درباره کتاب دانستنیهای علم باستانشناسی اثر جین مکینتاش
در کتاب دانستنیهای علم باستانشناسی از دسته کتابهای علمی و دایرةالمعارف به تعریف، باستانشناسی پرداخته شده که واژهای به معنای، "مطالعهی هر چیز باستانی و کهن" است. باستانشناسی را میتوان به نحوی انسانشناسی هم دانست، که از آغاز پیدایش انسان در این کره خاکی به مطالعه و تحقیق درباره او و زندگیاش میپردازد. همچنین این علم شاخهای از علوم اجتماعی است و از طریق مدارک مادی، به مطالعه گذشتگان میپردازد.
با این تعریف، حتی میتوان باستانشناسی را در مطالعه پدیدههای امروزی نیز به کار گرفت. این علم، تمام گذشته تا حال را در برمیگیرد. کتاب حاضر عنوان میکند که، در باستانشناسی، مطالعه تاریخ گذشتگان و بررسی سرگذشت انسانها، چه اهمیتی دارد و توسط چه کسانی مطالعه و بررسی میشود. همچنین میگوید که این مطالعه باستانشناسان، هیچگونه محدودیتی ندارد و آنها به تمام وجوه حیات بشری علاقه نشان میدهند. مثلا آنها در هنگام مطالعه گذشته انسانهای کهن، علاوه بر اینکه اطلاعاتی در مورد عادات غذایی، بهداشت و سلامت آنها به دست میآورند، قدمت زبالههای باستانی و دستشوییها را نیز بررسی میکنند.
آنها میتوانند از بررسی یک خانه، گارگاه یا مدرسهای نوساز اطلاعاتی کسب کنند که دست کمی از اطلاعات به دست آمده از یک غار دوران دیرینه سنگی یا بنایی رومی ندارد. باستانشناسان سعی میکنند با هرگونه اطلاعاتی که میتوان از گذشته به دست آورد سر و کار داشته باشند و آنها را به طور دقیق بررسی نمایند. اگرچه این اطلاعات به جای مانده از اسناد، مدارک و مواد گذشته، معمولا ناقص هستند اما شامل حوزههای وسیعی از زندگی و گذشته انسان هستند و بررسی آنها خالی از لطف نیست؛ چرا که همین مدارک ناقص ارزش بسیار زیادی دارند. این کتاب با بررسی دقیق این علم، تمام آنچه که علاقه دارید در مورد باستانشناسی بدانید برای شما فراهم میکند.
بخشی از کتاب دانستنیهای علم باستانشناسی از انتشارات سبزان
بقایای به جای مانده از حیوانات یا گیاهان زنده را میتوان از مناطق دور افتادهای چون باتلاق، نواحی قطبی یا بیابانی به دست آورد. جانداران کوچکی که باعث پوسیدگی و فساد اشیا میشوند نمیتوانند در فضاهای سرد، خشک و یا خلا زندگی کنند. انسانها در طول تاریخ هیچگاه در بیابانها زندگی نکردهاند. محققان و کاوشگران اکثر گنجینههای باستان شناسی را در مناطقی چون سواحل رود نیل که منبع تامین آب کافی داشتهاند کشف کردهاند. تقطیر تخریبی (سوختن بدون اکسیژن)، رطوبت موجود در موارد ارگانیکی را از بین می برد و ادامه حیات آنها را تضمین میکند. گدازههای حاصل از فوران کوه های آتشفشانی نیز، اگر چه سبب مرگ انسان شده، اما آثار تاریخی و اجساد مردگان را حفظ میکند.
کاملا حفاظت شده
باستان شناسان در نواحی ساحلی و خشک پرو، اجساد و مقابر فراوانی کشف کردهاند. اجساد دفن شده به همراه غذا، سبد و منسوجات رنگارنگ موجود در قبر کاملا خشک و سالم به جای ماندهاند.
نان سوخته
خیابانها، خانهها، باغها و فروشگاههای پمپئی همگی زیر فوران گدازههای آتشفشانی نابود شدند. در این میان، نانواییهایی در شهر وجود داشت که پیشخوانشان در جلو و سنگهای آسیاب بزرگ، پشت مغازه قرار داشتند، باستان شناسان موفق به بازسازی تنورهای پخت نان این نانواییها شدند.
فوران کوه آتش فشانی
آتش فشان وسوویوس در 24 آگوست سال 79 میلادی فوران کرد و پمپئی را زیر خاکستر و هرکولانئوم را زیر گل و لای مدفون ساخت. در این حادثه، هزاران نفر خفه شدند و اجساد به سرعت با خاکستر و سنگ خارا و یا شیشههای آتشفشانی منفذدار که به شکل یک تکه سنگ، منجمد میشدند پوشیده شد. گدازههای آتش فشانی اجساد انسانها را پوسانده و سپس میپوشاند و به شکل قالب بدن انسان، شکل میگرفت. نخستین کاوشگر پمپئی، گیسپ فیورلی نام داشت که در دهه 1860 میلادی از روی این اشکال انسانی، قالب گچی ساخت.
فهرست
کشف گذشتهها
محافظت و نابودی
زیر زمین
نگاهی به چشمانداز علم باستان شناسی
انواع سند
تجسم گذشته
قدم زدن در تاریخ
چرا کاوش؟
کاوش در گذشته
همه چیز در سر جای خود
تپهها و آثار باستانی
گرم و خشک
حفاظت به کمک یخ
باستان شناسی دریایی
حفاظت و نگهداری
حفاظت آب شیرین
حفاظت از آثار
فرآیندهای پر دردسر
بقایای انسانی
غذا و محیط زیست
یافتههای محیطی
بررسی زندگی روزمره
نشانه های تجارت و صنعت
بناهای کهن
تاریخگذاری گذشته
جعل و جاعلان
باستان شناسی تجربی
باستان شناسی صنعتی
گذشته راهی به سوی آینده
نظرات کاربران درباره کتاب دانستنیهای علم باستانشناسی | جین مکینتاش
دیدگاه کاربران