کتاب کوچک زیباست (اقتصاد با ابعاد انسانی) شوماخر

کتاب کوچک زیباست (اقتصاد با ابعاد انسانی) به قلم ارنست اف. شوماخر و ترجمه علی رامین در انتشارات سروش به چاپ رسیده است.

امروزه در سراسر جهان، موضوع مدرنیته شدن، تکنولوژی و پیشرفت های روز افزون در تمامی جوانب و زوایای زندگی اجتماعی و خصوصی مطرح می باشد. اما در اغلب موارد توجه بسیار ناچیزی به محیط زیست و حفظ و نگه داری از آن می شود که حائز اهمیت فراوان بوده و زندگی و حیات کلیه ی جانداران را تحت تاثیر قرار می دهد. با استفاده ی صحیح و کارآمد از نعمت های زمینی و انرژی هسته ای می توان ضمن افزایش میزان تولیدات، مسائل اجتماعی و اقتصادی را بهبود ببخشید و آن را در مسیر صحیح و شایسته ای به حرکت در آورد. بنابراین، افراد باید همواره به هنگام تعیین و کاربرد روش های توسعه ی اقتصادی و رفاهی این نکته را در کانون توجه قرار داده و حفظ آن را به عنوان یک اصل پابرجا، مهم و حتمی در نظر بگیرند. در همین راستا مولف با گفتاری ساده و روان به نقد مدرنیته و هشدار در زمینه ی حفاظت از محیط زیست پرداخته و همگان را دعوت به همکاری و همراهی می نماید. کلیه ی مطالب این اثر دربرگیرنده ی 3 بخش تحت عناوین زیر می باشد که در ادامه برخی از آن ها را به طور مختصر تشریح می کنیم:

1. دنیای نو 2. منابع 3. جهان سوم

بخش اول: دنیای نو

یکی از مصیبت بارترین خطاهای عصر ما این باور است که مساله ی تولید برای بشر حل شده است. این باور نه تنها متعلق به افرادی است که از دور دستی بر آتش دارند و بنابراین از نظر حرفه ای از واقعیت بی اطلاعند، بلکه در حقیقت همه ی کارشناسان، صاحبان صنعت، گردانندگان امور اقتصادی در حکومت های جهان، اقتصاددانان دانشگاهی و نیمه دانشگاهی و هم چنین خبرنگاران اقتصادی این باور را پذیرفته اند. هر چند ممکن است این گروه ها در موارد بسیاری اختلاف نظرهایی داشته باشند، لیکن همگی آنان متفقل القول هستند که مساله ی تولید حل شده و بشر سرانجام به سن بلوغ رسیده است. آن ها می گویند که اکنون مهم ترین وظیفه ی کشورهای ثروتمند «آموزش برای فراغت» و مهم ترین وظیفه ی کشورهای فقیر «انتقال تکنولوژی» است.

به زعم ایشان علت عدم پیشرفت دل خواه را باید در شرارت آدمی جست و جو کرد. از این رو باید چنان نظام سیاسی کاملی بسازیم که شرارت آدمی از میان برود و هر کس با وجود هر میزان شرارت درونی، نیک رفتار کند. در حقیقت بسیاری بر این عقیده هستند که همگان نیک آفریده می شوند؛ اگر به یک بزه کار یا یک استثمارگر مبدل می شود، تقصیر را باید از نظام دانست.

بخش دوم: منابع

در سراسر تاریخ و در واقع در تمام قسمت های جهان آدمیان زیسته اند، تولید مثل کرده اند و گونه ای از فرهنگ را آفریده اند. همواره و همه جا آن ها وسایل گذران زندگی و چیزی برای پس انداز را یافته اند. تمدن ها برقرار شده اند، شکوفایی یافته اند و در اغلب موارد دست خوش زوال و نابودی شده اند. در فرصت کنونی جای آن نیست که درباره ی علل زوال آن ها بحث کنیم. اما همین قدر می توان گفت که باید نوعی نارسایی منابع پیش آمده باشد. در بسیاری موارد تمدن های جدیدی در همان سرزمین ها به پا خاسته اند که صرفا اگر منابع مادی زیر بنای آن ها قبلا از بین رفته بود، برقراریشان کاملا توجیه ناپذیر می نمود. این منابع چگونه توانسته اند خود را دگربار تشکیل دهند؟

همه ی تاریخ و هم چنین همه ی تجارب کنونی به این نکته اشاره دارند که این آدمی است و نه طبیعت که منابع اصلی را فراهم می آورد: یعنی عامل اصلی همه ی توسعه های اقتصادی از ذهن آدمی بر می خیزد. ناگهان، شهامت، قدرت ابتکار، اختراع، تکاپوی سازنده، نه تنها در یک زمینه بلکه در بسیاری زمینه ها در آن واحد از وجود آدمی فوران می کند.

بخش سوم: جهان سوم

دو گانگی اقتصادی یک کشور در حال توسعه سبب می شود که پانزده درصد جمعیت در بخش جدید که عموما به یک یا دو شهر بزرگ منحصر می شود، زندگی کنند. هشتاد و پنج درصد دیگر در مناطق روستایی و شهرهای کوچک به سر می برند. به دلایلی که مورد بحث قرار خواهد گرفت، اغلب تلاش های عمرانی به شهرهای بزرگ منحصر می شود، یعنی به عبارت دیگر هشتاد و پنج درصد دیگر مورد بی اعتنایی قرار می گیرند. مولف در طول محتوای فصل حاضر تمامی مباحث مربوطه را مورد بررسی قرار می دهد.