثر تادئوش کونویتسکی) نویسنده: محمد چرم شیر - فرهاد مهندس پور انتشارات: نشر نو