کتاب توضیح المسائل حضرت آیه الله العظمی حاج شیخ حسین وحید خراسانی

کتاب توضیح المسائل حضرت آیه الله العظمی حاج شیخ حسین وحید خراسانی توسط انتشارات مدرسه الامام باقرالعلوم (علیه السلام) به چاپ رسيده است.

وظيفه‌ي هر فرد مسلماني كه به سن تكليف مي‌رسد، رعايت دستورات و تكاليفي است كه بر عهده‌اش نهاده شده كه البته بايد در مسير به‌دست آوردن تكليف خود، يا خود به درجه‌اي رسيده باشد كه به آن اجتهاد مي‌گويند و در پي تحصيلات علوم ديني در درجه‌ي عالي و تهذيب نفس حاصل مي‌شود و يا بايد به مراجع تقليد ديگر طبق شرايطي كه وجود دارد؛ مراجعه نموده و از آن طريق كسب تكليف نمايد و در غير اين صورت‌ها بايد طبق احتياط عمل كرده تا يقين و اطمينان حاصل كند كه تكليف را انجام داده است و اين احتياط به اين معناست كه اگر مرجع تقليدي، كاري را حرام دانسته اما مرجع ديگر، حرام ندانسته، فرد بايد از آن اجتناب كند. مراجع تقليد كه با سعي مجدانه و شرايط بسيار خاصي به درجه‌ي مرجعيت مي‌رسند؛ بايد به نوعي فتاوايشان را در اختيار مقلدان قرار داده تا آن‌ها بتوانند با در دسترس بودن اين فتاوا به آن‌ها عمل نمايند. البته گفتني است كه اين تقليد در اصول دين كه شامل : توحيد، عدل، نبوت، امامت و معاد است به هيچ عنوان جايز نيست چرا كه اعتقاد به اين اصول، فرد را مسلمان مي‌كند و در فروعات دين همچون نماز، روزه، حج، خمس و زكات و… است كه مراجع مي‌توانند فتوا صادر نمايند و مقلدان از آنان بهره بگيرند. در دوره‌ي كنوني، مراجع تقليد با نشر و چاپ فتاوايشان در قالب كتابي با عنوان «توضيح المسائل» اين فتاوا را در دسترس سايرين قرار مي‌دهند كه اكثر اين رسالات داراي خصوصيات كلي يكساني هستند مثلاً طبقه‌بندي و تدوين موضوعي مشابهي دارند و در آن‌ها استدلالات فقيه جهت چگونه فتوا صادر شدنش بيان نشده و فقط فتوا و يا احتياط‌هايي كه وي لازم مي‌داند در آن گنجانده شده است. كتاب توضيح المسائل آيت الله وحيد خراساني، كه توسط انتشارات مدرسه الامام باقرالعلوم (ع) به چاپ رسيده است؛ علاوه بر توضيح المسائل كه بخش اصلي كتاب را شامل مي‌گردد، مقدمه‌اي بسيار مفصل در باب آشنايي با اصول دين دارد و در آن بعد از بيان مطالبي در مورد راه‌هاي رسيدن به ايمان به خدا، آياتي از قرآن كريم و روايت معتبر از ائمه (ع) بيان نموده و به شرح و توضيح اصول دين با همان شيوه‌ي قبل، يعني بهره‌گيري از آيات و روايات پرداخته  و وجوهي از استدلالات را بيان نموده كه براي همگان قابل فهم و ساده باشد و دليل ذكر اين مقدمه‌ي مفصل در ابتداي اثر را چنين مي‌نگارد كه: « چنان كه نور مراتبي دارد و نور آفتاب و شمع هر دو از مراتب حقيقت نور است، معرفت به اصول دين مبين اسلام هم مراتبي دارد و اين مختصر، شمعي است براي پويندگان اين راه در حد آشنايي با اصول دين نه در حد تحقيق عميق.» و سپس به قسمتي از فروعات دين كه مربوط به نماز و زكات است و نيز به بحث لزوم تقليد از علماي دين مي‌پردازد؛ بعد از آن وارد بخش دوم كتاب شده كه شامل فتاواي ايشان در مسائل دين است و مانند اكثر رساله‌هاي ديگر از احكام تقليد و طهار آغاز شده و مطهرات و نجاسات و وضو و غسل و مسائل مربوط به آن‌ها واحكام ميت و تيمم را شرح داده و به ترتيبي كه اكثر فقها اعمال مي‌كنند، مسائل نماز و هر آنچه به آن مربوط است و نيز احكام خمس و زكات، حج، خريد و فروش، شركت، صلح، اجاره، جعاله، مزارعه، مساقات، وكالت، قرض، حواله، رهن، ضامن شدن، كفالت، وديعه، امانت، عاريه، نكاح و ازدواج، طلاق، غصب، مالي كه انسان پيدا مي‌كند، احكام سر بريدن و شكار حيوانات، احكام خوردني‌ها و آشاميدني‌ها، نذر و عهد، قسم خوردن، وقف، وصيت، ارث و ديگر ملحقات به احكام شرعي كه مطابق فتاواي اين مرجع عظيم الشأن است را بيان مي‌كند.