کتاب قیام و انقلاب مهدی (عج) مرتضی مطهری

کتاب قیام و انقلاب مهدی (عج) از دیدگاه فلسفه تاریخ، اثر استاد مرتضی مطهری، توسط انتشارات صدرا به چاپ رسیده است.

این کتاب، با اضافه شدن مقاله‌ی «شهید» از بخش اول خود که بصورت مقاله‌ای کوتاه در یک نشریه‌ی دینی به چاپ رسیده، متمایز گشته است. استاد شهید در این اثر به یک اندیشه و اصل اسلامی که بخاطر قرآن محور بودنش، تقریباً تمام فرق مسلمان به آن معتقدند، پرداخته است. ایشان «انتظار فرج» را که یک نوید کلی جهانی انسانی می باشد؛ نوعی عنصر خوش‌بینی نسبت به جریان کلی نظام طبیعت و سیر تکاملی تاریخ می داند. این اثر حتی به زبان‌‌‌‌های ترکی استانبولی و عربی ترجمه شده است. در قسمت مقاله‌ی «شهید»، که در واقع تفصیلی از یک سخنرانی در شب عاشورای 1393 ه.ق است با اشاره به قداست و حقانیتی که شهید در فرهنگ اسلامی دارد و نیز منشأ این حقانیت و تأثیر خون شهید در حماسه‌آفرینی، رسیدن به این مقام را اجر و قرب نهاده و می‌ستاید.

استاد شهید مطهری، با تعریفی که از انتظار فرج بیان می‌‌کند و قیام حضرت مهدی(ع) را در این اثر از دیدگاه فلسفه‌ی تاریخ مورد بحث قرار می‌دهد، با تکیه بر آیات قرآن کریم و در نظر گرفتن اصل فطرت انسانی، به بیان مطالب می پردازد. انتظار فرج از نظر این متفکر دو گونه است: یکی انتظار سازنده و دیگری انتظار ویرانگر که هر کدام از این دو نوع را معلول دو نوع برداشت از ظهور حضرت مهدی(ع) می‌داند؛ پس الزاماً به تحولات تاریخی و بیاناتی که در قرآن در این زمینه آمده است، اشاره می‌نماید. بعد از بیان ویژگی‌های جامعه‌ی ایده‌آل، انواع انتظار را که پیشتر بیان شد، شرح و بسط می‌دهد. در ادامه و در مقاله‌‌ی «شهید»، با بیان آیاتی از کلام ا... مجید و جایگاهی که شهید در فرهنگ اسلامی دارد و حقی که شهید بر بشریت دارد؛ این مفهوم و فرهنگ بزرگ را عمیقاً مورد بررسی قرار می‌دهد. استاد، ضمن اشاره به تأثیر خون شهید در اجتماع، به بیان جاودانگی و شفاعت شهید نیز می پردازد.

نویسنده

مرتضی مطهری (1298-1358 ش) که از رهبران فکری و تأثیرگذار انقلاب اسلامی است و با نام‌های شهید مطهری و استاد مطهری، معروف و مشهور است. در دوره اقامت پانزده ساله خود در قم از محضر مرحوم آیت الله العظمی بروجردی (در فقه و اصول) و حضرت امام خمینی ( به مدت 12 سال در فلسفه و عرفان و اخلاق و اصول) و مرحوم علامه سید در فلسفه : الهیات شفای بوعلی و دروس دیگر) بهره برده است. قبل از هجرت آیت الله العظمی بروجردی به قم نیز، استاد شهید گاهی به بروجرد می‌رفته و از محضر ایشان استفاده می‌کرده است و در فلسفه و کلام اسلامی به درجات بالایی رسید. مدتی نیز از محضر مرحوم آیت الله حاج میرزا علی آقا شیرازی در اخلاق و عرفان بهره‌های معنوی فراوان برده است.همچنین از دروس اخلاقی و عرفانی امام خمینی بهره برد. مبارزات اساسی و پررنگ ایشان در مقابله با تفکرات مارکسیستی عامل رویگردانی بسیاری از جوانان آن زمان از این تفکرات بود. ایشان آموزه‌های اسلامی را که قبلا در قالب بیاناتی پیچیده ارائه می‌شد، به سبک ویژه خود، به صورت آسان و با زبان روز در اختیار مخاطبان قرار می‌داد و از سال 1325ش آغاز به تألیف آثاری در زمینه‌های مختلف فلسفی، اجتماعی، اخلاقی، فقهی و تاریخی کرد و بیش از 70 اثر از او انتشار یافته است. برخی از آثار او در زمان حیات و برخی دیگر پس از درگذشت وی توسط انتشارات صدرا چاپ شده است. کتاب‌های او در موضوعات مختلف دینی بارها به زبان‌های مختلف منتشر شده است. آثاری از شهید مطهری: اخلاق جنسی استاد مطهری و روشنفکران   اسلام و مقتضیات زمان 1و2 آشنایی با علوم اسلامی 1و2 آشنایی با علوم اسلامی 3 آشنایی با قرآن 3-8 اصول فلسفه و روش رئالیسم 1 امامت و رهبری امدادهای غیبی در زندگی بشر انسان در قرآن انسان کامل انسان و ایمان بیست گفتار

