کتاب آس و پاس در پاریس و لندن | جورج اورول

درباره ی کتاب آس و پاس در پاریس و لندن جورج اورول

کتاب آس و پاس در پاریس و لندن اثر جورج اورول با ترجمه‌ی بهمن دارالشفایی توسط نشر ماهی به چاپ رسیده است. "آس و پاس در لندن و پاریس" اولین کتابی بود که در آن "اریک آرتور بلر" از نام مستعار "جورج اورول" استفاده کرد و بعدها کلا به این نام شناخته شد. "اورول" در اواخر سال 1927 برای نوشتن گزارشی از زندگی تهیدستان اقدام به نوشتن این کتاب کرده و مشکلات زیادی نیز در این راه متحمل شده است.

مطالعه ی کتاب تهیدستان جک لندن توسط "جورج اورول" او را به زندگی در میان فقرا و تجربه ی زندگی آنها ترغیب کرد. "اورول" تصمیم گرفت مدتی را در میان تهیدستان و مهاجران شهرهای پاریس و لندن سپری کند. اتفاقات کتاب "آس و پاس در لندن و پاریس" روایت رویدادهای زندگی "اورول" در میان فقرا است که چگونه در مسافرخانه ها و رستوران های پاریس با اشتغال به ظرفشویی و نظافت زندگی خود را می گذرانده است.

روایت هایی که مربوط به لندن می شوند بیشتر شرح زندگانی طاقت فرسا و نکبت بار بی خانمان های انگلیسی است که برای یافتن محلی برای گذراندن شب از نوانخانه ای به نوانخانه‌ی دیگری پناه می برند. یا بدون اینکه مکانی را بیابند شب را در پیاده روها سپری می کنند. "اورول" در این کتاب به مخاطبانش گوشزد می کند که برخلاف تصور مردم، تمامی بی خانمان ها آدم های بی عار و بی مسولیت یا پست نیستند، بلکه در میان آنها می توان  اشخاص با استعداد، هنرمند و روشنفکر نیز مشاهده کرد.

"اورول" در یادداشتی خطاب به ویراستار کتابش، تاکید کرده که همه ی‌ اتفاقات و شخصیت‌های کتاب واقعی هستند، البته در مواردی اسم شخصیت‌ها یا ترتیب زمانی وقایع را تغییر داده است. "اورول" در پایان کتاب برای بهبود وضعیت معیشت این بی خانمان ها و فقرا پیشنهادهای راهگشایی ارائه می دهد.

بخشی از کتاب آس و پاس در پاریس و لندن؛ نشر ماهی

حس دیگری هم به همراه فقر به آدم دست می دهد که بسیار مایه ی دلگرمی است. فکر می کنم هر کسی که بی پول شده این حس را تجربه کرده است. این که ببینی بالاخره پاک مفلس و آس و پاس شده ای، یک جور حس آرامش و حتی لذت به آدم می دهد. بارها و بارها از بدبختی حرف زده اید، حالا بفرمایید این هم بدبختی، شما می توانید از پسش بربیایید. این واقعیت کلی از اضطراب آدم کم می کند.

برخلاف تصور عموم نتیجه شوم بیکار شدن از دست دادن دستمزد و حقوق نیست، بلکه برعکس برای شخص بیسواد، که عادت به کار کردن تا مغز استخوانش ریشه دوانده است، کار خود مهمتر از پول و دستمزد است. فرد باسواد و تحصیل‌کرده می‌تواند با بیکاری تحمیلی، که یکی از بدترین بلاهای فقر است، بسازد. اما وضع شخصی که وسیله پرکردن اوقات بیکاری خود را ندارد، مانند سگی است که به زنجیر کشیده شده باشد بنابراین دلسوزی به کسی که "از عزت به ذلت افتاده" دلیل موجهی ندارد بلکه آنکه در بدبختی چشم به جهان گشوده و ناچار با فقر دست به گریبان است، استحقاق دستگیری و ترحم را دارد.

وقتی به زمزمه هایش گوش می دادی می فهمیدی که بیکاری برایش چه شکنجه سختی است. این اشتباه است که فکر کنیم وقتی کسی کارش را از دست می دهد، فقط نگران از دست دادن دستمزدش است. درست برعکس، یک مرد بی سواد که عادت به کار کردن با وجودش آمیخته، به خود کار کردن بیشتر احتیاج دارد تا به پول.

