کتاب سه سال در ایران | کنت دو گوبینو

بخشی از کتاب سه سال در ایران

از وقتی ناصرالدین شاه به تخت سلطنت نشست و خصوصا از چند سال با این طرف شاه و درباریان دریافته‌اند که فتحعلی شاه و محمدشاه کار خوبی نکردند که یکبره نفوذ آخوندها را از بین بردند و احساس نمودند که گاهی از اوقات دولت برای مصالح داخلی و خارجی ناچار است که از نفوذ روحانیون استفاده نماید و نفوذ این طبقه در مواقع سخت، نیروی معنوی بزرگی است که می‌‍تواند به طرزی موثر پشتیبان دولت باشد.

این است که ناصرالدین شاه درصدد ترفیع قدر و منزلت آخوندها برآمد و به آن‌ها القاب و امتیازات داد و حتی برای اینکه نفوذ آن‌ها را در عامه زیاد نماید سالی یک مرتبه به ملاقات بعضی از آن‌ها می‌رود ولی این اقدامات تاثیر کامل نمی‌بخشد و گرچه آخوندهای امروز نسبت به دوره فتحعلی شاه و محمدشاه خیلی نفوذ دارند، ولی در ذهن عامه نسبت به آن‌ها بی اعتمادی و بدبینی پیدا شده است.

از طرف دیگر اقداماتی که دولت برای ترفیع قدر و منزلت آخوندها می‌نماید جنبه ضد و نقیض دارد، یعنی از یک طرف کوشش می‌کند که بر حیثیت نفوذ آن‌ها بیافزاید و از طرف دیگر همین آخوندها به محض این‌که باعث عدم رضایت دولت شدند، دولت با سخت‌ترین طرزی با آن‌ها رفتار می‌نماید و یکی از این‌گونه رفتارها تمام زحمات دولت را برای ترفیع قدر و منزلت آخوندها خنثی می‌کند.

ناصرالدین شاه با این‌که اکنون جوان است نسبت به مسائل مذهبی خیلی علاقه به خرج می‌دهد ولی علاقه او نسبت به این مسایل نظیر سایر ایرانیان می‌باشد یعنی جنبه بی اعتنایی و سهل انگاری هم دارد و این موضوع عجیب نیست زیرا ناصرالدین شاه بالاخره یک ایرانی است و دارای امیال و عواطف و غرایز تمام ایرانیان می‌باشد و به عبارت ساده در توجه ناصرالدین شاه نسبت به مسایل مذهبی جنبه افراط و تفریط مشاهده می‌شود.

کتاب سه سال در ایران اثر کنت دو گوبینو با ترجمه‌ی ذبیح‌الله منصوری توسط انتشارات نگارستان کتاب به چاپ رسیده است.

• نویسنده: کنت دو گوبینو
• مترجم: ذبیح‌الله منصوری
• انتشارات: نگارستان کتاب