کتاب فرهنگ علوم انسانی - داریوش آشوری

معرفی کتاب فرهنگ علوم انسانی

این واژه نامه یک فرهنگ دوزبانه به معنای آشنای آن نیست که کار آن گردآوری مایه های فرادست زبان و نهادن آن ها در برابر واژه ها در زبان دیگر باشد. بلکه، رهیافتی ست سنجشگرانه از دیدگاهی تاریخی به زبان نوشتاری فارسی در میدان درگیری با زبان پیشاهنگ مدرنیت در روزگار ما، یعنی انگلیسی، در قلمرو علوم انسانی. یک سویه ی این نگرش تاریخی درنگ در چند و چون رابطه ی انسان مدرن با زبان است، به ویژه از دیدگاه نیازهای نظری این پروژه.

سویه دیگر آن درنگ در کار زبان فارسی ست. یعنی، درنگیدن در این که این زبان با چه توانمندی های آشکار و نهفته، و نیز کاستی ها، ناگزیر به میدان درگیری با جهان مدرن و زبان های پیشاهنگ آن کشیده شده است. برای این سنجش، از سویی، می باید به شناخت و ارزیابی سرمایه ی واژگانی این زبان در بستر امکانات دستوری آن پرداخت، که برای توسعه ی واژگان ضروری ست. از سوی دیگر، نگرش به تاریخ فرهنگی آن و به این که در دوران پرورش و گسترش اش در بستر فرهنگ اسلامی و رویارویی و درآمیختگی با زبان عربی چه زیر و بالاها و دگردیسی هایی را از سر گذرانده است.

از دیدگاه علمی، زبان همان است که در میان یک جامعه ی زبانی رواج دارد و اهل زبان با آن با یکدیگر در رابطه اند. و کار پژوهنده شناخت آن است و بس، بی هیچ سفارشی در باب چگونگی کاربرد آن. فرهنگ نویسی به معنای عرفی کلمه نیز پی رو همین اصل است.ولی سیاست توسعه ی زبانی برای پاسخگویی  به چالش جهانی زبان های مدرن با زبان های پیشامدرن،می کوشد با شناخت منابع زبانی در گستره ی تاریخی آن ، به یاری روش ها و تکنیک های گسترش واژگان، برنامه توسعه ی زبان را پیش برد.

آنچه این فرهنگ در پیش گرفته است برنامه ای ست در همین جهت.یعنی، بالاندن زبان فارسی در جهت پاسخگویی به چالش زبانی جهان مدرن. از این رو، پایه کار آن بر پرسش از توانمندی های آشکار و همچنین نهفته و کم کاربرد این زبان است برای گسترش دامنه ی واژگان آن و کاستن از تنگناهای زبانی در جهت مدرنگری آن.

(با بازبینی سراسری و افزودن 1900 در آینده نزدیک) (انگلیسی - فارسی) نویسنده: داریوش آشوری انتشارات: مرکز