کتاب جادوی ریاضی | جانی بال

معرفی کتاب جادوی ریاضی اثر جانی بال

به دانشی که به بررسی کمیت‌ها و ساختارها می‌پردازد ریاضی می‌گویند. به تعبیری دیگر ریاضی دانشی است که در آن، با استدلال منطقی از اصول و تعریف‌ها به نتایج دقیق و جدیدی می‌رسیم. ریاضی از علوم طبیعی به شمار نمی‌رود اما ساختارهای ویژه‌ای که ریاضی‌دانان استفاده می‌کنند، بیش‌تر از علوم طبیعی مثل فیزیک سرچشمه می‌گیرند. در بین رشته‌های علمی که توسط بشر ایجاد شده است، ریاضیات جای مخصوص و مهمی در اشتغال به دست آورده است.

دانش ریاضی علاوه بر شغل‌ها، در بسیاری از موارد روزمره نیز به کار می‌آید و از جهان باستان تاکنون، جادوی ریاضیات دنیای پیرامون همه انسان‌ها را نیز جادو کرده است. این کتاب، در مورد اعدادی توضیح می‌دهد که اگر از آن‌ها استفاده درستی نشود، به هیچ دردی نمی‌خورند. اعداد در ریاضیات، صرفا جهت شمارش به وجود نیامده‌اند، آن‌ها کارهای خارق‌العاده‌ای از دستشان برمی‌آید، با اعداد می‌توان اندازه‌گیری کرد، با اندازه‌گیری می‌توان نقشه کشید، طرح ایجاد کرد و ساختنی‌های لازم زندگی را ساخت.

این زنجیره به هم پیوسته، از اعداد شروع می‌شود پس اگر عددی در کار نبود، زندگی هم ممکن نبود. نویسنده سعی دارد مخاطبش را به زمانی که برای اولین بار از ریاضی استفاده شد ببرد و با معرفی نخستین اندازه‌گیری‌های انجام شده در طول تاریخ، جادوی ریاضیات را به خواننده نشان دهد. این کتاب بدون شک، شما را به ریاضیات علاقه‌مندتر خواهد کرد.

بخشی از جادوی ریاضی جانی بال

فضا

بررسی نور تنها راه سنجش اجسام در فضای دور دست است. تلسکوپ‌ها طول موج‌ها و بسامدهای گوناگون نور را از اجسام کیهانی دریافت می‌کنند که به کمک آن‌ها می‌توانیم جرم ستاره‌ها و کهکشان‌ها را محاسبه کنیم، دریابیم که چه عناصری در آن‌ها وجود دارند، و نیز اجسام مخفی، مانند سیاه‌چاله‌ها، را بیابیم. ساختار مارپیچی این کهکشان با استفاده از تلسکوپ‌هایی آشکار شد که نور فرابنفش و فروسرخ و مرئی را آشکار می‌کردند. نقطه‌های بنفش سیاه‌چاله‌ها و ستاره‌های نوترونی‌اند.

زیر قرمز

ویلیام هرشل، اخترشناس انگلیسی _ آلمانی، نخستین کسی بود که شکلی نامرئی از نور را کشف کرد. او با استفاده از منشور، نور خورشید را به رنگین کمان تبدیل کرد تا بتواند دمای هر رنگ را بسنجد. او دماسنج را پس از انتهای قرمز این طیف رنگ نگاه داشته بود که ناگهان متوجه و تعجب زده شد که دماسنج دمای بالاتری را نشان می‌داد. تنها توضیح منطقی این بود که شکلی نامرئی از نور فراتر از طیف مرئی وجود دارد. این را تابش فروسرخ نام‌گذاری کردند که آن را به صورت حرارت حس می‌کنیم. برخی حیوانات، مانند نوعی افعی، در نور فروسرخ می‌بینند تا بتوانند شکار را در تاریکی صید کنند.

فراتر از بنفش

نور فرابنفش را فیزیک‌دان آلمانی، یوهان ریتر، زمانی کشف کرد که متوجه شد کلرید نقره در معرض نور سیاه می‌شود. پرتوهای نامرئی بعد از انتهای بنفش طیف به ویژه در تیره کردن نمک‌ها هم خوب عمل می‌کردند.

بسیاری از حشرات دید فرابنفش دارند که به کمک آن شهد گل‌ها را تشخیص می‌دهند. همین نور فرابنفش است که اگر زیاد در آفتاب بمانید باعث برنزه شدن یا به اصطلاح ((سوختن)) پوست‌تان می‌شود.

نور با سرعتی ثابت حرکت می‌کند اما همه امواج نور انرژی یکسانی ندارند. امواج کم انرژی طول موج بلندی دارند و امواج پر انرژی طول موج کوتاهی دارند. تعداد امواجی که در هر ثانیه از نقطه خاصی عبور می‌کنند بسامد (یا فرکانس) نام دارد. چشم انسان فقط بازه کوچکی از طول موج‌ها را می‌بیند که آن را نور مرئی می‌نامیم.

• کاربرد ریاضی در زندگی روزمره از جهان باستان تا کنون
• نویسنده: جانی بال
• مترجم: شادی حامدی آزاد
• انتشارات: سبزان