فهرست

قیام و انقلاب مهدی (ع) از دیدگاه فلسفه تاریخ مقدمه چاپ ششم مهدویت یا اندیشه پیروزی نهایی انتظار فرج دوگونه انتظار شخصیت و طبیعت جامعه آیا تحولات تاریخ معلول تصادفات است؟ قرآن و تاریخ تاریخ از نظر قرآن منبع شناسایی است حیات و شخصیت جامعه از نظر قرآن توجیه و تفسیر تکامل تاریخ دو شیوهء مختلف در تفسیر تکامل تاریخ بینش دیالکتیتکی یا ابزاری تاریخ دیالکتیک طبیعت دیالکتیک تاریخ نقش مناسبات اقتصادی در تکامل تاریخ هسته ء اصلی تفکر دیالکتیکی آیا تفکر اسلامی تفکر دیالکتیکی است؟ مفهوم نو و کهنه در تفکر دیالکتیکی تسلسل منطقی تاریخ از نظر بینش ابزاری ضرورت رسیدن تضادها به اوج خود از نظر این بینش قداست مبارزه مشروعیت ایجاد نابسامانیها محکوم  بودن اصلاحات بینش انسانی یا فطری تاریخ مشخصات بینش انسانی تضاد درونی انسان جریان تکامل انسان در جهت وارستگی از شرایط مادی محیط و اجتماع و وابستگی به عقیده وایمان نقاط ضعف نظریهء ابزاری نبردهای پیشبرنده ی تاریخ ماهیت انسانی داشته نه طبقاتی مراحل و حلقات مارکسیستی تاریخ قداست مبارزه در بینش انسانی محکومیت ایجاد نابسامانیها از نظر این بینش نوسانات تاریخ از نظر این بینش نیروی اقناع عقلی و فکری مثلث تز و آنتی تز و سنتز نقش طنین واژه دیالکتیک دو تلقی از انسان تلقی قرآن از انسان و تاریخ جامعه ایده آل اسلامی و مشخصات آن دو نوع انتظار انتظار ویرانگر یا شبه دیالکتیکی انتظار سازنده شهید قداست شهید به حق پیوستگی شهید حق شهید بدن شهید منشأ قداست شهید انواع مرگ و میرها شهادت یا یگانه مرگی که مقدس است جهاد یا مسؤولیت شهید جهاد در منطق علی(ع) نشاط شهید منطق شهید خون شهید حماسه شهید شفاعت شهید گریه بر شهید فلسفه گریه بر شهید چرا مسیحیت برای شهادت جشن می گیرد و اسلام می گرید فردگرایی مسیحیت و جامعه گرایی اسلام آیا مرگ فی حد ذاته امری مطلوب است؟ شهادت از جنبه فردی اولیاء الله در عین آرزوی جهان دیگر، با مرگ مبارزه می کنند شهادت از جنبه رابطه‌اش با جامعه درس‌هایی که شهید به جامعه‌اش می‌دهد خنده و گریه، مظهر اوج هیجان احساس انسان گریه شوق و محبت خنده، بیشتر خود‌گرایانه است و گریه، غیرگرایانه تربت شهید شب شهید گواهی سالار شهیدان دو مایه دلخوشی امام چرا امام حسین(ع) اهل بیت و یاران را مجبور به رفتن نکرد منطق شهید از منطق‌ها جداست

برشی از متن کتاب

در برخی روایات اسلامی سخن از دولتی است از اهل حق که تا قیام مهدی عجل الله تعالی فرجه ادامه پیدا می کند وچنانکه می دانیم بعضی از علمای شیعه که به برخی از دولتهای شیعی معاصر خود حسن ظن داشته اند، احتمال داده اند که دولت حقی که تا قیام مهدی موعود ادامه خواهد یافت همان سلسله دولتی باشد. این احتمال هر چند ناشی از ضعف اطلاعات اجتماعی وعدم بینش صحیح آنان نسبت به اوضاع سیاسی زمان خود بوده اما حکایتگر اینست که استنباط این شخصیتها از مجموع آیات واخباری واحادیث مهدی، این نبوده که جناح حق وعدل وایمان باید یکسره در هم بشکند ونابود شود واثری از صالحان ومتقیان باقی نماند تا دولت مهدی ظاهر شود، بلکه آنرا به صورت پیروزی جناح صلاح وعدل وتقوا بر جناح فساد وظلم وبی بند وباری تلقی می کرده اند. از مجموع آیات وروایات استنباط می شود که قیام مهدی موعود (عجل الله فرجه) آخرین حلقه از مجموع حلقات مبارزات حق وباطل است که از آغاز جهان بر پا بوده است. مهدی موعود تحقق بخش ایده آل همه انبیاء واولیاء ومردان مبارز راه حق است.

(از دیدگاه فلسفه تاریخ و مقاله شهید) نویسنده: شهید مرتضی مطهری انتشارات: صدرا