کتاب راشومون و هفده داستان دیگر

کتاب راشومون و هفده داستان دیگر نوشته دیونوسکه آکتاگاوا با ترجمه پرویز همتیان بروجنی در انتشارات امیرکبیر به چاپ رسیده است.

دیونوسکه آکتاگاوا مدرنیست برجسته ژاپنی است که داستان های کوتاه وی با تصاویر واقعی و تاثیرگذار، رک گویی و بی پرده بودن و طنز تلخ، اما زیبا و دلنشین متمایز است. وی در کتاب "راشومون و هفده داستان" با نثری روان به نابسامانی های روحی و بی عدالتی های اجتماعی می پردازد و توانایی و قدرت خود را در برملا ساختن لایه های پنهان ذهن به تصویر می کشد. کتاب شامل داستان های کوتاه ژاپنی با موضوعات مرگ و زندگی، لایه‌های پنهان ذهن، تضادهای درونی و نقاط قوت و ضعف انسان‌ها است که در چهار بخش "جهانی در حال فروپاشی"، "زیر سایه شمشیر"، "کمدی ـ تراژدی مدرن"، "داستان زندگی خود آکتاگاوا" به رشتة تحریر در آمده است. "راشومون" و "در بیشه خیزران" که الهام گرفته از فیلم کوروساوا است، نشان دهنده گذشته ای است که در آن اخلاقیات به انحطاط کشیده شده است. داستان هایی مانند "بینی"، "اجین" و "وفاداری" یک تصویر غنی و تخیلی از یک ژاپنی قرون وسطایی در ارتباط با کشیشان، مزدوران و دهقانان به تصویر می کشد. داستان های بعدی، مانند "فهرست مرگ"، "زندگی یک مرد ابله"، "چرخ دنده ها" و "گزارش دکتر اوگاتا ریوسای" روایت گر دغدغه های ذهنی مردی نابغه و بیمار است که بخاطر شرایط نامناسب محیطی و فشار های خانوادگی، زندگی خود را ویران دیده و به خودکشی روی می آورد. نویسنده در این داستان ها افسردگی شدید و ترس از جنون  خود را آشکار نموده است. راشومون دروازه ‌ای عریض واقع در جاده اصلی در "کیوتو" است. کیوتو در سال های گذشته دچار بلایای طبیعی مانند زلزله، آتش ‌سوزی، خشک‌ سالی شده و پایتخت به انحطاط و نابودی کشیده شده است. مردم اجساد مردگان را در درون تالار فوقانی آن جای می ‌دادند. خدمتکاری اخراج شده برای فرار از باران به تالار فوقانی رفته و با پیرزنی لاغر و صحنه ای ترسناک روبرو می شود. پیرزن موی مردگان را برای درست کردن کلاه گیس می کند تا بتواند از طریق فروختن کلاه گیس ها از گرسنگی نجات پیدا کند. پیرزن اینگونه عمل خود را توجیه می کند. خدمتکار نیز برای نجات خود از گرسنگی لباس های پیرزن را برای فروش می برد و وی را برهنه در میان اجساد رها می کند. در این داستان آکتاگاوا فلسفه ی هدف وسیله را توجیه می کند را مطرح کرده و اینگونه بیان می کند که اگر ما برای رسیدن به منافع شخصی خود، دیگران را نادیده بگیریم، باید بپذیریم که این عمل نیز برای خود ما از جانب دیگران تکرار می شود.

برشی از متن کتاب

نمی فهمید که چرا آن پیر زال موهای جسد را می کند و به همین سبب نمی دانست که کار او را باید بد بداند یا خوب. در نظر او کندن موی مرده در راشومون در آن شب طوفانی گناهی نابخشودنی بود. البته این بفکرش هم خطور نمی کرد که لحظه ای پیش تصمیم به دزد شدن گرفته بود ... . پیر زال، در حالیکه هنوز موهارا در دست داشت با صدای خشن و کلمات شکسته گفت: یقینا درست کردن کلاه گیس از موی سر مردگان در نظر شما گناه بزرگی است ولی آنانکه در اینجا هستند شایسته رفتاری بهتر از این نیستند . این زنی که موهای قشنگ و سیاهش را می کندم در نزدیکی دروازه گوشت مار خشک شده و یا تازه را بجای گوشت ماهی به نگهبانان می فروخت. اگر از طاعون نمی مرد اکنون نیز بفروش آن مشغول بود. سربازان دوست داشتند که از او چیز بخرند و می گفتند که غذایش بسیار لذیذ است. آن چه او می کرد عیب نداشت زیرا اگر آن کار را نمی کرد از گرسنگی می مرد. راه دیگری نداشت. اگر می دانست که من برای تأمین زندگی مجبور خواهم شد تا چنین رفتاری با او بکنم حتما عیبی در آن نمی دید ... . مرد با خشم گفت: پس اگر تو را لخت کنم کار درستی کرده ام . اگر تو را لخت نکنم از گرسنگی می میرم. سپس جامه زن را پاره کرد و بیرون آورد. چون زن برای گرفتن البسه خود به پایش پیچید لگد سختی بدو نواخت و او را میان اجساد مردگان به گوشه ای انداخت.

فهرست

راشومون در بیشه خیزران بینی اژدها: حکایت کوزه گر پیر تار عنکبوت پرده دوزخ گزارش دکتر اوگاتا ریوسای اوجین وفاداری حکایت سری که از بدن جدا شد پیازچه ها پای اسب دایدوجی شینسوکه هنر نویسنده، بیماری کودک فهرست مرگ زندگی یک ابله چرخ دنده ها

نویسنده

آکتاگاوا، نویسنده و پدر داستان کوتاه ژاپن، در سال 1892 در شهر توکیو متولد شد. وی دیونوسکه (به معنای پسر اژدها) نام گرفت. چرا که در سال، ماه، روز و ساعت اژدها که در باور عمومی بدشگون بود متولد شد. مادرش به بیماری روانی مبتلا بود که بعد از تولد وی وخامت بیماری شدت یافت. او از سنین کودکی به ادبیات کلاسیک چینی علاقمند بود. پس از ورود به دانشگاه امپریال توکیو در سال 1913 شروع به نوشتن کرد و در آنجا ادبیات انگلیسی را مطالعه کرد. بعد از فارغ التحصیلی، مدت کوتاهی به عنوان مربی انگلیسی مشغول به تدریس شد. در سال 1914 آکتاگاوا به همراه دوست دوران دبیرستانش، مجله‌ ای ادبی به چاپ رساندند که در آن علاوه بر آثار دیگر نویسندگان، آثار خودشان به چاپ می‌ رسید. وی در همین دوره کوتاه توانست ادبیات ژاپن را متحول سازد. در آخرین سال زندگی ‌اش چندین علامت اختلال روانی در او ظاهر شد. وی در یادداشتی نوشت که "ادامهٔ زندگی با چنین ادراکاتی، شکنجهٔ توصیف ناپذیری است...". آکتاگاوا در سن 35 سالگی خودکشی کرد و علت خود را "نگرانی و رنج سربسته و مبهم از آینده" اعلام نمود. از او دویست و پنجاه داستان کوتاه و مقاله به چاپ رسیده است. از دیگر آثار وی می توان به 1-دماغ، 2-پرده جهنم و 3-ماه عسل آفتابی اشاره کرد.

نویسنده: دیونو سکه آکتاگاوا مترجم: پرویز همتیان بروجنی انتشارات: امیرکبیر