کتاب عناصر سینما اثر استفان شارف

درباره‌ی کتاب عناصر سینما اثر استفان شارف

شارف نویسنده‌ی کتاب عناصر و سینما در اثرش بیشتر قصد دارد به ویژگی‌های شکلی نماها و چگونگی پیوندشان به یکدیگر بپردازد و به معنایی که از آن نماها بر می‌آید توجهی نمی‌کند. به همین دلیل به تفسیر رویدادها که چگونگی نمایش آنها بر پرده را نشان می‌دهد نمی‌پردازد. وی با بررسی کارکرد عملی عناصر ساختاری سینما به دنبال راه حل‌هایی برای دشواری‌های عملی فیلم سازی است تا گفتمان‌های نظری. با این وجود سخن نویسنده در هر حال نوعی نظریه است و این نام از کتاب نیز برمی‌آید. نظریه‌ی نویسنده در کتاب عناصر و سینما بر تاثیر زیبایی شناسی ویژه سینما است که چه سرچشمه‌هایی دارد و عملکردش کدام است. او برای نشان دادن نظریه‌ی خود سراغ آثار بزرگان سینما می‌رود که تازگی‌شان هنوز حفظ شده است و قدیمی نشده‌اند. و تصدیق می‌کند علت جاودانگی بعضی آثار سینمایی در کاربرد درست عناصر ساختاری سینمایی است. دقت و نکته سنجی شارف در تحلیل عناصر زیبایی شناسی سینمایی موجب شده است تا خوانندگان با آموزش و نحوه‌ی نگاه او آشنا شوند.

برشی از متن کتاب عناصر و سینما

رویداد موازی یکی دیگر از عناصر بنیادین ساختار سینماست که کاربرد گسترده‌ای دارد و معمولا شامل دو خط روایتی است که در دو مکان به طور همزمان رخ می‌دهند. اما این خطوط سینمایی، برخلاف خطوط موازی هندسی، در بسیاری از موارد پس از مدتی به هم می‌رسند. جستجو و تعقیب و گریز و پیگرد از درونمایه‌های رایج رویداد موازی به شمار می‌رود. در اینجا، این موارد را ساختارهای موازی روایتی می‌نامیم- یعنی آنهایی که از تداوم داستان سرچشمه می‌گیرند. ساختارهای دیگری نیز است که توازی ظریفتری دارند و خطوط روایتی آنها بیشتر به هم نزدیک است، مانند رویدادهایی که در دو اتاق کنار هم رخ می‌دهد یا در درون و بیرون خانه، در خیابان و حیاط، در دو خودرو ومانند آن. من این رویدادها را ساختارهای موازی مجاور می‌نامم که اغلب حاصل تجزیه‌ی صحنه به نماهای گوناگون‌اند. (نمایی باز و ثابت هر دو رویداد را که در نزدیک هم رخ می‌دهد دربر می‌گیرد، همچون هنگامی که در خودرو در تعقیب یکدیگرند و در یک نما دیده می‌شوند) باید دانست که هر یک از بخش‌های موازی به خودی خود صحنه‌ای کامل و مستقل است و عناصر گوناگون سینمایی و نیازهای ساختاری ویژه‌ای دارد. نخست با ذکر صحنه ای فرضی، رویداد موازی روایتی را توضیح می دهم. در اغاز باید شخص کرد که کدام رویداد، اول وکدام دوم است. مثلا در فیلمی وسترن، رویدادی که در کنار واگن قطار رخ می‌دهد رویداد اول، و سرخپوستانی که در مسافتی دورتر در تعقیب قطارند، رویداد دوم است.

کتاب عناصر سینما اثر استفان شارف با ترجمه‌ی محمد شهبا و فریدون خامنه‌پور توسط انتشارات هرمس به چاپ رسیده است.

فهرست

درباره‌ی ساختارهای سینمایی

درباره‌ی نحو سینمایی

طرح اصلی

جداسازی

رویداد موازی

تصویر آشنا

افشای تدریجی

حرکات زیبایی شناختی سینمایی

زوایای گوناگون

قاعده نمای مادر

هماهنگ سازی

• درباره نظریه تاثیر زیبایی‌شناسی سینمایی
• نویسنده: استفان شارف
• مترجمان: محمد شهبا و فریدون خامنه‌پور
• انتشارات: هرمس