کتاب دین - گئورگ زیمل

کتاب دین اثر گئورگ زیمل با ترجمه ی امیر رضایی توسط نشر نی به چاپ رسیده است.

کنجکاوی فکری زیمل باعث شده بود که به حوزه های بسیاری بپردازد. عدم پایبندی وی به موضوع و روش مشخصی، به رغم وجود ایده های نو، درخشان و خلاقانه که جذابیت بسیاری داشت، تصور نوعی انسجام نیافتگی را ایجاد می کرد که به خصوص در فرانسه، تحت تاثیر مکتب دورکیمی، واکنش برانگیز بود. از این روست که آرون در جامعه شناسی معاصر آلمان می نویسد: «تحلیل جامعه شناسی زیمل، ناممکن (و غیر مفید) است. تحلیل های وی آکنده از روان شناس اجتماعی و فلسفه است. علاوه بر این، جامعه شناسی وی انتظام ندارد، مجموعه ای است از یادداشت های درخشان که اغلب پیوندشان را با هم در نمی یابیم. هر فصلش فاقد انسجام و سازماندهی لازم است. خواننده در روال بی پایان و ترکیبات ممکنی گم می شود که بیش تر مواردی نظری است تا نمونه هایی تاریخی. در این تمرینات خیره کننده، اغلب مانند مشارکت در یک بازی باید به حدس و گمان بسنده کرد. از این روست که این کتاب باعث شده است تا زیمل «بیش تر دوستدارانی بیابد و کم تر پیروانی فکری». ژان سگی نیز زیمل را راهگشا راهی می داند که او «جامعه شناسی تحلیلی» نامگذاری می کند، «جامعه شناسی ای آمیخته با نوعی روان شناسی آغشته به پیش فرض های متافیزیکی»، که از دیلتای، اسپنسر، نئوکانتیسم و برگسونیسم متاثر است. تفکیک میان دین و دین داری یکی از این ابزارهای مفهومی است. از نظر زیمل، احساس و انگیزه ی دینی را نباید تنها در دین نهادینه یافت بلکه این احساس همچنین در بسیاری از روابط انسانی موجود است.

فهرست

یادداشت مترجم مقدمه دین دین از دیدگاه نظریه ی شناخت دین و تقابل های زندگی واژه نامه نمایه

برشی از متن

مبنایی که بر اساس آن مقوله ی دینی می تواند روابط اجتماعی را متاثر سازد و شکل دهد و خود نیز به وسیله ی آن ها تصویر شود از تشابه عجیبی به وجود آمده که میان رفتار فرد در قبال الوهیت و در قبال یک گروه اجتماعی وجود دارد. در این جا پیش از هر چیز این احساس وابستگی است که تعیین کننده است. پس فرد خود را وابسته به یک کلیت، یک عظمت احساس می کند - از آن نشئت می گیرد و به آن واصل می شود - وی خود را وقف او می کند اما از او نیز انتظار علو و رستگاری دارد، در حالی که با او همانند است کاملا متفاوت از اوست. خدا را همچون «جمع اضداد» و نقطه ی وحدت نشان داده اند که تمامی اضداد هستی در درون تقسیم ناپذیر او درهم می آمیزند. در این جمع اضداد بسیاری از رفتار های انسان نسبت به خدا و رفتار خدا نسبت به انسان نیز گنجانده شده است. عشق و بی علاقگی، خضوع و لذت، جذبه و ندامت، نومیدی و اعتماد فقط حالات خاص دوره های متغیری که این رفتار از خود نشان می دهد، نیستند زیرا هر حالت خاصی در رابطه ی بنیادی انسان با خدایش اثری بر جای می گذارد، به طوری که این انسان به نظر می رسد تمامی طبایع متضاد را همچون دم به خویش فرو می برد و همچون بازدم از خویش بیرون می افکند. البته خدا خود عادل است، اما وجود این از عدالت پیشی می گیرد و می بخشاید. در دنیای قدیم، و نه فقط در آن جا، او در ورای جزء ها می ماند و با وجود این تصمیم می گیرد.

نویسنده: گئورگ زیمل مترجم: امیر رضایی انتشارات: نی