loader-img
loader-img-2
کتابانه
کتابانه

مجموعه کتاب های شرح غزل های حافظ (4 جلدی)

5 / -
موجود شد خبرم کن
دسته بندی :

مجموعه کتاب های شرح غزل های حافظ (چهار جلدی)، اثر حسین‌علی هروی، در نشر نو به چاپ رسیده است.

فارسی زبانان و ادب دوستان همگی کم و بیش با حافظ و غزلیات ناب او آشنایی دارند؛ به طوری که شاید کمتر کسی از عامه، غزلی از حافظ را نشنیده یا نخوانده باشد؛ یا از اهل ادب و معرفت، شاید نتوان کسی را یافت که تأملی پیرامون غزلی نکرده باشد. با همه جایگاهی که اندیشه حافظ، غزلیات او و شیرین سخنی‌اش میان افراد دارد و توانسته پس از شش قرن هم‌چنان تازگی ظاهری و محتوایی خویش را حفظ کند و جذابیت موضوعی و شیوایی سخنش را به رخ بکشد؛ پس انتشار اثری حاوی شرح غزلیات وی، بهترین و از معدود کارهایی است که می توان برای این اثر ارزنده ملی انجام داد؛ به این ترتیب آن را از آلودگی‌ها و کژی‌های بداندیشان و کج فهمان دورش داشت، عمق اشعار را با حفظ همه ی اندیشه‌ها و جهان بینی‌های باطنی‌اش تشریح نمود و به روشنی و شفافیت همان نگاه و تفکر، پیام درونی‌اش را به مخاطبان انتقال داد. جدای از تمام سختی‌ها و موانعی که در این کار وجود داشته و شرح آن در آغاز اثر از زبان مؤلف گرانقدرش و کسانی که وی را در این امر یاری داده‌اند، بیان شده است؛ اما اقدامی شایسته و به جا در مسیر حافظ شناسی قلمداد می‌شود که جای خالی آثاری از این دست را تا حد زیادی پر می‌کند. با انجام این کار بزرگ و خطیر، نویسنده علاوه بر اینکه از قبول افتادن کتاب میان اهل فن و ادای حق مطلب، نگرانی دارد؛ اما جای خالی چنین اثری وی را به تحقیق، تفحص، و سه سال کار مداوم واداشته است. به این امید که با جمع آوری نظرات مختلف پس از انتشار آن، و انتقال آنها در چاپ‌های بعدی، اثری کامل پدید آید. برای ارائه محتوایی شایسته و درخور، مؤلف، نسخه‌ها و بدل‌های متفاوتی از دیوان‌های در دسترس را مورد بررسی قرار داده، نظرات و آرایی که پیرامون غزلیات در آثار مختلف از گذشته تا زمان خودش یافته را تا حد امکان منعکس نموده است. نحوه نگارش محتوای کتاب حاضر، به این صورت است که برای هر یک از ابیات به طور جداگانه، شرحی نگاشته شده است. معنای ساده و روانی از بیت ، بیان مفهوم و معنای کلمات و اصطلاحاتی که نیاز به توضیح داشته‌اند، تشریح برخی نکات دستوری و زبانی و حتی ادبی از این جمله هستند. علاوه بر اینها، سعی شده آیات و روایات مرتبط را، تفاسیر قرآنی زبان فارسی را و حتی ابیات و عبارات دیگران را در لابلای شروح این اثر بگنجاند تا برای تشریح غزلیات، از شواهد بیشتری استفاده کرده باشد. در نحوه نگارش نیز سعی شده، متنی روان و موزون را با بهره بردن از کلمات و اصطلاحات متناسب، ارائه نماید که خود گویای هنر ادبی وی می‌باشد. در جای جای کتاب، جهت بررسی دقیق‌تر معانی، هر کجا نیاز به ارجاع بوده، منابع معتبری را معرفی نموده است. با توجه به اینکه اثر حاضر چندین مرتبه به چاپ رسیده است؛ پس از چاپ اول آن، نگاه نقادانه اهل ادب را در پی داشته و نویسنده از این اتفاق در چاپ‌های بعدی بهره گرفته است. به این ترتیب که در صورت موافق بودن با نظری، آن را با ذکر نام نقاد، بیان نموده و مواردی که از نگاه وی، نادرست بوده را پاسخ گفته است. به این ترتیب بار علمی و ادبی کتاب افزایش یافته و کامل‌تر از چاپ اول، در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است. لازم به ذکر است در قسمت مقدمه کتاب، در باب مقام شاعر، روش و شکل کار کتاب و منابع ومآخذ مورد استفاده، بیاناتی آمده که مطالعه آن، قبل از پرداختن به شرح اصلی، خالی از لطف نبوده و می‌تواند در فهم و درک بهتر متن کتاب، مفید واقع گردد.


