کتاب تفسیر موضوعی نهج البلاغه | دلشاد تهرانی

درباره‌ی کتاب تفسیر موضوعی نهج البلاغه دلشاد تهرانی

کتاب تفسیر موضوعی نهج البلاغه منبعی است جامع و کامل که مطابق با آخرین سر فصل‌های ارائه شده شورای عالی انقلاب فرهنگی در نشر معارف گردآوری شده است. این کتاب با اهداف اصلی: آشنایی با نهج البلاغه و چگونگی تألیف آن، آشنایی با چند مبحث موضوعی از نهج البلاغه و آشنایی با نوع نگرش به مباحث گوناگون در نهج البلاغه و توانایی این اثر در راه گشایی موضوعات مختلف به چاپ رسیده است. کتاب مذکور متشکل از دو بخش می‌باشد که عبارتند از: 1‐ آشنایی با نهج البلاغه 2- معارفی از نهج البلاغه

مؤلف در بخش اول به منظور آشنایی با نهج البلاغه، به موضوعاتی از قبیل زمان گردآوری، زندگی سید رضی، ساختار، جذابیت‌ها و معرفی انواع تألیفات نهج البلاغه پرداخته است.

و سپس در بخش دوم (که خود متشکل از 6 فصل مجزا می باشد)، کاوش در خدا شناسی و اثرات آن در زندگی انسان را شرح می دهد و سپس به بیان فلسفه وحی و پیام آوری، هدف از بعثت آخرین فرستاده الهی، جایگاه حقوق، حقوق مداری، اقسام حقوق و ثمره پایبندی به آن، مفهوم سیاست، سیره های سیاسی و جایگاه سیاست نزد امام علی (ع) می پردازد و نهایتاً کمالات انسانی (ادب کمالی، حریت، حکمت، رحمت، صداقت، عدالت، عبودیت، قناعت، شجاعت، استقامت و ...) را به صورت جزء به جزء و دقیق مورد بحث و برررسی قرار می دهد.

بی تردید نهج البلاغه بعد از قرآن کریم، پربارترین و ارزشمندترین میراث فرهنگی اسلام است، در واقع نهج البلاغه نوشته‌ای است از مبارزه با ستم، بیداد و زراندوزی و رساله‌ای است برای مبارزه با جهل، جمود و خشک مغزی؛ این صحیفه‌ی انسان سازی و آموزگار کفر ستیزی و فقر ستیزی، بیان کننده راه برپایی حدود الهی و افق ارزش های آرمانی می باشد.

در راستای آشنا کردن نیروهای جوان جامعه (دانشجویان) با نهج البلاغه و معارف بلند و انسان ساز آن، از سال 1383 مقرر شد تا درس《تفسیر موضوعی نهج البلاغه》به ارزش دو واحد اختیاری جزء با اهمیت‌ترین دروس عمومی دانشگاه《آشنایی با منابع اسلامی》 ارائه شود.

بخشی از کتاب تفسیر موضوعی نهج البلاغه دلشاد تهرانی

بخش اول: آشنایی با نهج البلاغه

د) انگیزه گردآوری نهج البلاغه

شریف رضی در مقدمه نهج البلاغه انگیزه جمع آوری خود را چنین بیان کرده است:

در آغاز جوانی و طراوت زندگانی، به تالیف کتابی در خصایص و ویژگی ‌های ائمه دست زدم که مشتمل بر خبر های جالب و سخنان برجسته آنان بود. انگیزه این عمل را در آغاز کتاب یادآور شده ام و آن را آغاز سخن قرار داده ام. پس گرد آوری خصایص امیر مومنان (علیه السلام)، موانع ایام مرا از تمام کردن باقی کتاب بازداشت.

آن کتاب را به باب ها و فصل ‌های مختلف تقسیم کرده بودم و در پایان آن، فصلی بود که سخنان کوتاه امام علی علیه السلام در زمینه مواعظ، حکم، امثال و آداب نقل شده از او را ‐به جز خطبه های بلند و نامه‌ های مفصل‐ در آن فصل آورده بودم. گروهی از دوستان، این فصل را پسندیدند و از نکات بی نظیر آن دچار شگفتی شدند و از من خواستند کتابی تالیف کنم که سخنان برگزیده امام در همه رشته ها و شاخه های گفتارش، از خطبه های آن حضرت گرفته تا نامه ها و مواعظ و ادبش را در بر داشته باشد؛ زیرا می ‌دانستند این کتاب، دربردارنده شگفتی های بلاغت و نمونه‌ های ارزنده فصاحت و گوهر های ادبیات عرب و نکات درخشان از سخنان دینی و دنیوی خواهد شد که در هیچ کتابی جمع شده و در هیچ نوشته ‌ای، تمام جوانب آن گرد آوری نگشته است؛ چون تنها امیرمؤمنان (علیه السلام) است که سر چشمه و آبشخور فضاحت و منشا و آفریدگار بلاغت است.

گوهر های نهفته توسط او آشکار گردیده و آیین و آدابش از او گرفته شده است. تمام خطبا و سخنرانان به او اقتدا کرده و همه واعظان بلیغ از سخن او استمداد جسته اند. با وجود این، او همیشه پیش رو است و آنان دنباله‌ رو، او مقدم است و آنان موخر؛ زیرا  سخنان آن حضرت علیه السلام، رنگ علم الهی و عطر سخنان پیامبر صلی الله علیه و اله را همراه دارد.

از این رو، خواسته آنان را اجابت کردم و این کار بزرگ را آغاز نمودم، در حالی که یقین داشتم نفع معنوی آن بسیار است و به زودی همه جا را تحت سیطره خود قرار خواهد داد و اجر آن ذخیره آخرت خواهد بود. همچنین بدین وسیله خواستم علاوه بر فضایل بی شمار دیگر، بزرگی قدر و شخصیت امیر مومنان را در فضیلت سخنوری آشکار سازم؛ زیرا او تنها فردی است که از میان تمام گذشتگان که سخنی از ایشان به جا مانده، به آخرین مرحله فصاحت و بلاغت رسیده است. ...

کتاب تفسیر موضوعی نهج البلاغه تالیف مصطفی دلشاد تهرانی می باشد که توسط انتشارات دفتر نشر معارف به چاپ رسیده است.

فهرست

• ویـــراســـت دوم
• مولف: مصطفی دلشاد تهرانی
• انتشارات: دفتر نشر معارف