کتاب روانکاوی و دین - اریک فروم/ آرسن نظریان/ نشر مروارید

کتاب روانکاوی و دین نوشته ی اریک فروم با ترجمه ی آرسن نظریان توسط انتشارات مروارید به چاپ رسیده است.

اریک فروم روانکاو مشهور دوران تحصیلات خود را دانشگاه های هایدلبرگ و مونیخ و در آخر انستیتوی روانکاوی برلین گذرانده است. وی صاحب کتاب های مشهوری همچون «هنر عشق ورزیدن»، «گریز از آزادی» و نظریات ارزشمندی در روانکاوی است. کتاب «روانکاوی و دین» در سال 1950 برای نخستین بار منتشر گردید، بعد از آن بارها و بارها به چاپ رسید. موضوع اثر حاضر همانطور که از عنوانش بر می آید، علم روانکاوی و دین و روابط این دو با یکدیگر در زندگی پیچیده عصر ماست. فروم از جمله روانشناسانی است که به آدمی و اهمیت آن توجه داشته و انسان را محور اصلی قرار می دهد بنابراین در این اثر نیز پیشوایان دینی و روانکاوان را به مقابله با چالش تباهی و فساد روحی نظام "ماشین سالاری" دعوت می کند. فروم مذهب عصر جدید را در مواجهه با دو انتخاب تصویر می نماید: یکی اشاعه دگمها و اصول جزمی خودکامانه ای که سد راه کامیابی نفس انسان می گردد، و دیگر اشاعه آرمانهای حقیقت و عشق پیامبران و معلمین بزرگ شرق و غرب. همچنین روانکاوی را از توجه تعصب آمیز و تکیه بیش از حد بر فنون «همسازی کامیابانه» در زندگی عصر ماشینی بر حذر می دارد.

این کتاب را می توان دنباله اندیشه های کتاب «انسان برای خویشتن» و کاوشی در روانشناسی اخلاقی دانست. فروم در تجزیه و تحلیل های خود از نظریه نئوفرویدیستها کمک گرفته است. عقاید و نظریه هایی که در این کتاب بیان شده به هیچ وجه بازنمای دانش روانکاوی نیست و موضع آن فراتر از روانکاوانی که مذهبیون حرفه ای اند و همچنین آن هایی که علاقه به دین را نشانه کشمکش های عاطفی حل نشده می دانند، است.

کتاب روانکاوی و دین نوشته ی اریک فروم با ترجمه ی آرسن نظریان توسط نشر مروارید به چاپ رسیده است.

تامین محتوا: تحریریه فروشگاه اینترنتی کتابانه

برشی از متن کتاب

از میان کشفیات و یافته های علم روانکاوی کشف مربوط به اعتبار افکار و عقاید در شمار مهم ترین آنها می باشد. نظریه های سنتی در بررسی فکر انسان عقاید خود شخص را درباره خودش پایه معلومات خویش قرار می دادند. تصور می شد که انگیزه مردم در ایجاد جنگ علاقه آنها به کسب افتخار، وطن پرستی و آزادی است. زیرا مردم خود چنین تصور می کردند. بر طبق اعتقاد جاری پدران و مادران، کودکان خود را به سبب حس وظیفه شناسی و علاقه مندی به آنان تنبیه می کردند و مردم بی دینان را به خاطر رضای خدا به قتل می رسان زیرا مردم خود چنین می پنداشتند. به تدریج یک طرز فکر تازه درباره فکر انسان به ظهور رسید که اولین بار از زبان اسپینوزا بیان شد: «آنی پولوس درباره پطرس می گوید بیش از آنچه درباره پطرس گفته باشد درباره خودش گفته است.» بر طبق این طرز فکر علاقه ما به گفته پولوس به خاطر آنچه به نظر او باید باشد، یعنی پطرس، نیست. ما گفته پولوس را خبری درباره خود او تلقی می کنیم، ما ادعا می کنیم پولوس را بهتر از خودش می شناسیم و قادریم افکار او را کشف کنیم، زیرا این برای ما قابل قبول نیست که قصد وی گفتن خبری درباره پطرس باشد. به قول «تئودور رایک» ما با یک «گوش سوم» سخنان او را می شنویم. بیان اسپینوزا حاوی نکته ای اساسی از نظریه فروید درباره انسان است: اینکه بخش اعظم واقعیت ها و حقایق برای اشخاص در پس پرده می ماند و عقاید خود آگاه آنها فقط یکی از داده های ماست که به هیچ وجه از داده های مربوط به رفتار و کردار آنها ارزش بیشتری نداشته و حتی غالبا هم کم اهمیت تر است.

فهرست

فصل یکم: طرح مساله فصل دوم: فروید و یونگ فصل سوم: تجزیه و تحلیل برخی از انواع تجربه دینی فصل چهارم: روانکاوی به مثابه «پزشکی روح» فصل پنجم: آیا روانکاوی تهدیدی برای دین بشمار می رود؟

نویسنده: اریک فروم مترجم: آرسن نظریان انتشارات: مروارید