کتاب درمان شوپنهاور | اروین د. یالوم

درباره‌ی کتاب درمان شوپنهاور اثر اروین یالوم

کتاب درمان شوپنهاور یکی از برترین آثار نویسنده‌ی معروف، اروین د. یالوم می‌باشد. هاینریش شوپنهاور چه جور آدمی بود؟ خشن، عبوس، خوددار، انعطاف‌ناپذیر، متکبر. داستان می‌گوید در سال 1783، پنج سال پیش از تولد آرتور، دانزیک به دست پروسی‌ها محاصره شد و غذا و خوراک‌ دام کمیاب‌.

خانواده ی شوپنهاور مجبور شد یک ژنرال دشمن را در ملک ییلاقی اش جای دهد. افسر پروسی برای پاداش، تامین علوفه ی اسب های هاینریش را پذیرفت. پاسخ هاینریش؟ "انبار اصطبل من پر است آقا و هر وقت ذخیره ی غذا تمام شد، اسب هایم را خواهم کشت." و یوهانا مادر آرتور چه؟ عاشق پیشه، جذاب، رویایی، سرزنده، عشوه گر.

با اینکه همه‌ی شهر وصلت هاینریش و یوهانا را در سال 1787، رویدادی باشکوه می دانستند، این ازدواج به طرز اندوه باری ناجور از کاردرآمد. خانواده‌ی یوهانا، تروازنرها، به طبقه‌ی متوسط تعلق داشتند و همیشه برای شوپنهاورهای والامقام، احترامی توام با ترس قایل بودند. در نتیجه وقتی هاینریش در سی و هشت سالگی به خواستگاری یوهانای هفده ساله آمد، تروازنرها از شادی در پوست خود نمی گنجیدند و یوهانا هم به انتخاب والدینش گردن نهاد.

آیا یوهانا ازدواجش را یک اشتباه تلقی می کرد؟ نوشته های چندین سال بعدش را بخوانید که به زنان جوان هنگام رویایی با تصمیم ازدواج هشدار می دهد: "جلال و شکوه، رتبه و مقام، لقب و عنوان، برای قلب یک دختر جوان نیروهای زیاده وسوسه کننده و دل فریبند و زنان را در دام گره زدن رشته‌ی ازدواج می افکنند... گامی نادرست که باید به تاوان آن، همه‌ی عمر به رنج دشوارترین مکافات‌ها تن دهند."

به تاوان آن، همه‌ی عمر به رنج دشوارترین مکافات‌ها تن دهند": واژه های قدرتمند مادر آرتور. در دفتر خاطرات روزانه‌اش اعتراف می کند که پیش از آنکه هاینریش به خواستگاری‌اش بیاید، معشوق جوانی داشته که سرنوشت از او گرفته و در حال و هوای تسلیم در برابر سرنوشت، پیشنهاد ازدواج هاینریش را پذیرفته است. آیا قدرت انتخاب داشت؟ به احتمال خیلی زیاد، نه. این ازدواج مصلحتی مرسوم قرن هجدهمی به وسیله‌ی خانواده‌ی او و با احتساب ملک و دارایی و رتبه و مقام ترتیب داده شده بود.

آیا عشقی در میان بود؟ میان یوهانا و هاینریش شوپنهاور حرفی از عشق نبود. هرگز. به عشق آتشین تظاهر نمی‌کنم‌." در خانه‌ی آن‌ها عشق سرشار نسبت به دیگران هم یافت نمی شد: نه برای آرتور شوپنهاور نوجوان، نه برای خواهر کوچکترش، آدل، که نه سال بعد به دنیا آمد. عشق میان والدین، موجب عشق و مهربانی نسبت به فرزندان می شود.

گاهی داستان‌هایی می شنویم درباره‌ی والدینی که عشق فراوانشان نسبت به یکدیگر همه‌ی عشق موجود در خانه را می بلعد و تنها عشقی نیم سوز و نه چندان آتشین برای بچه‌ها برجای می گذارد. ولی این نگاه اقتصادی دودوتا چهارتا به عشق بی معناست. عکس آن صحیح است: فرد هرچه بیشتر عاشق باشد، رفتاری محبت آمیزتر نسبت به فرزندان و به همه در پیش می گیرد. کودکی عاری از عشق آرتور، اثراتی جدی بر آینده‌اش گذاشت.

اعتماد نخستین که لازمه‌ی عشق به دیگران و باور داشتن عشق دیگران نسبت به خود و یا عشق به زندگی است، در کودکانی که از عشق مادر محرومند، شکل نمی گیرد. آن‌ها در بزرگسالی با دیگران می گذرد. این است دورنمای روان شناختی ای که جهان بینی آرتور در نهایت از آن تاثیر گرفت.

کتاب درمان شوپنهاور اثر اروین د. یالوم با ترجمه‌ی سپیده حبیب توسط نشر قطره به چاپ رسیده است.

• نویسنده: اروین د. یالوم
• مترجم: سپیده حبیب
• انتشارات: قطره