کتاب دالایی لاما، اثر کمیل حفیظی

درباره ی کتاب دالایی لاما

در این اثر که یکی از مجلدات مجموعه‌ی آشنایی اجمالی و نقد عرفان‌های نوظهور می‌باشد، به بررسی مهم‌ترین جنبش‌های معنوی نوظهور جهان می‌پردازد و مهم‌ترین شاخصه‌های عرفان‌های دروغین را مورد اشاره قرار می‌دهد..

از آنجایی که معنویت‌های جدید و به عبارتی جنبش‌های نوظهور دینی از مسائل مهم فکری، اجتماعی و دینی جامعه‌است و نیز منحصر نبودن این آراء و اندیشه‌ها به جامعه و فرهنگ دین‌گریز غرب و شمول جهانی‌اش که جامعه را بیش از پیش تشنه‌ی دانستن حقیقت می‌کند؛ مقابله با این هجوم خرافات و بدعت‌ها یاری دانشمندان و محققان را می‌طلبد تا مردم را به سوی حقیقت رهنمون گردند. این کتاب که رویکردی انتقادی دارد؛ مخاطبانش را دانشجویان، فرهنگیان، اهل مطالعه و والدین فرهیخته معرفی می‌نماید. در قسمت مقدمه، اثر حاضر را دارای دو هدف می‌خواند که : « نخست کسانی که با این جریان‌ها آشنا شده‌اند؛ می‌توانند با هدف آشنایی با نقدها و آسیب‌ها و نگرش از منظری متفاوت این مجموعه را مطالعه کنند. دیگر، کسانی که با این جریان‌ها آشنا نیستند؛ می‌توانند با هدف آشنایی با جنبش‌های معنویت‌گرای نوظهور و اشکالات وارد بر آن‌ها به منظور روشن‌گری پیش‌گیرانه، مطالعه‌ی این مجموعه را انتخاب کنند.» این کتاب با حجم کمی که دارد؛ می‌تواند مسائل مهم و مورد نیاز را که طبق مستندات در سه چهار دهه‌ی اخیر بیش از پنج هزار دین و معنویت جدید تولید و روانه‌ی بازار معنویت شده؛ به مخاطبانی که فرصت مطالعه‌ی کتاب اصلی را که در حجم نسبتاً بیشتری نگاشته شده، عرضه نماید. این مجلد که به بیان دیدگاه‌ها و آسیب‌های مربوط بودیسم می‌پردازد؛ شامل سیزده سرفصل اصلی بوده که در چهار فصل ابتدایی آن، به معرفی بودیسم و چگونگی پدید آمدن ایده و اندیشه‌های این مکتب نوظهور و مکان‌های مقدس آن پرداخته و منظور از «دالایی لاما» را برترین شخصیت معنوی می‌داند که تبّتیان این کلمه را به کار می‌گیرند. و برخی اصطلاحات و القابی که در لامائیسم مطرح است را شرح می‌دهد. در ادامه به بررسی دیدگاه‌ها و نظراتی از این مکتب می‌پردازد و با آوردن نظرات اسلام در این زمینه‌ها، آن‌ها را نقد کرده و به چالش می‌کشد. نویسنده بعد از بیان آراء این مکتب به این نتیجه رسیده است که این مکاتب، با استفاده از اصول معنوی و روان‌شناسی، معنویتی نو به‌وجود آورده‌اند تا خود را جانشین دین، معرفی نمایند و دین‌نما را با دین راستین خلط کنند؛ اما هدفشان را تأمین نیازهای دنیوی قرار داده و تمام تلاششان را معطوف به دنیا ساخته‌اند. اما غافل از اینکه خداوند در سوره‌ی کهف می‌فرماید: « آنان می‌خواهند نور خدا را با دهان خود خاموش سازند؛ ولی خدا نور خود را کامل می‌کند؛ هرچند کافران خوش نداشته باشند.»

برشی از متن

در نظر دالایی لاما، هر انسانی در کنار احساس فطری نسبت به خود، آرزوی غلبه بر رنج و رسیدن به خوشبختی را دارد و این امر محدود به نوع بشر نیست؛ بلکه در نظر بوداییان، کوچک‌ترین حشره نیز از این احساس برخوردار است و بر اساس ظرفیت خود سعی در رسیدن به شادمانی و دوری از ناخوشایندی را دارد. او مهم‌ترین هدف زندگی را شادمانی دانسته و معتقد است؛ این مقصود هیچ ارتباطی با سواد، مال، ملیت، نژاد، جایگاه اجتماعی و ایدئولوژی ندارد. و در هر موقعیتی، هدف از زندگی شاد زیستن است. زیرا ایده‌ی تندرستی و شادابی، آسایش و رفاه و خوشبختی بر صحیفه‌ی باطن انسان نگاشته شده است.