کتاب دانستنی‌های علم فیزیک | ریچارد هموند

معرفی کتاب دانستنی‌های علم فیزیک

پیشرفت علم مرهون زحمات، تلاش‌ها و یافته‌های کسانی است که عمر خود را صرف آموختن، درس گرفتن و اندیشیدن در این زمینه نموده‌اند؛ مطالعه‌ی آثار علمی می‌تواند تمام زحمات و تجربیات دانشمندان و علم‌دوستان را یک‌جا در اختیار مخاطب قرار دهد که ریچارد هموند با در نظر گرفتن این موضوع، مبانی و دانستنی‌هایی مربوط به علم فیزیک را در کتابش گردآوری نموده است و به پرسش‌هایی که احیاناً در ذهن افراد پیرامون آگاهی از چراهای علمی صورت گرفته؛ پاسخ دهد. کتاب دانستنی‌های علم فیزیک، جلد سی و ششم از مجموعه کتاب‌هایی است که توسط انتشارات سبزان در شاخه‌های مختلف علم و تاریخ تمدن ملل مختلف به چاپ رسیده است. این اثر سرشار از پرسش و پاسخ‌های فیزیکی است که شامل تعاریف مفاهیمی هم‌چون چیستی ماده، نیرو، اصطکاک، مولکول و...، پرسش‌هایی از واقعیات و چرایی رخدادها هم‌چون چرایی و چگونگی پرواز هواپیما، چسبیدن بادکنک به دیوار، آبی بودن آسمان و سفید بودن ابرها و ...، و بیان و ارائه‌ی پاسخ‌هایی در آیایی مغناطیسی بودن خورشید، توانایی الکتریسیته در ساختن مغناطیس، تشکیل نور از ذره و... می‌باشد.

به طور کل در این کتاب، مفاهیم و مباحث نیرو، حرکت، انرژی، ماده و نور مورد بررسی قرار گرفته است. ارائه‌ی مطالب همراه تصاویر فراوانی که ذیل هریک توضیحات مربوط به آن که البته متناسب با موضوعات مطرح شده هستند، صورت گرفته که گاهاً آزمایش‌هایی جهت درک بهتر مفاهیم نیز طراحی و بیان شده است؛ چراکه فیزیک همواره با آزمایش‌هایش شناخته می‌شود. هم‌چنین در پایان مباحث، به معرفی مختصر چند تن از دانشمندان فیزیک همچون ارسطو، کوپرنیک، فارادی، گالیله، انیشتین و اقداماتی که در علم فیزیک نموده‌اند، پرداخته است. واژه‌نامه‌ای هم در پایان کتاب گنجانده شده است که به تعریف ساده‌ی لغات و عبارات بیان شده، می‌پردازد.

برشی از متن کتاب

جنگ ستارگان را فراموش کنید! یک نیرو، میدان انرژی نامرئی و اسرارآمیزی نیست که کل جهان را در بر گرفته باشد. هرچند که میادین انرژی نامرئی و اسرارآمیزی نیز وجود دارند که کل جهان را در بر گرفته باشند، در واقع نیرو چیز بسیار ساده‌ای است: فقط یک رانش یا یک کشش. همیشه نیروهایی بر شما وارد می‌شوند که گاهی حتی متوجه تعدادی از آن‌ها نمی‌شوید. همین حالا که در حال خواندن این مطلب هستید، نیروی جاذبه‌ی زمین شما را به سمت خود می‌کشد، زمین شما را به بالا می‌راند، هوا از همه‌ی جهات به شما فشار می‌آورد و متقابلاً ماده‌ی تشکیل دهنده‌ی بدن شما به هوای اطراف فشار می‌آورد. وقتی برآیند نیروها متعادل می‌شوند، هم‌دیگر را خنثی نموده و شما ‌آن‌ها را حس نمی‌کنید.

اما وقتی توازن نیروها به هم می‌خورد اتفاقاتی می‌افتد در حالی‌که اسحاق نیوتن مشغول آزمایش تعیین چگونگی کنترل حرکت سیارات با نیروی جاذبه بود، او سه قانون ساده را کشف کرد که چگونگی حرکت توسط نیرو را توضیح می‌دادند: 1. جسمی که نه رانده و نه با نیرویی کشیده شده است، یا ساکن می‌ماند یا با سرعت ثابت روی یک خط مستقیم به حرکت خود ادامه می‌دهد (قانون اول). 2. نیرو باعث شتاب اجسام می‌شود. هرچه نیرو بزرگ‌تر و جسم سبک‌تر باشد، شتاب بزرگ‌تر خواهد بود (قانون دوم). 3. هر عملی دارای عکس‌العملی مساوی در جهت مخالف می‌باشد. به عبارتی دیگر اگر کالسکه خرید در حال حرکت را نگه ندارید، به حرکت خود در جهت مستقیم ادامه می‌دهد تا اینکه با چیزی تصادف کند. این قانون کلاً درباره‌ی اینرسی می‌باشد. یک حس مشترکی است که هر جسمی تا زمانی که چیزی به آن نیرو وارد نکند؛ ساکن می‌ماند، اما درباره‌ی قسمت دوم قانون چی؟ در تجربیات روزمره اجسام در حال حرکت برای همیشه به حرکت خود با سرعت ثابت ادامه نمی‌دهند. زیرا نیروی اصطکاک و سایر نیروهای مقاوم حرکت آن‌ها را کندتر می‌کند. 

نویسنده: ریچارد هموند مترجم: بهزاد منتظری انتشارات: سبزان