برشی از متن کتاب


. الا یا أیها السّاقی أدر کأساً و ناولها       که عشق آسان نمود اول ولی افتاد مشکل‌ها هان ای ساقی، جامی به گردش درآور و آن را [به من] دِه؛ زیرا عشق در آغاز آسان به نظر آمد اما بعد مشکل‌ها روی نمود. آَدِر: فعل امر از مصدر اِدارة به معنی چرخاندن و به گردش درآوردن. کأس: به معنی جام. ناوِل: فعل امر از مناوله به معنی چیزی را به کسی دادن یا دراز کردن دست. مقصود این که عشق در آغاز آسان به نظر می‌آید، اما رفته‌رفته مشکلات ظاهر می‌شوند؛ پس ساقی شراب بده تا مرا در این راه یاری دهد. سودی مصراع اول این بیت را به یزید نسبت می‌دهد بی‌آنکه طبق معمول خود، مأخذی ذکر کند، البته انتساب این بیت به یزید تا آنجا شهرت داشته که بعضی از شاعران فارسی‌زبان در آن باره شعر سروده‌اند و سودی آن‌ها را نقل کرده است. پاره‌ای از نوشته سودی را نقل می‌کنم: «این مصرع بیت ثانی از قطعه‌ای است که یزیدبن‌معاویه بر وزن بحر هزج سروده و اصل قطعه عیناً بدین قرار است: انا المسموم ماعندی بتریاق و لاراقی ادر کأساً و ناولها الا یا ایها السّاقی پس خواجه برای توافق با قافیه غزل خود مصرع مذکور را مقدم و مؤخر کرده و به طریق تضمین در اول غزل خود ایراد کرده است و از این جهت بعض شعرا به خواجه اعتراض کرده‌اند، چنان‌که اهلی شیرازی می‌فرماید : خواجه حافظ را شبی دیدم به خواب           گفتم ای در فضل و دانش بی‌حساب از چه بستی برخود این شعر یزید             با وجود این همه فضل و کما گفت واقف نیستی زین مسئله                   مال کافر هست بر مؤمن حلال و نیز کاتبی نیشابوری می‌فرماید: عجب در حیرتم از خواجه حافظ         به نوعی کش خرد زان عاجز آید چه حکمت دید در شعر یزید او           که در دیوان نخست‌از وی ‌سراید اگرچه مال کافر بر مسلمان               حلال است و درو قیلی نشاید ولی از شیر عیبی بس عظیم است       که لقمه از دهان سگ رباید» ولی علامه قزوینی و دکتر غنی هر دو این نظر را مردود می‌دانند. دکتر غنی معتقد است که اصولاً چنین وزنی یعنی هزج سالم مثمن (هشت رکنی) در عربی وجود ندارد بلکه «در عربی بحر هزج فقط مربع گفته شده است». پس مصراع هشت رکنی الا یا ایها الساقی در عربی ناچار مرکب از دو مصراع یعنی یک بیت است. آنچه مسلم است این مصراع عربی از حافظ نیست. استاد مینوی در حاشیه حافظه خود یادآوری می‌کند که امیر خسرو دهلوی متوفی در 725 (مقارن سال تولد حافظ)، در بیت زیر آن را آورده است: شراب لعل باشد قوت جان‌ها، قوّت دل‌ها         الا یا ایها السّاقی أدر کأساً و ناولها و برای پایان دادن به این بحث کهنه بی‌حاصل که آیا مصرع الا یا ایها الساقی… از یزید هست یا نه در اینجا می‌افزاییم که دیوان یزید بن‌معاویه به چاپ رسیده است و نسخه‌ای از آن اکنون در اختیار من است و با اطمینان می‌گویم که چنین شعری به هیچ صورت در آن نیست؛ نه در قسم اول که حاوی اشعاری است که قطعاً از یزید دانسته شده و نه در قسم‌الثانی که اشعار منتسب به یزید در آن آمده است. مشخصات این دیوان چنین است: شعرُ یزیدبن معاویة‌بن ابی سفیان جَمَعَه و حَقَّقَه صلاح‌الدین منجّد، دارالکتاب الجدید، بیروت، لبنان، 1928. کتاب مجموعاً دارای 64 صفحه است.

نویسنده: حسینعلی هروی انتشارات: نشر نو

مشخصات

  • نوع جلد جلد سخت (گالینگور)
  • قطع وزیری
  • نوبت چاپ 8
  • تعداد صفحه 2149
  • انتشارات نشر نو

ثبت دیدگاه


دیدگاه کاربران

اولین کسی باشید که دیدگاهی برای "مجموعه کتاب های شرح غزل های حافظ (4 جلدی)" می نویسد

آخرین بازدید های شما

۷ روز ضمانت بازگشت وجه ۷ روز ضمانت بازگشت وجه
ضمانت اصالت کالا ضمانت اصالت کالا
۷ روز هفته ۲۴ ساعته ۷ روز هفته ۲۴ ساعته
امکان پرداخت در محل امکان پرداخت در محل
امکان تحویل در محل امکان تحویل در محل