کتاب در جستجوی بشریتی بی نقاب | رحیمی

درباره کتاب در جستجوی بشریتی بی نقاب (نوشته هایی از سارتر و در باب سارتر) 

این کتاب شامل نوشته ها و ترجمه های "مصطفی رحیمی" از سارتر و درباره ی سارتر می باشد که هر کدام از آن ها را سال ها پیش به صورت پراکنده در مطبوعات به چاپ رسانده بود و حالا همه ی آن ها را در قالب یک کتاب مستقل منتشر کرده است. "ژان پل سارتر" نویسنده و منتقد مشهور فرانسوی است که "مصطفی رحیمی" علاقه ی زیادی به او دارد و در همه ی نوشته هایش رد پایی از این مرد فرانسوی پیدا می شود.

"در جست و جوی بشریتی بی نقاب" کتابی مخصوص سارتر می باشد که با مقاله ای مفصل درباره ی او آغاز می شود و "رحیمی" سعی می کند برای درک بهتر آثار ادبی سارتر، فلسفه ی وجودی او را به مخاطب بشناساند. مؤلف در ادامه به توضیح افکار و آثار سارتر پرداخته و برای این که مخاطب به درک کاملی از افکار وی برسد، زمینه و علت شکل گیری این افکار را نیز معرفی می نماید. بعد از معرفی کامل این اسطوره ی ادبیات، نوبتِ نقد و بررسی آثار اوست، از این رو، "رحیمی" در ادامه ی کتاب به تحلیل برخی از نمایش نامه های مشهور او می پردازد.

برشی از متن کتاب در جستجوی بشریتی بی نقاب

همه نویسندگانی که اصل شان از طبقه بورژواست با وسوسه بی توجهی به مسئولیت آشنایی دارند: قرنی می گذرد که این امر در حرفه ادبی سنتی به شمار می رود. آفریننده اثر میان آثار خود و پولی که از این راه به دست می ‌آورد، کمتر ارتباطی برقرار می کند. از یک سو می نویسد، آواز می خواند، آه می‌کشد و سوی دیگر پول می ‌گیرد. این دو عمل به ظاهر با هم ارتباطی ندارند. بهترین حسابی که به نظر این هنرمند می ‌رسد آن است که پیش خود بگوید زندگی هنرمند را تامین می کند تا بنالد و آه بکشد. بدین گونه وی خود را دانش آموزی می پندارد که مدد معاش می گیرد، نه کارگری که حاصل دسترنج خود را دریافت می دارد. طرفداران نظریه هنر برای هنر و رئالیسم بر این عقیده اند. آیا اینان می‌ دانند که هر دو یک هدف دارند و بر یک اساس متکی هستند؟ آفریننده ای که تعلیم اصول هنر برای هنر را برعهده گرفته، هم و غمش خلق آثاری است که به هیچ دردی نمی خورند.

هنگامی که این آثار از هر حیث پوچ و تو خالی و نیز کاملا بی اساس باشند، چه بسا که در نظر او زیبا جلوه کنند. این هنرمند با این عمل خود را در حاشیه اجتماعی قرار می دهد یا بهتر بگوییم به همین قناعت می کند که در اجتماع مصرف ‌کننده صرف باشد، درست چون دانش آموزی که مدد معاش می گیرد. آفریننده رئالیست نیز به طور آشکار، فقط مصرف کننده ای است. به نظر او تولید حساب دیگری دارد. شنیده است که علم درغم مفید و نامفید نیست. بنابراین وی بی ‌طرفی صاحب علم را در مد نظر دارد. بسیار گفته و باز گفته اند که چنین آفریننده ای، اجتماعی را که می‌خواهد تشریح کند، «از بالا می نگرد» از بالا می نگرد! پس خود او کجاست؟ در هوا؟ حقیقت این است که چون این هنرمند از وضع اجتماعی خود نامطمئن است و چون ترسوتر از آن است که در مقابل طبقه بورژوایی که معاش را تامین می کند قد برافرازد و چون روشن ‌بین تر از آن است که این طبقه را بی قید  و شرط بپذیرد، در صدد بر می آید که درباره دوران خود داوری کند و پیش خود حساب می‌ کند که با این کار خارج از دوران خود قرار می گیرد، همچنان که دانشمند آزمایشگر از دستگاه آزمایش خود جداست.

بدین گونه بی ‌توجهی علم به سود و زیان، پوچی مکتب هنر برای هنر را افزایش می دهد. تصادفی نیست که فلوبر در عین حال هم طرفدار محض اصالت سبک است و هم عاشق محض شکل و قالب هنری و هم پیشوای مکتب ناتورالیسم. اتفاقی نیست که برادران گنکور هم مدعی طریق مشاهده اند و هم شیفته نوشته های هنرمندانه. این میراث بی‌ توجهی به مسئولیت، در ضمیر بسیاری از کسان آشفتگی به بار آورده است. اینان از گمراهی وجدان ادبی رنج می برند و درست نمی دانند که با این وصف آیا نویسندگی کاری است شایان تحسین یا عملی است ناهنجار. پیش از این شاعر خود را پیامبری می دانست. این افتخاری بود. پس از آن شاعر ملعون و مطرود محسوب می شد. صفحه 121

فهرست

• سخن ناشر
• بررسی افکار و آثار ژان پل سارتر
• سارتر و ادبیات
• در جست و جوی بشریتی بی نقاب
• گناه سارتر
• شیطان و خدا
• آشنایی با دوران جدید (ادبیات ملتزم)
• درباره کلمات
• نمایش نامه مگس ها و کارگردانش
• گفت و گو با سارتر
• اورفه سیاه (سخنی درباره شعر سیاهپوشان)
• شعر از نظر سارتر
• کشتار عام
• جمهوری سکوت
• نمایه

(نوشته هایی از سارتر و در باب سارتر) تالیف و ترجمه: مصطفی رحیمی انتشارات: نیلوفر