محصولات مرتبط
کتاب دانه و پیمانه نوشته علی اشرف درویشیان و رضا خندان (مهابادی) توسط نشر چشمه به چاپ رسیده است.
این کتاب نقدهای مشترکی بر روی چندین رمان و داستان های کوتاه ایرانی و خارجی را به مخاطب ارائه می دهد. بیش تر این نقدها در دهه هفتاد انجام شده و در مجلات مختلفی مثل آدینه، کارنامه، تکاپو، بوطیقای نو و کلک به چاپ رسیده اند اما چند تایی از آن ها نوشته های انفرادی می باشند و نام نویسنده در آن ها ذکر شده است. نویسندگان کتاب حاضر علاوه بر گنجاندن نقدهای وارد بر برخی داستان ها، چند صفحه از داستان مورد نقد را نیز در این مجموعه قرار داده اند تا مخاطبان با ذهنی باز به سراغ خواندن این نقدها بروند و با زبان و شیوه ی نگارش نویسنده ی اثر آشنا شوند تا قضاوت درستی در مورد نقدهای صورت گرفته داشته باشند. از آن جایی که برخی از این رمان ها و یا مجموعه داستان ها دیگر هرگز اجازه یا امکان انتشار مجدد را پیدا نکرده اند، خواندن بخشی از آن ها در کتاب حاضر خالی از لطف نیست. نویسندگان برای انتشار دوباره ی این نقدها آن هم در قالب یک کتاب، دو هدف مهم داشتند: اول این که در جامعه امروز ایران، نقد ادبی وضعیت خوبی ندارد و به نحوی با کمبود نقد داستان مواجه هستیم، به همین دلیل لازم است لااقل نقدهایی که موجود هستند، دوباره در دسترس مخاطب قرار بگیرند. دلیل دوم هم ارائه تصویر روشنی از سبک نقدنویسی گذشتگان به جوانانی است که هیچ گونه آشنایی با نقدهای ادبیِ چند دهه ی اخیر ایران ندارند.
برشی از متن کتاب
رمان مدار صفر درجه با این کلمات به پایان می رسد. وحدت میان باران و مائده و پذیرفتن وظیفه پروراندن و بزرگ کردن پیروز از سوی آنها بیان نمادین تمنیات و نظریات نویسنده است در مقابل شرایط مدار صفر درجه. مائده دختر کارگری است. خواهر و شوهرخواهرش چریک هستند و او هم با آنها همکاری میکند. منیژه و شوهرش خواهر و شوهر خواهر مائده اهل عمل هستند و حضوری سایه وار در رمان دارند و برخلاف بعضی آدم های مدار صفر درجه که دهان های بزرگی برای حرف زدن دارند آنها به ظاهر خموش اند. باران فرزند یک توده ای است که در جریان یک درگیری در سال های قبل گویا کشته شده است. باران در پی خورده شدن بابو، برادرش توسط کوسه درس را رها کرده و در سن نوجوانی وارد بازار کار میشود. او فعال وغیرتمند است و در کنار برادر دیگرش برزو که آدم لاابالی، نوکر صفت، منفعت طلب و بی توجهی به خانواده است، خصوصیات او برجسته تر و پررنگ تر به نمایش گذاشته میشود. جدیت باران در کار در صحنه هایی چون اصلاح سر مرد عرب، اصلاح سر نبی و خرید بادکنک برای فراگیری فن اصلاح، خرید وسایل سلمانی و انجام کار آرایشگری به صورت دوره گردی به خوبی به تصویر کشیده میشود. اما اینکه او چرا به مبارزه رو میآورد معلوم نیست مگر اینکه تصور کنیم که او مبارزه خود به خودی باشد یا اینکه مبارزه را از خانواده به ارث برده باشد. آنچه خواننده در می یابد تلاش و کوشش و خصوصیت اخلاقی خوب است اما رشد ذهنی او که در پشت دیوارهای زندان و دور از چشم خواننده گویا انجام گرفته تنها در دو سه جمله بیان می شود و بس! باران نه اهل مطالعه است و نه اهل تحقیق. نهایت خواندهی او چند اعلامیه تبلیغی است. در مورد مائده نیز همین طور است. آدم های اهل مطالعه چون کندر و مهراب بیش تر اهل حرف زدن فلسفه بافی و گرفتار فساد اخلاقی هستند. روی گردانی نویسنده از این دسته آدمها و توجه به کسانی چون باران که خصوصیت اخلاقی و رفتاری شان مثبت است تجربه گرایی و عینیت گرایی محض را در ساخت آدمهای داستان نشان میدهد. این نشان البته در ساختار داستان نیز تأثیر گذاشته است همه چیز به اشیا و یا بیرون تعیین می یابد. خط تاریخ مبارزاتی گذشته در قالب شخصیت بی بی سلطنت ریخته میشود. بی بی سلطنت در رمان مدار صفر درجه در یک لایه روی خود مادر پیری است که پسرش از بین رفته و در پی آن هوش و حواس خود را از دست داده است و در لایه درونی تاریخ گیج یک دوره است. تاریخ مدهوش و وهم زده و اسیر ذهنیان گذشته خویش، بی باور امروز و غوطه ور در دیروز. این است که هنوز میپندارد پسرش زنده است و همیشه سراغ او را میگیرد. منتظر است تا پسر در بگشاید و داخل شود. او با اوج گیری مبارزات مردم به خود می آید و رنگ و رویی پیدا میکند. بیان و تصویرسازی از موضوع جامعی چون اجتماع انسانی از مثنوی هفتاد من کاغذ هم بیشتر میشود و گستردگی آن در قالب هیچ طرح داستانی نمی گنجد.
فهرست
- پیش گفتار
- داستان های اوالونا
- بخشی از مجموعه داستان داستان های اوالونا
- ندای عشق مردستیز
- مدار صفر درجه
- بخشی از رمان مدار صفر درجه
- سرنوشت های بی فرجام
- آینه های دردار
- بخشی از رمان آینه های دردار
- مانیفست سیاسی - ادبی آقای گلشیری
- مرده ها جوان می مانند
- بخشی از رمان مرده ها جوان می مانند
- تمامش کنید
- تارتار خندان
- بخشی از رمان تارتار خندان
- از تارتار خندان تا تارتار گریان
- ققنوس های عصر خاکستر
- بخشی از رمان ققنوس های عصر خاکستر
- جان های به لب رسیده
- حیرانی
- بخشی از رمان حیرانی
- اسیر در چنبره ی نماد
- خوندشت
- بخشی از رمان خوندشت
- حضور در متن زندگی
- در عمق صحنه
- بخشی از مجموعه داستان در عمق صحنه
- داستان هایی از ژرفای اجتماع
- چهره ی غمگین من
- بخشی از مجموعه داستان چهره ی غمگین من
- زندان به جرم داشتن چهره ی بشاش
- آخرین کوچ
- بخشی از رمان آخرین کوچ
- سردار گل خانم و رنج هایش
- درشتی
- بخشی از داستان درشتی
- تردید به رویکرد تازه
- ترجیح می دهم بمیرم
- بخشی از داستان کوتاه ترجیح می دهم بمیرم
- اختناق زبان ها را الکن می کند
(مجموعه ی نقد رمان و داستان کوتاه) نویسندگان: علی اشرف درویشیان - رضا خندان (مهابادی) انتشارات: چشمه
ثبت دیدگاه
دیدگاه کاربران