کتاب فیلمنامه فروید | ژان پل سارتر

درباره‌ی کتاب فیلمنامه فروید ژان پل سارتر

کتاب فیلمنامه فروید اثر ژان پل سارتر با ترجمه‌ی قاسم روبین توسط انتشارات ناهید به چاپ رسیده است. نگارش کتاب "کتاب فیلمنامه فروید"، توسط "ژان پل سارتر"، نویسنده، فیلسوف و منتقد صاحب‌نام فرانسوی و بنا به درخواست و پیشنهاد "جان هیوستن"، فیلم‌ساز آمریکایی آغاز گردید.

سارتر در طی چند ماه، طرح کلی داستان زندگی زیگموند فروید، پدر علم روان کاوی، را نوشته و در اختیار هیوستن قرار داد؛ پس از کسب رضایت ایشان در باب کلیت محتوای قصه، به تدوین جزئیات داستان خود پرداخت و آن را تکمیل نمود. ولی پس از ارائه ی متن کامل، جان از وی خواست تا قسمت های عمده ای از فیلم نامه را مورد ویرایش و اصلاح قرار داده و آن را کوتاه تر کند. همین موضوع، آغازگر اختلافات پی در پی میان این نویسنده و فیلم ساز شده و موجب ناراحتی و دل زدگی سارتر می شود.

از همین روی، متن اصلاح شده ی خویش را بسیار طولانی تر از قبل تهیه و بسیاری از سکانس ها را حذف کرده و بخش های جدیدی را به آن افزود. مولف در طی محتوای این کتاب، هر دو فیلم نامه ی تدوینی را با عنوان روایت اول و روایت دوم ارائه می کند تا خواننده قادر گردد تفاوت های ایجاد شده میان هر دو روایت را به وضوح مشاهده کرده و از محتوای هر دو فیلم نامه نهایت لذت را ببرد.

بخشی از کتاب فیلمنامه فروید

روایت نخست

قسمت اول

ساعت هفت صبح. راهرو بییمارستان. چراغ ها (لامپ های گازسوز) خاموش می شوند. نور ضعیف روز از پنجره ها به داخل می تابد. در بزرگ مشرف به تالار باز می شود، در انتهای تالار، پرستارها کارشان را شروع کرده اند. در تصویری نه چندان واضح می بینیم شان که در حال زخم بندی و مداوا و نظافت بیماران (فقط زنان) هستند. تالار، در نور ضعیف لامپ گازسوز، قدیمی و محقر و حزن آور به نظر می آید. بالای در تابلویی دیده می شود: تالار چشم پزشکی، بخش دکتر هنس.

دو مرد حامل تخت روان در راهرو ظاهر می شوند. پیرزن روی تخت روان نگاه ثابتی دارد، به نظر می آید که نابیناست. مقابل در توقف می کنند، تخت روان را زمین می گذارند تا نفس تازه کنند. هر دو مسن هستند، با سبیل خاکستری. عرق پیشانی شان را پاک می کنند.

پرستاری حدودا چهل ساله، عینکی، با چهره ای درهم از داخل تالار بیرون می آید، در آستانه ی در ظاهر می شود، عبوس و عجول به پیرزن و نیز به دو مرد نگاهی می اندازد. این دو، چشم پایین می اندازند. سر به زیر می مانند. پرستار نگاهش به بیمار است.

پرستار: چه شده؟ (او را به جا می آورد؟) باز هم! اه، نه!

یکی از دو مرد: می گویید چه کارش کنیم؟

پرستار: بهتان که گفتم، تالار روان پزشکی. (به پیشانی خود اشاره می کند) مغزش کار نمی کند.

مرد دوم: قبولش نمی کنند.

پرستار: کی ؟ روان پزشک ها؟

دومی: می گویند که هیچیش نیست.

پرستار: بسیار خوب، بفرستید برود خانه اش.

پیرزن بیمار، کمی راست می شود. حالت به دام افتاده ای دارد.

بیمار: من کورم.

کسی را مخاطب قرار نمی دهد.

پرستار: (با لبخندی سرد و ناخوشایند): کاش چشم های من هم به خوبی چشم شما می دید، (مادربزرگ رو به برانکارکش ها) دکتر هنس او را دیروز معاینه کرد، همه جایش سالم است، فقط ادا دارد همین.

اولی: ببینید، با ادا یا بی ادا، وزنش سنگین است. توی بخش شما تخت خالی می شود گیر آورد.

پرستار در را به روی آن ها می بندد، هر دو، حیران به هم نگاه می کنند.

دومی: چه شری (رو به پیرزن) راستی شاید هم کور نباشی. ها؟

پیرزن (یکنواخت): من کورم.

برانکارکش اولی نگاهش به پیرزن است، بعد ناگهان ضربه هایی به در می زند. در باز می شود. پرستار خشمگین در آستانه ی در:

پرستار: مگر بهتان نگفتم؟

نگاه شان می کند. هر دو مرد مسن و خسته اند. دلش به رحم می آید.

اولی: (با دل سوزی): دو ساعت است که این طرف و آن طرف می کشیمش.

پرستار: بروید سراغ دکتر فروید. اگر نبود، سراغ دکتر شولتز مسئول امور اداری.

اولی: کجاست؟

پرستار: توی دفترش، به گمانم اتاق 120، بخش اعصاب.

دومی: (بی حوصله) خیلی دور است.

پرستار شانه بالا می اندازد، دوباره در را به روی شان می بندد. برانکارکش اولی سرش را می خاراند.

اولی: (رو به پیرزن) لابد راه هم نمی توانی بروی، ها؟

پیرزن: (هراسان) وای نه.

اولی: (با تعرض): درست شد، پایش هم قوز بالا قوز است...

فهرست

فهرست کتاب فیلمنامه فروید

مقدمه ی ژ. ب. پتالیس

روایت نخست

قسمت اول

قسمت دوم

قسمت سوم

روایت دوم

قسمت اول

قسمت دوم

قسمت سوم

تلخیص فیلنامه

• نویسنده: ژان پل سارتر
• مترجم: قاسم روبین
• انتشارات: ناهید