کتاب پدیدارشناسی دین | کاکس

کتاب پدیدارشناسی دین به قلم جیمز ال. کاکس نشر مرکز

مطالعه ی دین غیر هم کیشان، یعنی نگاه به یک دین از منظر برون دینی، سابقه ای بسیار کهن دارد. اریک شارپ در اثر بسیار مهم خود درباره ی تاریخ دین پژوهی سابقه ی شناخت و مطالعه ی دین و فرهنگ سایر اقوام را به یونان باستان برمی گرداند. در فرهنگ اسلامی هم نگارش آثاری مثل کتاب الملل و النحل (کتابی در باب سنت های دینی و مذاهب) نشان دهنده ی سابقه ی قدیم چنین تلاش هایی است. با این حال از زمان تأسیس رشته ای علمی با چارچوب و روش جدید – که غالباً به ماکس مولر نسبت داده می شود – بیش از یک سده و نیم نمی گذرد.

در رشته ی جدید دین پژوهی رهیافت های مختلفی برای مطالعه ی دین اختیار شده است. در این میان یکی از مهم ترین و با سابقه ترین رهیافت ها، رهیافت پدیدارشناختی بوده است که در کشور ما با طرح مباحث دین پژوهی همواره مورد توجه بوده است. ترجمه ی آثار میرچا الیاده و چاپ های متعدد آن ها، و همچنین طرح مباحث له و علیه پدیدارشناسی دین در آثار و محافل دین پژوهانه نشان دهنده ی بخشی از این توجه است. پیدایش و رشد پدیدارشناسی دین مدتی بعد از طرح رویکردهای ناشی از نگرش تکاملی به دین و در نقد این رویکردها بود. مهم ترین ممیزه ی این روش آن است که پدیدارهای دینی را مبتنی بر سایر وجوه انسانی مثل نیازهای اقتصادی، اجتماعی، روان شناختی تبیین نمی کند، بلکه متأثر از جوهره ای اساساً دینی در انسان می شمرد. بنابراین با فروکاست پدیدار به عنصر غیردینی مخالف و معتقد است برای فهم کلک خیال انگیز دین باید با دینداران همدلی کرد، وگرنه هرگونه تلاشی، ولو بسیار ساخته و پرداخته، راه به درون حصار پر رمز و راز دین نمی برد.

کتاب پدیدارشناسی دین به قلم جیمز ال. کاکس و ترجمه ی جعفر فلاحی در نشر مرکز به چاپ رسیده است.

فهرست