کتاب ردیف هفت دستگاه موسیقی ایرانی اثر موسی معروفی

درباره کتاب ردیف هفت دستگاه موسیقی ایرانی

ردیف موسیقی ایران مجموعه‌ی نغمه‌ها و آهنگ‌هایی است که با نظمی خاص و متناسب با اصول زیبایی شناسانه و منطق هنری این سرزمین در قالب 7 دستگاه (شور، سه گاه، چهارگاه، ماهور، همایون، راست پنجگاه و نوا) و 5 آواز (ابوعطا، دشتی، افشاری، بیات ترک و بیات اصفهان که از ملحقات دستگاه شور و همایون هستند) شکل گرفته است. این مجموعه تجلی احساسات لطیف، اندیشه‌های عمیق و ذوق سلیم هنرمندانی است که غم‌ها، شادی‌ها و آرزوهایشان را با توسل به هنر والای موسیقی از صدق دل روایت کرده‌اند.

ردیف موسیقی ایران در گذر زمان پرفراز و نشیب حیات خود، دگرگونی‌های بسیار دیده و با همه‌ی غربت و غرابت و فرسودگی‌اش یگانه تکیه‌گاه فرهنگ موسیقی ایرانی است. این میراث شفاهی گران‌قدر که به صورت سینه به سینه به دست ما رسیده است با هزاران رشته پیدا و ناپیدا در روح و جان و فرهنگ انسان ایرانی ریشه دارد و بیان موسیقایی و نوعی تفسیر هنری دنیای درون و محیط پیرامون این انسان است. دوام و بقای موسیقی ایرانی بستگی به ردیف دارد. ردیف، منبع اصلی آموزش موسیقی ایرانی و یگانه ابزار درست خواندن و درست نواختن این موسیقی است.

کتاب ردیف هفت دستگاه موسیقی ایرانی، که توسط شادروان استاد موسی معروفی گردآوری شده، بر ردیف آقا میرزاعبدالله و آقا حسین قلی استوار است و با ردیف تنظیم شده به وسیله‌ی مهدی قلی هدایت منطبق شده است. موسی معروفی استاد تار و از شاگردان برجسته‌ی درویش خان بود.

بنا به پیشنهاد استاد موسی معروفی، شادروان سلیمان روح‌افزا، نوازنده‌ی تار، ردیف مذکور را از روی نت با تار اجرا و ضبط کرد (ردیف هفت دستگاه موسیقی ایرانی، موسی معروفی، اجرای تار سلبمان روح‌افزا، 10 سی دی، موسسه‌ی فرهنگی - هنری ماهور تهران 1388).

زنده یاد استاد مهدی برکشلی نیز مقدمه‌ی مفصلی با عنوان "شرح ردیف موسیقی ایران" بر این اثر ارزنده نوشته و ضمن آن به تحقیق پیرامون گام‌های قدیم موسیقی ایران، تحولات این گام‌ها، دستگاه‌های قدیم موسیقی ایران و ارتباط دستگاه‌های جدید با آنها پرداخته است. بدون تردید این مقدمه‌ی محققانه که در نوع خود یک رساله‌ی موسیقی است بر اهمیت ردیف موسیقی ایران افزوده است.

کتاب ردیف هفت دستگاه موسیقی ایرانی به قلم موسی معروفی در انتشارات ماهور به چاپ رسیده است.

فهرست

فهرست کتاب ردیف هفت دستگاه موسیقی ایرانی

شرح ردیف موسیقی ایران، دکتر مهدی برکشلی

تحقیق در گام موسیقی ایران

دستگاه های موسیقی قدیم ایران بعد از اسلام

ردیف موسیقی کنونی ایران

فهرست ردیف هفت دستگاه موسیقی ایرانی و ملحقات آن

راهنمای علامات به کار رفته در نت نویسی ردیف برای تار

• به همراه شرح ردیف موسیقی ایران نوشته‌ی مهدی برکشلی
• گردآورنده: موسی معروفی
• انتشارات: ماهور