کتاب پژوهش عملیاتی 1 متین فر

معرفی کتاب پژوهش عملیاتی 1 (تحقیق در عملیات)

تحقیق در عملیات یا پژوهش عملیاتی، روشی است که با استفاده از برنامه ریزی های ریاضی، آمار و طراحی الگوریتم، افراد را در یافتن نقطه ی بهینه یاری می رساند. شرایط کنونی حاکم بر وضعیت اقتصادی جوامع و کمبود منابع و هم چنین رقابتی شدن بیش از پیش بازارهای داخلی و بین المللی، صاحبان کسب و کار را مجبور به انتخاب و تخصیص بهینه ی منابع در دسترس خود نموده تا از این طریق ضمن حفظ حیات فعالیت خود، به سوددهی بالاتری نیز دست یابند. بنابراین مدیران و مسئولین باید جهت اتخاذ این گونه تصمیم ها از پژوهش های عملیاتی استفاده نموده و دانش خود را در این رابطه گسترش دهند.

در همین راستا، مولف در طول محتوای کتاب حاضر، مفاهیم و مباحث تحقیق در عملیات را با گفتاری ساده و روشن و منطبق با سرفصل های مصوب شورای انقلاب فرهنگی جهت تدریس به رشته های علوم انسانی، بیان نموده و با هدف تفهیم هر چه بیش تر مطالب مورد نظر، مسائل و مثال هایی کاربردی نیز ارائه کرده و به مدیران و دانشجویان رشته های اقتصاد، مدیریت، حسابداری و صنایع یاری می رساند تا به راحتی این مباحث را فرا گرفته و در تصمیم گیری های خود به کار ببندند.

کلیه ی مطالب مذکور، در 5 فصل تحت عناوین زیر گنجانده شده است که در ادامه برخی از آن ها را به طور مختصر شرح می دهیم:

1. برنامه ریزی خطی و مدل سازی،

2. روش هندسی،

3. روش سیمپلکس،

4. روش M بزرگ و دو مرحله ای،

5. دوگان

برشی از متن کتاب پژوهش عملیاتی 1

فصل 1: برنامه ریزی خطی و مدل سازی در این فصل مولف کلیه ی مباحث مطرح در برنامه ریزی خطی و هم چنین انواع مدل سازی های موجود از قبیل تولید، حمل و نقل و تخصیص و سرمایه گذاری را شرح داده و مسائلی را نیز مطرح می کند. در ابتدا بحث خود را با فرمول بندی نوع خاصی از مساله ی برنامه ریزی خطی آغاز می کنیم. هر تابعی که به صورت ترکیب خطی از متغیرهایش باشد به آن ترکیب خطی گویند. یعنی تمامی متغیرهااز درجه ی اول بوده و به صورت حاصل ضرب نباشند. Z = f ( به طور کلی، هر مساله ی برنامه ریزی خطی از سه قسمت تابع هدف، متغیرهای تصمیم و محدودیت ها تشکیل می شود؛ تابع هدف، تابعی خطی از متغیرهای تصمیم می باشد. این تابع یا برای حداکثر کردن سود و یا حداقل نمودن هزینه است. مقدار متغیرهای تصمیم نامعین است و با حل یک مدل ریاضی (مساله ی برنامه ریزی خطی) می توان بهترین مقدار را برای این متغیرها تعیین کرد. این متغیرها دو نوع هستند: 1. متغیرهای تصمیمی دارای مقادیر منفی و 2. متغیرهای تصمیم آزاد در علامت؛ محدودیت ها ، قیود یا نامعادلات نیز از متغیرهای تصمیم تشکیل شده است که اندازه و مقادیری که می توانند اختیار کنند محدود می سازد.

فصل 2: روش هندسی روش هندسی یا ترسیمی، یکی از روش ها و تکنیک های حل برنامه ریزی خطی است که مولف با ارائه ی مثال هایی متنوع آن را در این بخش توضیح می دهد. در این جا یک روش هندسی (نموداری) را برای حل مساله ی برنامه ریزی خطی تشریح می کنیم. اگر چه این روش فقط برای حل مسایل بسیار کوچک مناسب است ولی دیدگاه وسیعی از مسایل L.P فراهم می آورد. یعنی مسائلی را که فقط دارای دو متغیر باشند را با روش هندسی حل خواهیم کرد ولی چون در دنیای واقعی مسایل با بیش از دو متغیر نیز وجود دارد و ما قادر نخواهیم بود که آن ها را از روش هندسی حل کنیم، بنابراین مسایل با بیش از دو متغیر را از روش سیمپلکس می توان حل نمود.

(ویراست دوم) (تحقیق در عملیات) تالیف: اسماعیل متین فر - فرقان خاکزاد