کتاب کورش نامه | گزنفون

کتاب کورش نامه :

بدون تردید یکی از نوابغ مسلم تاریخ و بنیان گذاران بزرگ دوران گذشته کورش سر سلسله سلطنتی هخامنشی است، که در اندک زمان با فعالیت و کیاست و اراده قابل تقدیری بساط امپراتوری های متزلزل آن عصر را، یکی بعد از دیگری، برچید و امپراتوری آریایی نژاد ایرانی را بنیاد نهاد. امپراتوری هخامنشی بیش از دو قرن سیادت آسیای غربی را برای خود حفظ کرد. و در قلمرو عظیمی که از رود سند تا دریای مدیترانه بسط داشت و شامل اقوام و ملل متنوع و نژادهای مختلف بود فرمان روایی مطلق داشت. ولی به عللی با حریفان سرسختی از نژاد یونانی، از همان بادی امر دچار کشمکش های متوالی شد تا عاقبت به دست اسکندر مقدونی منقرض گردید. با این حال، از اهمیت دولت هخامنشی و به خصوص مؤسس آن، چیزی کاسته نشد، چه شخصیت مبرز و حسن تدبیر و کفایت و مقام معنوی کورش از همه جهت محرز و مسلم است و کورش صاحب جمیع خصایلی بود که برای بنیان گذاران تاریخی ضروری است و یکی از نمونه های کامل مردان بزرگ روزگار و مایه مباهات و سربلندی ما ایرانیان است. از این رو هرگونه تحقیق و تعمق و تتبع در تاریخ حیات وی بشود بسیار به جا و پسندیده است.

این اثر "کورش نامه" کتابی است پرارزش درباره شرح زندگی و کشورگشایی های کورش، در این کتاب گزنفون، مورخ و سردار معروف یونانی، زندگی کورش از زمان تولد تا درگذشت وی را همراه با پند و افسانه بیان می کند و اطلاعاتی گران بها درباره آداب و رسوم ایرانی، تربیت جوانان، آیین جنگاوری، وضع اجتماعی و تشکیلات سلطنتی هخامنشیان به دست می دهد. این کتاب علاوه بر فایده های بی شمار تاریخی، از نظر اخلاقی نیز کتابی ارزنده و آموزنده است، و قهرمان کتاب، کورش بزرگ، نمونه ای است از انسان با فضیلت و دارای سجایای اخلاقی.

برشی از متن کتاب

بالاخره آستیاژ که دید کورش عشق مفرطی به شکار در صحرا دارد اجازه داد به اتفاق دایی خود به آن بپردازد، و بدین مناسبت ماموران و مستحفظین لایق گماشت تا او را در اعمال دشوار و مقابله با حیوانات درنده یاری کنند. کورش با کمال دقت از کسانی که در پی او بودند سؤال می کرد از کدام یک از حیوانات باید احتیاط روا داشت و کدام یک را بی دغدغه دنبال کرد. قراولان می گفتند که خرس و شیر و گراز و پلنگ غالبا کسانی را که بی محابا به تعاقبشان پرداخته اند به هلاکت رسانده اند، ولی گوزن و گورخر و بز کوهی آسیب نمی رسانند. همچنین به او خاطرنشان کردند که باید از راه های بد نیز به اندازه درندگان احتراز جست، چه بسا سواران که با اسب های خود به پرتگاه ها سقوط کرده و کشته شده اند. کورش جمله این مطالب را با گوش هوش می شنید اما به محض این که گوزنی از پناهگاه خویش خارج می شد و جولان میکرد همه چیز را فراموش می کرد و با چابکی به تعاقبش می پرداخت. روزی اسبش در حین تاخت رو رفت و نزدیک بود که کورش به زمین افتد، اما سوار با چالاکی خود را بر زین استوار کرد. اسب برخاست و پی شکار دوید، کورش تیر را از ترکش رها ساخت و به پهلوی گوزن زد. گوزن که بسیار بزرگ و زیبا بود به زمین غلتید. کورش دیگر از شادی در پوست نمیگنجید. قراولان چهار نعل فرا رسیدند و او را ملامت کردند که خود را دچار خطر عظیمی نموده است و تهدید کردند که شکایت نزد پادشاه خواهند برد. کورش که از اسب پیاده شده و بر پا ایستاده بود از ملامت آنان ناراضی شد. ناگاه صدای مهیبی از دور شنیده شد، کورش غرق در نشاط شد. در یک چشم بر هم زدن برگرده اسب پرید و دید از سمت مقابل گراز خشمناکی به سرعت به سوی او می دود. بلافاصله کمانش را کشید و پیشانی حیوان را نشانه گرفت و تا دیگران متوجه اطراف شدند حیوان سبع در خاک و خون غوطه ور شد.

