کتاب جامعه مدنی اثر موسی غنی‌نژاد

درباره‌ی کتاب جامعه مدنی اثر موسی غنی‌نژاد

مقالاتی که در چاپ جدید به کتاب افزوده شده که بخش‌های پنجم تا هفتم را تشکیل می‌دهد. دو مقاله در بخش پنجم آمده که در واقع پاسخ به ادعاهای یکی از منتقدان مد روز لیبرالیسم و اقتصاد آزاد است. یوسف اباذری از روشنفکران چپ‌گرای(سکولار) است که گویا طرفدارانی در میان دانشجویان و جوانان تحصیل کرده دارد و در مبارزه با اقتصاد آزاد و لیبرالیسم ظاهرا شهرتی بهم زده است. او در مقالات و سخنرانی‌های خود در یک دهه‌ی اخیر از "هژمونیک شدن" گفتار لیبرالیسم در ایران کنونی به شدت اظهار نگرانی می‌کند، اما توضیح نمی‌دهد که اگر واقعا گفتار لیبرالیسم در این کشور هژمونیک شده است پس چرا اقتصاد به شدت دولتی است!

لیبرالیسم چه نسبتی با اقتصاد دولتی دارد؟ نویسنده موسی غنی‌نژاد در دو مقاله به ادعاهای بی‌پایه و اتهامات ناروای آقای اباذری پاسخ داده. این دو مقاله در چاپ جدید در بخش پنجم به مطالب کتاب اضافه شده. در مقاله‌ی نخست اشتباهات فاحش و درک نادرست وی از مباحث اقتصادی گوشزد شده. اما آقای اباذر در جوابیه‌ی مفصل خود که پس از یک‌سال‌‌و‌نیم به چاپ رسانده، نه تنها هیچ‌کدام از اشتباهات خود را تصحیح نکرده بلکه بر ادعاهای غلط پیشین خود پای فشرده و بر دامنه‌ی اتهامات افزوده است. عنوان این نوشته‌ی مفصل "بنیادگرایی بازار، تاملی در مبانی فلسفی مکاتب بازار آزاد" است. بررسی این مقاله‌ی بسیار طولانی نکات جالبی را آشکار می‌سازد.

نخست این‌که در هیچ جای آن هیچ توضیحی درباره‌ی این‌که منظور از "بنیادگرایی بازار" چیست نمی‌توان پیدا کرد. نکته‌ی دوم مفقود بودن مفهوم "تامل" در سرتاسر این نوشته‌ی مطول است. تامل به معنی درنگ کردن و غورکردن در موضوع است، حال آن که این نوشته آکنده از داوری‌های سرسری، شعاری و نقل‌وقول‌هایی مخدوش و تحریف شده است. بخش ششم نقدی کوتاه بر تفسیرفایده‌گرایانه از لیبرالیسم تحت عنوان "مالکیت، کارایی و اخلاق" است و در آن موضوع بسیار مهم و در عین حال مغفول اخلاق در جامعه‌ی مدرن مورد بحث قرار گرفته است. بخش هفتم نگاهی است دوباره به نظریه‌ی تقدم توسعه‌ی سیاسی بر توسعه‌ی اقتصادی و به موضوع رابطه‌ی میان "آزادی سیاسی، آزادی اقتصادی و دموکراسی" می‌پردازد.

برشی از متن کتاب جامعه مدنی اثر موسی غنی‌نژاد

دموکراسی از دو طریق در فرهنگ غربی طرح شده و بدین لحاظ دو مفهوم و منزلت متمایز در آن وجود دارد. اول از طریق مفهوم آزادی سیاسی یا به طور مشخص‌تر تحدید قدرت حکومتی و دیگری به همراه مفهوم حاکمیت و منشا انسانی آن، یعنی حاکمیت مردمی (دموکراتیک).

کتاب جامعه مدنی به قلم موسی غنی‌نژاد در انتشارات مینوی خرد به چاپ رسیده است.

فهرست

جامعه‌ی مدنی و اقتصاد سیاسی

درباره‌ی برخی جنبه‌های مهم اندیشه‌ی سیاسی معاصر در ایران

درباره‌ی رابطه‌ی اخلاق و اقتصاد

تفسیری جدید درباره‌ی دموکراسی لیبرال

پاسخ به مدعیان

نقدی بر تفسیر فایده‌گرایانه از مالکیت خصوصی و آزادی

نگاهی دوباره به نظریه‌ی تقدم توسعه‌ی سیاسی بر توسعه‌ی اقتصادی

• آزادی، اقتصاد و سیاست
• نویسنده: موسی غنی‌نژاد
• انتشارات: مینوی خرد