کتاب آرامگاه لنین | فاضل اسکندر

درباره ی کتاب آرامگاه لنین

اسکندر دیدگاه حکیمانه و منحصر به فردی دارد و با جملات انسانی و قصارش که بسیاری از آن ها اکنون به عنوان جملات روزمره در روسیه استفاده می شوند، مشهور شده است. اندیشه های خارق العاده این نویسنده در قالب این کتاب، توجه مخاطبان را بیش از پیش به سوی او جلب کرده است. کتاب حاضر مجموعه ای داستانی از این نویسنده پرآوزه می باشد که چند قصه کوتاه را در بر دارد. نام یکی از داستان ها آرامگاه لنین می باشد که عنوان کتاب نیز با الهام از آن انتخاب شده است. آرامگاه لنین در مرکز شهر مسکو قرار دارد و جسد اولین رهبر اتحاد جماهیر شوروی را پس از مومیایی کردن در بقعه سوم آرامگاه که به قبر سرخ مشهور است، قرار داده اند. مردم روسیه هنوز هم برای دیدن مومیایی صف های طولانی تشکیل می دهند و هنگامی که به مقبره او می رسند ادای احترام می کنند. اسکندر، به زیبایی هر چه تمام تر این آرامگاه را در کتابش به تصویر کشیده است. زهرا محمدی و چند تن از دانشجویانش این اثر را از زبان روسی به فارسی برگردانده اند و به خوبی از پس ترجمه نثر روان و داستان های حماسی آمیخته به طنز این مجموعه بر آمده اند.

برشی از متن کتاب

استالین ایده نگهداری جسد لنین در آرامگاه را مطرح کرد تا هزاران هزار نفر بیایند و ببینند که تن لنین در گور نم نمی ‌لرزد. شاید هم حقش بود که بلرزد. ولی مگر می ‌گذاشتند؟ یک دم و دستگاه سری زیر زمینی دائمأ مشغول کار بودند که نگذارند تن لنین در گور لرزشی به خود ببیند و همواره او را در همان وضعیت با ثباتی که استالین تعیین کرده بود، نگه دارند.   اما احتمالاً استالین هم اشتباه می ‌کرده. او هم خرافاتی‌بوده. گذشت زمان نشان داد که اصلاً دلیلی برای لرزیدن تن لنین در گور وجود نداشته. هر چه بود حاصل کارهای خودش بود. آن چه را که کاشته بود، برداشت می‌کرد، پس چرا باید می ‌لرزید؟   اما اگر بخواهیم به طور جدی در این باره حرف بزنیم، باید گفت چندین جنبه روانشناختی در این مسأله نهفته است.   انگار حکومت، خودش هم این ساختار جدید به اصطلاح دموکراتیک را باور ندارد و دولتمردان در ناخودآگاهشان امید دارند که اگر همه چیز از هم بپاشد، در آخرین لحظه به این تابوت فنا‌ناپذیر چنگ زنند و نجات یابند.   یک مسأله دیگر هم هست. ما ادعا می‌کنیم که کلیسا حقوق از دست‌رفته‌اش را بازیافته. اگر واقعأ این طور است، پس چرا کلیسا چنین تحقیری را نسبت به جسدی که باید به خاک سپرده شود، روا می ‌دارد؟ هرچند در طول تاریخ روسیه هیچکس به اندازه لنین سر ستیز با کلیسا نداشته، اما به هر حال کلیسا باید با تمام قوا در برابر این وحشی گری بدوی ایستادگی می ‌کرد. اما انگار کلیسا هم اعتقاد چندانی به مشروع بودن ماهیت خود ندارد.   در روسیه همه به قانونی بودن وجود خود شک دارند. شاید هم به همین دلیل است که هر طور شده تا به امروز دوام آورده ‌ایم، به میمنت همین هارمونی میان بی‌قانونی‌ها.   عامه مردم هم دلشان نمی‌خواهد لنین به خاک سپرده شود. با خودشان فکر می ‌کنند که اگر امروز لنین را به خاک بسپارند، از فردا همه را مجبور خواهند کرد واقعاً کار کنند، بدون بدمستی‌و دزدی. خوب چه کسی خواهان چنین چیزی است؟ بهتر است همه چیز همان طور که هست، باقی بماند.   و این چنین است که کشور ما دائم ‌الخمر است. همه‌ی مردم پیوسته گیلاس ‌هایشان را به یاد جسدی که هنوز روی زمین مانده، بالا می‌برند. از این گذشته مگر می‌شود تا وقتی جسد در اتاق اصلی خانه است، کسی به فکر کارهای فردایش باشد؟ تا هنگامی که تابوت و جسد در خانه هست، انگار زمان در خانه متوقف شده و ثابت مانده است.   و مردم سرزمین ما همه گناهان شان را در برابر این گناه بزرگ، بسیار کوچک می ‌دانند؛ در برابر جسدی که به خاک سپرده نشده و در قلب کشور همچون تندیسی در ستایشِمرگ نگهداری می‌شود.   وقتی زندگان، مردگان را به خاک نمی ‌سپرند، طبق قانونی ماورایی و نانوشته، مردگان دست به کار دفن کردن زندگان می ‌شوند. و این یک وحشی گری همه ‌گیر است.   نگاه داشتن جسد در قلب کشور و مرکز حکومت گناه است و دست به کار آفرینش زدن نیز گناه است، چرا که تا جسد به خاک سپرده نشود، هر آفرینشی محکوم به نابودی است.