کتاب شرح چهل حدیث (اربعین حدیث)

کتاب شرح چهل حدیث اثر امام خمینی (ره) توسط موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی به چاپ رسیده است.

کتاب "چهل حدیث" در برگیرنده ی چهل روایت معتبر از پیشوایان دین می باشد. شرح چهل حدیث یا اربعین نویسی یکی از سنت های دیرینه و سفارش شده از جانب حضرت محمد (ص) است که عالمان و عارفان شیعه و سنی را به پیروی از آن ترغیب می کند. حضرت امام خمینی نیز به پیروی از این امر و ادای وظیفه ی خویش، کتاب حاضر را به رشته ی تحریر در آورده و در اختیار مومنان راستین قرار داده است تا با مطالعه ی محتوای مطالب ارائه شده، دانش خود را در زمینه های مورد نظر افزایش دهند. وی در طول محتوای این اثر، ابتدا روایاتی در زمینه ی اخلاقی و سپس روایاتی با محتوای عرفانی را مورد شرح و تفسیر قرار داده و با اشاره به عقاید و نظرات سایر فقها و عرفای مربوطه، اظهارات آن ها را به نقد کشیده و با بررسی کلیت ماهیت موارد مذکور، طرز نگرش و افکار ارزشمند و قابل ستایش خویش را نیز مطرح نموده و در نتیجه، مخاطب را با مقصود و مفهوم احادیث مربوطه آشنا می سازد. صرف گذشت سال های متعدد از اولین چاپ کتاب حاضر، هم چنان این مجموعه با استقبال بی نظیری از مخاطب رو به رو گشته و موجب انتشار مکرر آن شده است.

فهرست

مقدمه ی ناشر مقدمه ی چاپ سابق متن (شرح چهل حدیث) حدیث اول: جهاد نفس حدیث دوم: ریا حدیث سوم: عجب حدیث چهارم: کبر حدیث پنجم: حسد حدیث ششم: حب دنیا حدیث هفتم: غضب حدیث هشتم: عصبیت حدیث نهم: نفاق حدیث دهم: هوای نفس و طول امل حدیث یازدهم: فطرت حدیث دوازدهم: تفکر حدیث سیزدهم: توکل حدیث چهاردهم: خوف و رجا حدیث پانزدهم: امتحان و آزمایش مومنان حدیث شانزدهم: صبر حدیث هفدهم: توبه حدیث هجدهم: ذکر خدا حدیث نوزدهم: غیبت حدیث بیستم: اخلاص حدیث بیست و یکم: شکر حدیث بیست و دوم: کراهت از مرگ حدیث بیست و سوم: اصناف جویندگان علم حدیث بیست و چهارم: اقسام علم حدیث بیست و پنجم: وسوسه و شک حدیث بیست و ششم: فضیلت علم حدیث بیست و هفتم: عبادت و حضور قلب حدیث بیست و هشتم: لقاء الله حدیث بیست و نهم: وصایای رسول اکرم به امیرالمومنین علی حدیث سی ام: اقسام فلوب حدیث سی و یکم: توصیف نشدن حق تعالی و رسول الله (ص) و ائمه (ع) و مونین حدیث سی و دوم: یقین و رضا حدیث سی و سوم: ولایت و اعمال حدیث سی و چهارم: مقام مومن نزد حق تعالی حدیث سی و پنجم: معرفت اسماء حق، مساله ی جبر و تفویض حدیث سی و ششم: صفات حق حدیث سی و هفتم: معرفت خدا و رسول و اولی الامر حدیث سی و هشتم: آفرینش آدم بر صورت خداوند حدیث سی و نهم: خیر و شر حدیث چهلم: تفسیر سوره ی «توحید» و آیات آغازین سوره ی حدید فهارس: فهرست آیات کریمه فهرست احادیث شریفه فهرست اسماء معصومین فهرست اعلام فهرست کتب فهرست اشعار فهرست لغات   فهرست واژگان، نمایه ‌ها و اصطلاحات   فهرست منابع فهرست موضوعات

برشی از متن کتاب

در توجیه عرفانی از آیه ی شریفه بدان که از برای آیه ی شریفه توجیهی است بر مشرب اهل عرفان و مسلک اصحاب قلوب، که برای ذکر آن لابدیم  از ذکر «فتوحات ثلاثه» متداوله ی نزد آن ها. پس گوییم که «فتح» در مشرب آن ها عبارت است از گشایش ابواب معارف و عوارف و علوم و مکاشفات از جانب حق بعد از ان که آن ابواب بر او مغلق و بسته است. مادامی که انسان در بیت مظلم نفس است و بسته به تعلقات نفسانیه است، جمیع ابواب معارف و مکاشفات به روی او مغلق است؛ و همین که از این بیت مظلم به قوت ریاضات و انوار هدایات خارج شد و منازل نفس را طی کرد، فتح باب قلب به روی او شود و معارف در قلب وی ظهور کند و دارای مقام «قلب» گردد. و این فتح را «فتح قریب» گویند زیرا که این اول فتوحات و اقرب آن ها است. و گوینده اشاره بدین فتح است قول خدای تعالی: «نصر من الله و فتح قریب». البته با یاری و نصر خداوند و نور هدایت و جذبه ی آن ذات مقدس این فتح و سایر فتوحات واقع می شود و مادامی که سالک در علم قلب است و رسوم و تعینات قلبیه در او حکم فرما است باب اسماء و صفات بر او مغلق و منسد است. و پس از آن که به تجلیات اسمائی و صفاتی رسوم عالم قلب فانی شد و آن تجلیات صفات قلب و کمالات آن را افنا نمود «فتح مبین» رو دهد، و باب اسماء و صفات به روی او مفتوح گردد و رسوم متقدمه ی نفسیه و متاخره ی قلبیه زائل و فانی شود و در تحت غفاریت و ستاریت اسماء مغفور گردد. و گویند: اشاره به این فتح است قول خدای تعالی «انا فتحنا لک فتحا مبینا * لیغفر لک الله ما تقدم من ذنبک و ما تاخر». ما فتح آشکارای عالم اسماء و صفات را بر تو نمودیم تا در تحت غفاریت اسماء الهیه ذنوب نفسیه ی متقدمه و قلبیه ی متاخره مغفور شود. و این فتح باب «ولایت» است. و مادامی که سالک در حجاب کثرت اسمائی و تعینات صفاتی است، ابواب تجلیات ذاتیه به روی او مغلق است. و چون تجلیات ذاتیه ی احدیه برای او شود و جمیع رسوم خلقیه و امریه را فانی نماید و عبد را مستغرق در عین جمع نماید، «فتح مطلق» شود و دنب مطلق مغفور گردد؛ و با تجلی احدی ذنب ذاتی، که مبدا همه ی ذنوب است، ستر شود. «وجودک ذنب لا یقاس به ذنب» و گویند اشاره به این فتح است قول خدای تعالی: «اذا جاء نصر الله و الفتح»...

مولف: امام خمینی (ره) انتشارات: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)