کتاب کودک خوش بین | مارتین سلیگمن

درباره کتاب کودک خوش بین نوشته مارتین ای. پی. سلیگمن

دوران کودکی از حساس‌ترین برهه‌های زندگی است که بخش عظیمی از آینده‌ی افراد، بر اساس آن شکل می‌گیرد. بسیاری از ناهنجاری‌های روحی و روانی این دوران، در بزرگسالی افراد نیز همراه آن‌هاست و سلامت روانِ آینده‌ی آن‌ها را تهدید می‌کند؛ از این رو باید افراد در کودکی از ذهن و روان سالم بهره‌مند باشند و به اندازه سن خود، توان کنترل شرایط را داشته باشند تا در صورت مواجهه با مشکلات، بتوانند رفتار سنجیده‌تری از خود نشان دهند. دکتر مارتین سلیگمن، متخصص حوزه‌ی روان‌شناسی، با تحقیق بر روی کودکان آمریکایی به این نتیجه رسید علی رغم رفاه مادی و رشد در کشوری پیشرفته، اغلب آن‌ها در آستانه افسردگی قرار دارند و سن ابتلا به افسردگی در این کودکان به طرز چشم گیری کاهش پیدا کرده است. وی در این خصوص برنامه‌ای تحت عنوان" برنامه‌ی پنسیلوانیا" را طراحی کرد تا کودکان را از ابتلا به افسردگی محافظت کند.کتاب کودک خوش بین نیز به معرفی و توضیح این برنامه اختصاص دارد.

رویکرد اصلی در آموزه های کتاب، شناخت کنش‌ها و تبیین آن‌ها به عنوان افعال مثبت است تا در درجه اول والدین بتوانند با تغییر نگرش و پرهیز از بدگمانی، کنترل احساس‌ها و هیجانات خود را به دست بگیرند و رفتار منطقی و معقول تری از خود بروز دهند، و در ثانی به کودکان خود بیاموزند شکست لازمه‌ی موفقیت، و تسلیم نشدن و افکار مثبت، اولین قدم برای رسیدن به آن است. در این راه تاکید اصلی نویسنده بر مثبت نگری است. وی معتقد است کودکانی که از سنین پایین تفکر مثبت را بیاموزند، در آینده به لحاظ روانی افراد سالم تری هستند و عملکرد بهتری در زندگی فردی و اجتماعی خود خواهند داشت. علاوه بر این به خواننده گوشزد می‌کند هوش تنها سرعت رسیدن به اهداف را بیشتر می‌کند، این در حالی است که امید و انگیزه، مولفه‌هایی هستند که دست یابی به اهداف بدون آن‌ها امکان پذیر نیست.

نویسنده بدبینی را تاکید بر فاجعه آمیز‌‌ترین علتِ هر شکست معرفی می‌کند و بر این باور است بدبینی، عزت نفس و اعتماد به نفس افراد را کاهش می‌دهد. او معتقد است عبارات انگیزشی که امروزه در اکثر کتب روان شناسی یافت می‌شود، بدون تفکر مثبت هیچ تاثیری در موفقیت و انگیزه‌ی افراد ندارند و آنچه که در ورای این عبارات اهمیت دارد، شیوه‌ی تفکر افراد درباره‌ی علل رویدادها است. به همین جهت می‌توان گفت کتاب پیش رو از مطالب روان‌شناسی بدون پشتوانه خالی بوده و کلیه آموزه‌ها بر پایه‌ی تحقیقات علمی اثبات شده می‌باشند. کتاب حاضر یکی از بهترین منابع برای والدین و مربیان برای آموزش تفکر مثبت و خوش بینی به کودکان است تا کودکان بیاموزند باید منفی نگری را به عنوان عنصر مضر از دیدگاه‌های خود حذف کنند.

برشی از متن کتاب

در حالی که هرگاه کسی ما را متهم کند، بیشتر بزرگسالان و کودکان، مجادله گرانی طبیعتا ماهرند، اما هرگاه ما خود، خویشتن را متهم سازیم، مجادله کنندگانی ناتوانیم. ما در عین حال که می دانیم نظر دیگران درباره ی ما می تواند نادرست و همراه با غرض باشد، اما نظر خود را در مورد خویشتن، قطعی و غیرقابل مجادله می شماریم. مجادله با خود، راهی موثر و بادوام برای زیر سوال بردن تفسیرهای غیر واقع گرایانه ما درباره ی خود است. شما با این کار، نادرست بودن باورهای خود را آشکار می سازید و به خود ثابت میکنید که باورها و معتقدات شما، اغراق آمیز یا صرفا نادرستند. از آن به بعد، باورهای بی اعتبار شما، کمتر و کمتر به ذهنتان باز می گردند. این شیوه ی شناختی متضمن آن است که باورها و معتقدات خود را فرضیه هایی در نظر بگیرید که می توان درست یا نادرست بودن آن ها را آزمود و در صورتی که ثابت شد این باورها نادرستند، می توان آن ها را تغییر داد. شما پس از آن که نسخه های بزرگسالانه مجادله و مقابله با نگرش های فاجعه آمیز را آموختید، می توانید آموختن این موارد را به فرزندتان آغاز کنید. برای مقابله با منفی نگری و بدبینی، باید دیدگاه خود را درباره خویشتن، به صورتی موشکافانه و عیب جویانه مورد انتقاد قرار دهید. اهانت هایی را که به خود روا می دارید، کورکورانه نپذیرید. گامی به عقب برگردید و این دیدگاه های اهانت بار را با ذهنی باز، دیگر باره بررسی کنید. اگر درست از آب درآمدند، که حرفی نیست. در این صورت لازم است در زمینه تغییر دادن خود یا بخشی از جهانِ خود که باعث عدم رضایت در شما می شود، اقدام کنید. ممکن است متوجه شوید که باورهایی که درباره ی خود دارید، نادرستند، و این که به نوعی فاجعه پندارانه اند_ به این صورت که تعبیر و تفسیر شما از رویدادهای ناراحت کنند، در قالب عبارت هایی بیان می شوند که به شدت، همیشگی و فراگیرند. اگر چنین باشد، لازم است به تغییر دادن آن ها برخیزید. مجادله ی موفقیت آمیز، به تمرین بسیار نیاز دارد. در زیر، دو نمونه از مجادله های فردی بزرگسال را با باورهای بدبینانه خود می آوریم. النا، مادر یکی کودکانی است که در برنامه پیشگیری پنسیلوانیا شرکت داشتند، پس از این که من با او آشنا شدم، او به یادگیری مهارت هایی که به دخترش می آموختیم، علاقه نشان داد. به همین دلیل، مدل ABC را به او یاد دادم.