فهرست

کتاب اول فصل اول: در بی ثباتی حکومت ها و مشکلات حکومت بر مردم فصل دوم: تولد کورش. خصوصیات جسمانی و خصایل معنوی و تربیت و آداب ایرانی او فصل سوم: دوران کودکی کورش فصل چهارم: کورش دوستی مادی ها را جلب می کند. جنگ آسوری ها و مادی ها. اولین سفر جنگی کورش فصل پنجم: کورش در میان جوانان. اتحاد آسیا علیه سیاکزار. رفتن کورش به کمک مادی ها فصل ششم: بازگشت کورش به نزد کمبوجیه و گفت و گوی آنها کتاب دوم فصل اول: ملاقات کورش و سیاکزار. تعلیمات کورش به سربازان خود فصل دوم: گفتار هیستاسپ، اگلائی تاداس و کریزانتاس. تاریخچه سامبولاس فصل سوم: گفتار کورش و کریزانتاس و فرولاس درباره پاداش سربازان. شرح یک نبرد عجیب. تمرین های نظامی کتاب سوم فصل اول: دست گیر شدن شاه ارمنستان. عقد اتحاد با ارمنستان فصل دوم: تسلیم شدن کلدانیان. اعزام نماینده به نزد هندیان فصل سوم: اولین نبرد در سرزمین دشمن. شکست آسوری ها کتاب چهارم فصل اول: سستی سیاکزار در تعاقب دشمن. مادی ها داوطلب با کورش به تعاقب دشمن می روند فصل دوم: فرستاده هیرکانیان. شکست دشمن فصل سوم: تشکیل صنف سواره نظام پارسی فصل چهارم: فرستادن اسیران فصل پنجم: خشم سیاکزار علیه کورش. کورش از پارس یاری می طلبد. تقسیم غنایم فصل ششم: پیوستن گوبریاس به کورش. نتیجه تقسیم غنایم کتاب پنجم فصل اول: داستان پانتئا. اطمینان کورش از نیت مادی ها فصل دوم: مذاکره کورش با گوبریاس و سرکرده هیرکانیان. عزیمت سپاهیان به بابل فصل سوم: انهدام سرزمین آسوریان. الحاق گاداتاس، کادوزی ها و. ساس ها به کورش فصل چهارم: کورش جان گاداتاس را نجات می دهد.... فصل پنجم: استقبال کورش از سیاکزار و آشتی آنها با هم. تصمیم بر ادامه جنگ کتاب ششم فصل اول: اردوی زمستانی. افزایش سواران پارسی. ساختن ارابه. پیوستن «آبراداتاس» همسر پانتئا به کورش فصل دوم: رسولان هندی. هراس پارسیان فصل سوم: آرایش جنگی. خبرهایی از وضع دشمن. مراجعت «آراسپ» از اردوی دشمن فصل چهارم: وداع آبراداتاس با پانتئا. سخنان کورش کتاب هفتم فصل اول: نبرد. شکست کرزوس. مرگ آبراداتاس. مقاومت و شکست مصریان فصل دوم: تصرف سارد. ملاقات با کرزوس و گذشت کورش نسبت به وی فصل سوم: تشییع جنازه آبراداتاس. خودکشی پانتئا. مزار آنها فصل چهارم: هیستاسپ فریژی کوچک را مسخر می کند. حرکت به سمت بابل فصل پنجم: محاصره و تسخیر نینوا. تشکیل قراوالان خاصه. گفتار کورش کتاب هشتم فصل اول: تشکیلات کاخ سلطنتی. کردار و رفتار کورش فصل دوم: جلب دوستی و محبت دیگران. مهمان نوازی و اکرام و مهر و محبت کورش. مقررات مانورهای جنگی فصل سوم: جلال و تشریفاتی که کورش حین خروج از کاخ مقرر داشت... فصل چهارم: ضیافت بزرگ کورش. هیستاسپ را با دختر گوبریاس دست به دست داد. اعزام قسمتی از سپاهیان به پارس فصل پنجم: مراجعت کورش به پارس و ماد. دختر سیاکزار را به زنی گرفت فصل ششم: اعزام استانداران و بازرسان به ایالات... فصل هفتم: گفتار کورش در بستر مرگ. مرگ کورش فصل هشتم: نتیجه. وضع پارسیان پس از کورش

نویسنده: گزنفون مترجم: رضا مشایخی انتشارات: علمی و فرهنگی