کتاب اجوبه الاستفتائات | سید علی خامنه ای

درباره‌ی کتاب اجوبة الاستفتائات آیت الله سید علی خامنه ای

حضرت آیت الله خامنه ای یکی از مراجع تقلید بزرگی است که با ارائه‌ی فتواهای گیرا و راهبردی خود، شیعیان را از گمراهی و ضلالت دور کرده و به سوی روشنایی و در نتیجه، کسب رضایت خداوند بزرگ متعال رهنمون می‌سازد. در همین راستا، کتاب اجوبة الاستفتائات در برگیرنده‌ی مجموعه‌ای کامل و جامع از سوال‌های رایج در زمینه‌های مختلف از جمله، احکام تقلید، امر به معروف و نهی از منکر، خمس و بسیاری دیگر از این قبیل موارد، همراه با پاسخ‌هایی صریح و روشن مطابق با فتوای این مرجع عالیقدر بوده و بسیاری از ابهامات موجود در مسائل شرعی و فقهی را برطرف می‌نماید.

قدم گذاشتن در مسیر صحیح زندگی و پیش رفتن به سوی سعادت اخروی و دنیوی، نیازمند طیف گسترده‌ای از علم و اطلاعات به روز مطابق با دانش اسلامی است. از آن جایی که آموزه‌ها و احکام و دستورات شرعی دین اسلام، بسیار وسیع و پیچیده هستند، بر هر مسلمان راستین و معتقد واجب می‌باشد که فقیهی عالم و واجد صلاحیت را به عنوان مرجع تقلیدی برای پیمودن مسیر صحیح در زندگی برگزیده و از کلیه‌ی چارچوب احکام شرعی صادره از جانب او پیروی نماید.

بخشی از کتاب اجوبة الاستفتائات آیت الله سید علی خامنه ای

احکام تقلید

راه های سه گانه: احتیاط، اجتهاد، تقلید

س 1: آیا تقلید، صرفاً یک مسأله عقلی است یا ادله ی شرعی نیز دارد؟

ج: تقلید، ادله ی شرعی دارد و عقل نیز حکم می کند که شخص نا آگاه به احکام دین باید به مجتهد جامع ‌الشرایط مراجعه کند.

س 2: به نظر شریف حضرت عالی، عمل به احتیاط بهتر است یا تقلید؟

ج: چون عمل به احتیاط مستلزم شناسایی موارد و چگونگی احتیاط و صرف وقت بیش تر است، بهتر آن است که مکلف در احکام دین از مجتهد جامع الشرایط تقلید کند.

س 3: قلمرو احتیاط در احکام دین در بین فتاوای فقها چه اندازه است؟ آیا رعایت آرای فقیهان گذشته نیز لازم است؟

ج: مراد از احتیاط در موارد آن، رعایت همه احتمالات فقهی است؛ به ‌طوری که مکلف مطمئن شود که به وظیفه خود عمل کرده است.

س 4: دخترم به زودی به سن تکلیف می رسد و باید برای خود مرجع تقلیدی انتخاب کند، اما درک مسأله ی تقلید برای او دشوار است، وظیفه ی ما نسبت به او چیست؟

ج: اگر وی به تنهایی نمی تواند وظیفه ی شرعی خود را در این‌ باره تشخیص دهد، وظیفه ی شما ارشاد و راهنمایی او ست.

س 5: نزد فقها معروف است که تشخیص موضوعات احکام به عهده ی خود مکلف است و وظیفه ی مجتهد تشخیص حکم است، ولی در عین حال مجتهدین در بسیاری موارد، در تشخیص موضوعات احکام نیز اظهار نظر می کنند، آیا متابعت از نظر مجتهد در موضوع نیز واجب است؟

ج: تشخیص موضوع، موکول به نظر خود مکلف است و متابعت از مجتهد در تشخیص موضوع واجب نیست، مگر آن که به آن تشخیص اطمینان پیدا کند و یا موضوع از موضوعاتی باشد که تشخیص آن نیاز به استنباط دارد.

س 6: آیا کسی که در آموختن احکام دینی مورد نیاز خود کوتاهی می کند، گناهکار است؟

ج: اگر نیاموختن احکام به ترک واجب یا ارتکاب حرام بی انجامد، گناهکار است.

س 7: گاهی از افراد کم اطلاع از مسائل دینی درباره مرجع تقلید شان پرسش می شود، می گویند نمی دانیم، یا اظهار می دارند که از فلان مجتهد تقلید می کنیم، ولی عملاً التزامی به خواندن رساله ی آن مجتهد و عمل به فتاوای او ندارند، اعمال این ‌گونه افراد چه حکمی دارد؟

ج: اگر اعمال آنان موافق احتیاط یا مطابق با واقع یا با نظر مجتهدی باشد که وظیفه دارند از او تقلید کنند، محکوم به صحت است.

س 8: با توجه به این که در مسائلی که مجتهد اعلم قائل به وجوب احتیاط است، می توانیم به مجتهد اعلم بعد از وی مراجعه کنیم، اگر اعلم بعد از او نیز قائل به وجوب احتیاط در مسأله باشد، آیا رجوع به اعلم بعد از او جایز است؟ و اگر فتوای مجتهد سوم هم همان‌ گونه بود، آیا می توان به اعلم بعد از آنان مراجعه کرد؟ و همین طور...، لطفاً این مسأله را توضیح دهید.

ج: در مسائلی که مجتهد اعلم فتوا ندارد، رجوع به مجتهدی که در آن مسأله احتیاط نکرده است و فتوای صریح دارد، با رعایت ترتیب الاعلم فالاعلم، اشکال ندارد...

• پاسخ به پرسش‌های شرعی
• مطالبق با فتاوای مرجع عالی قدر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای
• مولف: سید علی خامنه ای
• انتشارات: فقه روز