کتاب مثل‌ها و قصه‌هایشان (قصه‌های تیر)

درباره‌ی کتاب مثل‌ها و قصه‌هایشان (قصه‌های تیر)

مثل در ادبیات ما جایگاه ویژه‌ای دارد. هر مثلی به خودی خود تاریخ نهفته‌ای است که مردم امروز را به ریشه‌های فرهنگی گذشته پیوند می‌زند. مثل‌ها بسیار ارزشمندند، زیرا عمری به درازی عمر انسان دارند. کتاب مثل‌ها و قصه‌هایشان (قصه‌های تیر) دربرگیرنده‌ی 31 مثل است و چگونگی به وجود آمدن هر یک از آن‌ها به صورت داستانی کوتاه و بسیار شیرین بیان شده؛ در واقع برای هر شب از تیرماه یک مثل بازگو شده است.

به عنوان مثال در داستان ضرب‌المثل "آش نخورده دهن سوخته" می خوانیم که؛ تاجری بود که همسری هنرمند در آشپزی داشت  و آش‌هایی که می پخت نظیر نداشت آنقدر که همه دوست داشتند یک روز مهمانش باشند و از دستپخت همسرش بخورند. این تاجر شاگردی داشت که سال های سال با او کار می کرد ولی هنوز از دستپخت همسر تاجر نخورده بود با این که آدم فقیری بود ولی طبع بلندی داشت و هر بار که تاجر او را به خانه‌اش دعوت می کرد او نمی‌پذیرفت. تا اینکه تاجر مریض شد و شاگرد به دنبال طبیب رفت و او را به منزل تاجر برد. بعد از معاینه ی طبیب و نوشتن دارو ، شاگرد داروهای تاجر را تهیه و به منزلشان برد زمانی که به آنجا رسید سر ظهر و هنگام غذا بود.

همسر تاجر بسیار اصرار کرد تا او بماند و غذا بخورد در این بین تاجر سر از پتو بیرون آورد و به او گفت که بنشین آش های همسر من همتا ندارد باید کمی بخوری و دوباره زیر پتو رفت. در این فاصله همسر تاجر به بیرون از اتاق رفت تا ظرف بیاورد شاگرد دستش را به دهانش گرفت تا به بهانه ی دندان درد از آنجا برود. وقتی زن به داخل اتاق برگشت تاجر را صدا زد تا با آنها آش بخورد. او وقتی سرش را از زیر پتو بیرون آورد دید که پسرک دهانش را گرفته به او گفت خوب صبر می کردی آش سرد شود و بعد می خوردی تا دهانت نسوزد.

همسرش با شنیدن حرف شوهرش ناراحت شد و گفت چه حرف ها می زنی آش نخورده و دهان سوخته؟ من که تازه قاشق و بشقاب آورده ام . جوان هم به بهانه ی دندان درد آنجا را ترک کرد. از آن روز به بعد هر کس به گناه ناکرده متهم شود این مثل را برای خودش استفاده می کند.

مجموعه ی هر شب یک قصه دربرگیرنده ی چند جلد کتاب می باشد و هر کتاب مختص یک ماه از سال است. داستان های کوتاه روایت شده در این مجموعه نه تنها سرگرم کننده‌اند بلکه همگی پندآموز نیز هستند هر مثل تاریخ و قصه ی شیرینی دارد که از نوع زندگی، باورها و آداب و رسوم اجدادمان پرده بر می دارد  تجربیات آنها را در اختیارمان قرار می دهد. هر چند که داستان ها برای کودکان و نوجوانان روایت شده اما به قدری جالب و شنیدنی‌اند که خواندن آن ها برای همه ی گروه های سنی جذاب و دلنشین است.

کتاب قصه‌های تیر از مجموعه‌ی مثل‌ها و قصه‌هایشان، به قلم مصطفی رحماندوست و تصویرگری رودابه خائف توسط انتشارات محراب قلم به چاپ رسیده است.

فهرست

فهرست کتاب مثل‌ها و قصه‌هایشان (قصه‌های تیر)

آش نخورده، دهن سوخته

از ماست که بر ماست

اگر من نبرم دیگری خواهد برد

او ادعای خدایی می کند تو به پیغمبری هم قبولش نداری؟

قبا سفید، قبا سفید است

اگر می دانستی درویش چقدر بی نانی و بی پازری کشیده نمی پرسیدی

الهی آقا آب بخواهد

تا ابله در جهان هست مفلس در نمی ماند

با همه بله، با ما هم بله

به اصلش برگشته

خودش را بیار ولی اسمش را نیار

هرکه نیکی می کند به خودش نیکی کرده

نه خانی آمده نه خانی رفته

مرغ یک پا دارد

با بزرگان پیوند کرده

اول چاه را بکن بعد منارش را بدزد

اگر قاطر کسی را رم ندهی، کسی با تو کاری ندارد

هم خدا را می خواهد هم خرما را

استخوان لای زخم گذاشتن

پنبه دزد دست به ریش می کشد

باغ شاه که رفتی، نباید زیاد بیایی، کم چرا؟

تو بدم، بمیر و بدم

بلایی به سرت بیاید که به سر نمرود نیامد

بنازم این سر را که تا به حال نشکسته

به نرخ دوغت پنبه می زنم

بیگانه اگر وفا کند، خویش من است

تاپش پنج و نانش چهار، من حیرانم از این کار

خرسی را واداشته اند به آهنگری

دزد باش و مرد باش

یک صبر کن وهزار افسوس مخور

دیگران کاشتند و ما خوردیم، ما بکاریم دیگران بخورند

حرف اول و آخر

• هر شب یک قصه
• نویسنده: مصطفی رحماندوست
• تصویرگر: رودابه خائف
• انتشارات: محراب قلم