فهرست

پیش گفتار مترجم بخش اول: چرا خوش بینی برای کودکان لازم است؟ فصل اول: ادای دِین همه گیری بد بینی فصل دوم: از نخستین گام تا نخستین روز فصل سوم: تشکیل گروه بخش دوم: اشتباه شیوه تربیتی نسل پس از جنگ جهانی دوم در کجا بود؟ فصل چهارم: جنبش عزت نفس تاریخچه ی مختصری از عزت نفس داشتن احساس خوب در برابر عملکرد خوب داشتن داشتن عملکرد خوب و میدانی فراخ فصل پنجم: همه گیری افسردگی بدخلقی حال پایداری بخش سوم: فرزند شما خوش بین است یا بدبین؟ فصل ششم: مبانی خوش بینی خوش بینی چیست؟ تداوم:« گاهی» در برابر« همیشه» فراگیر بودن: « خاص» در برابر« کلی» شخصی: « درونی» در برابر« بیرونی» شیوه ی درست انتقاد کردن از کودک فصل هفتم: اندازه گیری خوش بینی خوش بینی کودک خود را بیازمایید پرسش نامه سبک اسنادی کودکان میزان افسردگی را در فرزند خود درجه بندی کنید پرسش نامه ی  CES_ DC فصل هشتم: خاستگاه خوش بینی پیدایی خوش بینی والدین معلمان و مربیان اثر هاوکینگ بخش چهارم: چگونه فرزندانی برخوردار از خوش بینی و تسلط پرورش دهیم؟ فصل نهم: برنامه ی پیش گیری پنسیلوانیا برنامه ی پنسیلوانیا کودکان در معرض خطر آغاز تشکیل گروه ها نتایج فصل دهم: تغییر دادن بدبینی خودآیند در فرزند خویش مروری کلی مدل ABC تمرین در زمینه ی ABC آموختن ABC به فرزندان خود فصل یازدهم: تغییر دادن سبک تبیین فرزند خود سبک تبیین خود شما آموختن سبک تبیین به فرزند خود تداوم شخصی سازی چکیده فصل دوازدهم: مجادله و مقابله با نگرش های فاجعه پندارانه در زمینه ی مقابله ی بزرگسالان، تمرین کنید مجادله ی سریع برای بزرگسالان آموزش مجادله به فرزند خود خلاصه فصل سیزدهم: افزایش دادن مهارت های اجتماعی در فرزند خود آموختن مهارت های اجتماعی و مهارت های حل مسئله حل مسئله: مراحل پنجگانه حل مسئله را تمرین کنید: گام های 1 تا 5 مهارت های اجتماعی اختلاف نظر والدین بخش پنجم: کودکان قرن بیست و یکم فصل چهاردهم: هِرم خوش بینی: نوزادان، نوپایان، وکودکان پیش دبستانی تسلط مثبت بودن سبک تبیین فصل پانزدهم: محدودیت های خوش بینی  

نویسنده

مارتین سلیگمن( 1942) استاد دانشگاه، نویسنده و روان شناس آمریکایی است که از او به عنوان پدر روان شناسی مثبت یاد می کنند. او یکی از بزرگ ترین روان شناسان معاصر است که نظریه ی "درماندگی آموخته شده" ی او تحولی بزرگ را در علم روان شناسی ایجاد کرد. سلیگمن را جزو 31 نفر تاثیرگذار در قرن 21 معرفی کرده اند. او در خانواده ای مذهبی تربیت یافت و ابتدا در رشته ی فسلفه وارد دانشگاه شد و بعد از فارغ التحصیلی در این رشته، مدرک دکترای روان شناسی خود را از دانشگاه پنسیلوانیا دریافت کرد. وی هم چنین مدتی نیز رئیس انجمن روان شناسان آمریکا بوده است و کتب و مقالات زیادی را به چاپ رسانیده است. از مطرح ترین کتب او می توان به موارد زیر اشاره کرد: 1- آسیب شناسی روانی. 2- از بدبینی به خوش بینی. 3- چه چیزی را می توانید تغییر دهید و چه چیزی را نمی توانید. 4- شادمانی درونی. 5- شکوفایی و ..