کتاب ژاک دریدا و متافیزیک حضور اثر محمد ضیمران

بخشی از کتاب ژاک دریدا و متافیزیک حضور

خاستگاه رویکردهای فلسفی افلاطون در مورد متافیزیک را می توان در کتاب جمهور او جستجو کرد. در این کتاب سقراط خیر اعلی را والاترین موضوع دانایی و حقیقت می شمارد. وی در کتاب ششم جمهور به بحث درباره ی نیکی و خیر اعلی می پردازد و می گوید:

موضوع والاترین دانش ها ایده ی نیکی است و عدالت و دیگر قابلیت های انسانی تنها به علت بهره داشتن از آن، خوب و سودمندند افلاطون نیکی را در کانون نظام فلسفی خود قرار داده و مدعی است که بنیاد دولتشهر باید بر پایه ی نیکی استوار باشد. به نظر او وظیفه ی عمده ی فیلسوف تامل درباره ی مفهوم نیکی است در گفتگوی فیلبوس نیز التذاذ و حکمت با هن قیاس گردیده و خیر اعلی از این دیدگاه مورد تحلیل قرار گرفته است. در جمهور آمده است که:

فکرت خوب را باید چنان چیزی تصور کنی که در پرتو موضوعات شناختنی دارای حقیقت می شود و روح شناسنده دارای نیروی شناسایی می گردد. به دیگر سخن، باید آن را هم علت شناسایی بدانی و هم علت آن حقیقتی که شناخته می شود‌. ولی همچنان که روشنایی و نیروی بینایی شبیه خورشیدند و خود خورشید نیستند، شناسایی و حقیقت نیز به خود شبیهند ولی هیچ یک از آنها خود خوب نیست بلکه خود خوب چیزی است برتر از آن دو.

در اینجا معلوم می شود که افلاطون والاترین نیکی را با دانایی و حقیقت پیوند می دهد. افلاطون در گفتگوی گرگیاس نیز به بحث درباره ی معنای نیکی پرداخته اما تعریف دقیقی از آن بدست نمی دهد. نکته ی آشکار این است که نیکی با جهان معقول سروکار دارد و معنای آن را باید در گستره ی معقول جستجو کرد. گفتنی است که افلاطون به دو جهان باور دارد، یکی جهان محسوسات و دیگر جهان معقولات. در حقیقت تمثیل غار او نمود صعود از عالم ادراک حسی به گستره ی معقول و نیک است. نخستین پله ی صعود، فهم این حقیقت است که آنچه ادراک حسی بر ما معلوم می دارد تنها تصویر مبهمی از حقیقت است و چند مرتبه دورتر از موجود حقیقی است.

کتاب ژاک دریدا و متافیزیک حضور، به قلم محمد ضیمران در انتشارات هرمس به چاپ رسیده است.

فهرست

فهرست کتاب ژاک دریدا و متافیزیک حضور

پی افکنی یا بنیان فکنی چیست؟

متافیزیک حضور در فلسفه ی افلاطون

این همانی-این نه آنی

رویکرد دریدا به اندیشه های دکارت

روسو،، لوی-استروس: طبیعت و فرهنگ

رویکرد دریدا به فلسفه ی کانت

هستی شناسی حضور در فلسفه ی هایدگر..

آوامحوری و خردباوری در فلسفه ی غرب

نیچه و هایدگر: فلسفه و بنیان فکنی

هگل و مارکس: سیاست بنیان فکنی

رویکرد دریدا به هنر

نقد هابرماس بر اندیشه های دریدا

تاملات فلسفی دریدا در دهه نود و سرانجام ان در آغاز هزاره سوم

• نویسنده: محمد ضیمران
• انتشارات: هرمس