کتاب تفکر انتقادی

معرفی کتاب تفکر انتقادی

کتاب تفکر انتقادی نوشته فهیمه مخبر دزفولی در انتشارات امیرکبیر به چاپ رسیده است.

کتاب حاضر پیرامون روش های انتقادی در خصوص مقالات، تکالیف درسی و سایر مطالعات تدوین شده است. تفکر انتقادی بر خلاف تصور عموم، به معنای انتقاد و ذکر ایرادات از اثر نیست، بلکه به معنای درست اندیشیدن در آن، تجزیه و تحلیل و بررسی دقیق و کامل آن است. بنابراین نویسنده کتاب، این مسئله را به دیده ی مهارت نگریسته و آن را برای عموم افراد و هم چنین دانشجویان مهم و ضروری می داند.

وی تفکر انتقادی را روشی برای ایجاد زمینه های جدید و گسترش حوزه های فکری و هم چنین جلوگیری از تکرار، معرفی و تاکید می کند. اهمیت این روش در میان دانشجویان از نکاتی است که باید بیش از پیش به آن توجه شود، چرا که فقدان آن در میان این قشر دانشگاهی احساس می شود. وی تاکید می کند برای ورود دانشجو به حوزه ی نقد، اطلاعاتی از تفکر انتقادی، ساز و کارها و رویکردهای مطالعاتی آن نیاز است که سعی کرده همه را در این کتاب به مخاطبان خود ارائه دهد.

کتاب از 5 فصل تشکیل شده که در فصل اول آن به مزایای انتقادی بودن و مراحل داشتن تفکر انتقادی اشاره شده و فصول بعدی تحت عناوین مختلف به رویکردهای این نوع روش و چگونگی کاربردهای آن پرداخته است.

لازم به ذکر است روش تفکر انتقادی، در عصر ارتباطات امروزی بسیار مفید و کارآمد است چرا که به وسیله ی آن می توان اخبار و اطلاعات سره را از ناسره تشخیص داد و از انتشار منابع دستِ چندم که صحت و اعتبار آن ها مشخص نیست، جلوگیری کرد. لذا کتاب را می توان برای کلیه افرادی که به واسطه ی درس خواندن و یا موقعیت شغلی خود روزانه با حجمی از اطلاعات سر وکار دارند، مفید دانست. امید است مطالعه ی این کتاب بتواند گامی مثبت در جهت افزایش سطح دانش و آگاهی دانشجویان این مرز و بوم به شمار آید.

برشی از متن کتاب تفکر انتقادی

اغلب ما از خواندن دستورالعمل های استفاده از یک وسیله برقی و بروشورهای دارو اجتناب می کنیم، با وجود این که بر روی همه آن ها نوشته شده است: قبل از استفاده( یا مصرف) دستورالعمل بخوانید. همیشه اطلاعات مهم وکاربردی در این دستورالعمل ها نوشته شده است که دانستن آن ها برای ما ضروری است، اما ما ترجیح می دهیم زودتر به سراغ اصل مسئله برویم! دارو را مصرف کنیم یا زودتر وسیله برقی را روشن کنیم و بعد با دکمه های آن مشغول شویم تا یاد بگیریم چگونه از آن استفاده کنیم.

شاید بشود با توصیه یک پزشک، دارو را مصرف کرد و کاری به دستورالعمل آن نداشت و گاهی یک وسیله برقی ساده را هم می توان بدون توجه به دستورالعمل آن روشن کرد، اما درباره انتخاب رشته این مسئله خیلی فرق می کند. درست است در ایران انتخاب رشته خیلی انتخابی نیست. از فیلتر انتخاب رشته که توسط پدر، مادر، پدر بزرگ و عمه و خاله که رد شوید، اصل قضیه می ماند که در چه رشته ای قبول شوید.

ما به واقع اگر به سرگذشت دانشمندان بزرگ در رشته های مختلف اعم از علوم تجربی، پزشکی، مهندسی و علوم انسانی توجه شود یک واقعیت مشترک وجود دارد: عشق و علاقه فراوان به رشته تحصیلی. پس سعی کنید استقامت کنید، هر دوره ای سختی های مختص خود را دارد، به کمتر از رشته ای که به آن عشق می ورزید، راضی نشوید، دیر یا زود باور غلط یا دکتر یا مهندس شدن از بین می رود.

راز پیشرفت در کشورهای توسعه یافته ورود استعداد های درخشان در همه رشته های دانشگاهی است. دانش آموزان نخبه بدون فشارهای اجتماعی، تقسیم می شوند. یک دانشجوی نخبه، نقاشی می خواند، دیگری پزشکی می خواند. یک دانش آموز ممتاز ادبیات می خواند و دیگری مهندسی می خواند. ورود دانش آموزان نخبه به همه رشته های دانشگاهی سبب رشد و شکوفایی علمی در تمام رشته های می شود.

این واقعیتی انکار ناپذیر است که می تواند دلیل پیشرفت های پزشکی و مهندسی را در دهه های اخیر در ایران تفسیر رکود علوم انسانی را بیان کند. کتابچه های معرفی رشته های دانشگاهی راهنمای خوبی هستند که به شما در شناخت رشته تحصیلی تان کمک می کنند و فاصله ی آنچه را در ذهن دارید و با واقعیت کم می کنند.

اولین نگرش انتقادی شما همین جا آغاز می شود. کتابچه را مطالعه کنید، وب سایت های مربوط به آن را پیدا کنید و به حد کافی اطلاعات کسب کنید. پاسخ تمام سوالات استراتژیک مربوط به رشته تان را پیدا و یادداشت کنید.

(روش ها و مهارت های تحقیق و پژوهش) نویسنده: فهیمه مخبر دزفولی انتشارات: امیرکبیر