کتاب مبانی جامعه شناسی هنر

کتاب مبانی جامعه شناسی هنر

جامعه شناسی هنر، خود متشکل از دو رکن هنر و جامعه شناسی است. زیباشناسان، هنر را از زوایای سه گانه ی هنر، مخاطب و هنرمند نگاه کرده اند. جامعه شناسی نیز علمی است که به روابط بین آدمها با یکدیگر، نهادها و اجتماع های انسانی می پردازد و از طرفی هر نظریه جامعه شناسی زمینه ای است برای توضیح چگونگی کارکرد یک اجتماع. به زعم نویسنده، ما با سه نوع جامعه شناس مواجهیم، دسته ی نخست؛ جامعه شناسانی که با توجه به وضعیت موجود و آمارهای تحلیلی، به عنوان مثال به وضعیت کارگران می پردازند و نتیجه را به مسئولان مرتبط در آن زمینه ارائه می دهند. دسته دوم؛ جامعه شناسانی که در پی کشف نواقص موجود در جامعه و اصلاح آنها هستند. دسته سوم؛ جامعه شناسانی که در پی توضیح علمیِ مسائلی هستند که مبهم به نظر می آیند. مجموعه پیش رو با موضوع های متنوع، نقش نهادهای مختلف در شکل گیری فرهنگ و همچنین نظریه هایی که اساس مطالعات اجتماعی در زمان و مکان های مختلف قرار گرفته اند را، مورد بررسی قرار می دهد. به زعم نویسنده، هنر ویژگی های مختلفی دارد و امری چند بعدی ست، چرا که شنیدنی، خواندنی و هم دیدنی ست و چون مخاطب را در خود شرکت می دهد، امری ارتباطی است. نویسنده، کارل مارکس، امیل دورکم و ماکس وبر را از متفکران بنیان گذار جامعه شناسی می داند و موضوع مارکسیسم و زیباشناسی را بر پایه ی اصول سیاسی می داند. کتاب حاضر همچنین به بحث ساختار گرایی و پسا ساختار گرایی می پردازد که فرمالیسم روسی و نظریه مردم شناختی نیز در شکل گیری آن موثر بوده اند.

برشی از متن کتاب

جامعه شناسان از لحاظ میزان توجهی که به جنبه های خاص اجتماع معطوف می دارند از یکدیگر متفاوت اند، یعنی برخی ترجیح می دهند که تور تحلیلی خود را در محدوده کوچکی باز کنند و تعامل های گروهی کوچکی را به تور اندازند؛ و برخی دیگر می کوشند الگوهای ساختاریِ اجتماعی و گرایش های تاریخی گسترده ای را در شمول تحلیل خود قرار دهند؛ ولی از دیدگاه هر دو گروه، خود اثر هنری نقشی بیش از یک شاخص یا نمایه، از برای فهم جنبه های فرازیباشناختی جامعه، ندارد. فضلای علوم انسانی و منتقدان هنری تعریف سنتی هنر را قبول دارند، ولی بسیاری از جامعه شناسان قبول ندارند، زیرا فرایند اجتماعیِ ساخته شدن هنر توجه آنها را به خود جلب کرده است. تحلیل این فرایند، خود بخشی از طرح پژوهش جامعه شناسی هنر است. این امر در دگرگونی های اخیری که مورد اشاره قرار داده ام، مشهود است. چنان که مورخان اجتماعی گواه می دهند، تغییرات کم دامنه تر ولی همسان بارها در گذشته صورت گرفته است. برای مثال، در طول بخش اعظم تاریخ جهان، هنرها و صنایع دستی اشیاء واحدی دانسته می شدند و اهل تفکر کم تر به تحلیل آنها می پرداختند. در غرب عموما چنین بوده، غربی که ارزشمندترین منبع فرهنگی اش قرن ها ریشه در یونان بوستان داشته است. جز در زمان های کوتاهی، آن هم بیشتر در عصر پریکلس که هنر ارزشی از برای نفس خود یافته است، به طور کلی، نه هنر از صناعت متمایز بوده است و نه هنرمند از صنعتگر. هنرهای تجسمی و فرم های موسیقی به موازات یکدیگر تحول یافتند. ولی از جهات مهمی از هم متفاوت بودند. در جوامع غربی، موسیقی جهات دوگانه ای را طی کرده است؛ در یک جهت، با روش های ریاضی و تاملات فلسفی فیلسوفان یونان باستان پیوند والایی داشت، و در جهت دیگر، با گونه های دینی و دنیوی تعلقات عوام همیشه بود. بر خلاف هنرهای تجسمی، که در قرون وسطا همچنان تا حد زیادی از صناعت نامتمایز ماندند، این میراث یونانی زمینه پذیرش خود را در علوم چهارگانه (حساب و هندسه و نجوم و موسیقی) به وجود آورد، علومی که رکن اصلی برنامه درسی دانشگاه در قرون وسطا را شکل دادند. هنرمندان تجسمی برای آن که به اعتباری مشابه دست یابند، به یک بنیاد نظری یا فلسفی نیاز داشتند. آنها با از میان بردن قید و بندهای تشکیلات صنفی قرون وسطایی، خود را از آن هویت افزارمندی که تا آن زمان سلطه و محدودیتی را بر فعالیت های آنان اعمال می کرد، رها ساختند. آنها، به ویژه در ایتالیا و بخش هایی از شمال اروپا، آراء افلاطونی و نوافلاطونی و دیگر مشرب های فلسفی را بازخوانی و احیا کردند. هنرمندان رنسانس و سپس دوره روشنگری، با تشریک مساعی فیلسوفان، دانشمندان و فضلا از گذشته و نیز سنت های فکری محلی، به مثابه سکوی جهش برای نوآوری و ابتکار، هر آن جا که اوضاع و احوال ساختاری اجتماعی و سیاسی اجازه می داد، استفاده کردند. برخی از هنرمندان، ضمن تلاش های گوناگون، با زمینه سازی های نظری برای ممتاز ساختن هنرهای زیبا از دیگر فراورده های انسانی، جایگاهی را برای خود در آکادمی دست و پا کردند. غیر از فلسفه، مهم ترین رشته به مثابه منبع مطالعات فکری و نظری لغت شناسی بود، یعنی حوزه مشترک تحلیل زبان و گفتار که در خصوص مسائل مختلف زیبا شناختی و فلسفی کاربرد داشت. لیکن این علم تا قرن هجدهم رفته رفته به سه رشته تقسیم شد: نظریه هنر، نظریه ادبیات و نقد، که هر یک سنت های خود را پروردند.

خرید کتاب مبانی جامعه شناسی هنر

.برای خرید کتاب  مبانی جامعه شناسی هنر، می‌توانید به سایت کتابانه مراجعه نمایید