آدم تحصیل کرده می تواند با بطالت تحمیل شده، که یکی از بدترین مصیبت های فقر است، سر کند. اما مردی مثل پدی که هیچ وسیله ای برای پر کردن زمان ندارد، کارش را که بگیری همان قدر بدبخت است که وقتی سگی را به زنجیر می بندی. به همین دلیل حرف مفت است که وانمود کنیم که نسبت به کسانی که به خاک سیاه نشسته اند باید بیشتر از دیگران احساس ترحم داشت. کسانی که واقعاً لایق ترحم است آدمی است که از ابتدایی زندگی در خاک سیاه بوده و با ذهنی خالی و بی توشه با فقر رو به رو میشود.

در واقع وقتی شما فقیر می شوید، به کشفی می رسید که مهم تر از بعضی اکتشافات دیگر شماست. شما ملال و دردسرهای حقیر و آغاز گرسنگی را کشف می کنید، اما خاصیت رهایی بخش فقر هم بر شما آشکار می شود: این واقعیت که فقر، آینده را از بین می برد. این حرف کم و بیش واقعیت دارد که هر چقدر پولتان کمتر باشد، نگرانی تان هم کمتر است. وقتی از دار دنیا سیصد فرانک دارید، بزدلانه ترین ترس ها احاطه تان می کند. وقتی فقط سه فرانک دارید، همه چیز برایتان علی السویه است، چون این سه فرانک شما را تا فردا زنده نگه می دارد و اساسا نمی توانید به بعد از فردا فکر کنید.

به نظرم اولین چیزی که باید گفت این است که ظرفشور یکی از برده های دنیای مدرن است. نمی گویم باید برایش ناله کرد، چون اوضاعش از خیلی کارگرهای دیگر بهتر است. با این حال الان همانقدر آزاد است که اگر خرید و فروش میشد. کارش نوکری است و هیچ ظرافتی ندارد؛ حقوقش به اندازه ایست که فقط زنده بماند و نه بیشتر؛ فقط وقتی تعطیلی دارد که اخراج شود. نمی تواند ازدواج کند و اگر ازدواج کند، زنش هم باید کار کند. راه فراری از این زندگی ندارد مگر اینکه شانس حسابی بیاورد یا به زندان بیفتد. همین حالا در پاریس کسانی هستند که مدرک دانشگاهی دارند، اما روزی ده تا پانزده ساعت ظرف میسابند. کسی نمی تواند بگوید دلیلش فقط تنبلی خودشان است، چون یک آدم تنبل نمی تواند ظرفشور شود؛ آنها صرفاً در دام یک زندگی یکنواخت افتاده اند که فکر کردن را برایشان غیرممکن می کند.

اگر ظرفشور ها کمی فکر می کردند، مدت ها پیش برای بهتر شدن وضعیتشان اعتصاب کرده بودند. اما آنها فکر نمی کنند، چون وقت آزاد برای فکر کردن ندارند؛ زندگی تبدیلشان کرده به یک سری برده.

سوال این است که چرا این برده داری ادامه میابد؟ عموم مردم این نکته را بدیهی فرض می کنند که هرکاری که انجام میشود حتماً هدف منطقی دارد. می بینند یک نفر شغل ناخوشایندی دارد؛ میگویند وجود این شغل لازم است و فکر می کنند با گفتن این حرف همه چیز حل میشود. مثلاً کار کردن در معدن زغال‌سنگ خیلی سخت اما لازم است، چون ما به ذغال احتیاج داریم. کار کردن در فاضلاب نامطبوع است اما بالاخره یک نفر باید در فاضلاب کار کند. کار ظرفشور ها هم همین طور است.. بعضی ها باید در رستوران غذا بخورند و بنابراین عده ای دیگر باید هشتاد ساعت در هفته بشقاب بسابند. ضرورت تمدن است و نمیشود آن را زیر سوال برد. به نظرم این نکته ارزش بحث و بررسی دارد.

آیا کار یک ظرفشور واقعا برای تمدن ضروری است؟

• نویسنده: جورج اورول
• مترجم: بهمن دارالشفایی
• انتشارات: ماهی