کتاب تاریخ ایران کمبریج (جلد اول: سرزمین ایران-مردم ایران)

درباره کتاب تاریخ ایران کمبریج (جلد اول)

کتاب "تاریخ ایران کمبریج (جلد اول)"، شامل دو قسمت "سرزمین ایران" و "مردم ایران"، یکی از جامع‌ترین و معتبرترین منابع درباره تاریخ ایران است. این اثر که توسط گروهی از برجسته‌ترین مورخان و پژوهشگران زیر نظر دانشگاه کمبریج تدوین شده، به طور ویژه به جغرافیا، ساختار سرزمینی، و انسان‌شناسی تاریخی ایران می‌پردازد.

ویژگی‌های برجسته کتاب تاریخ ایران کمبریج (جلد اول)

قسمت اول: سرزمین ایران

• این بخش به بررسی جغرافیای طبیعی و زیستی ایران اختصاص دارد و تأثیرات آن بر شکل‌گیری تمدن‌ها و فرهنگ‌های تاریخی در این منطقه را تحلیل می‌کند.
• موضوعاتی نظیر اقلیم‌شناسی، منابع طبیعی، کوه‌ها، دشت‌ها، و رودخانه‌های ایران به دقت مورد بررسی قرار گرفته است.
• نقش جغرافیای ایران در ارتباطات تجاری، نظامی، و فرهنگی در دوران باستان از دیگر محورهای این بخش است.

قسمت دوم: مردم ایران

• این بخش به بررسی قومیت‌ها، زبان‌ها، و تنوع فرهنگی ساکنان ایران از دوره‌های اولیه تا شکل‌گیری جوامع متمدن می‌پردازد.
• مهاجرت‌ها، تعاملات قومی، و تأثیر فرهنگ‌های مختلف بر مردم ایران از جمله موضوعاتی است که به‌طور دقیق تحلیل شده است.
• نقش انسان‌شناسی در درک تاریخ اجتماعی و فرهنگی ایران نیز به‌خوبی تشریح می‌شود.

ارزش پژوهشی:
کتاب "تاریخ ایران کمبریج" به دلیل جامعیت و دقت علمی، یکی از منابع اصلی برای پژوهشگران، استادان و دانشجویان تاریخ ایران است. این اثر نه‌تنها اطلاعات تاریخی دقیقی ارائه می‌دهد، بلکه زمینه‌ساز درک عمیق‌تری از ارتباطات تاریخی، اجتماعی، و فرهنگی در این منطقه است.

این جلد به طور خاص برای کسانی که به مطالعه تأثیر جغرافیا و قومیت بر شکل‌گیری تمدن‌ها علاقه‌مند هستند، منبعی بی‌بدیل محسوب می‌شود و با ترجمه‌ای روان در اختیار علاقه‌مندان قرار دارد.

برشی از متن کتاب تاریخ ایران کمبریج (جلد اول)

بر حسب جغرافیای طبیعی، ایران بخش وسیعی از یک منطقه‌ی گسترده‌ی کوهستانی در غرب را در بر گرفته است که از آسیای صغیر شرقی و قفقاز تا جلگه‌های پنجاب امتداد می‌یابد. برخی از نگارندگان از کل این اراضی مرتفع به عنوان فلات ایران سخن رانده‌اند؛ علی‌رغم این واقعیت که این فلات به لحاظ سیاسی بخش وسیعی از افغانستان و قسمت بزرگی از قلمرو غرب پاکستان را در برمی‌گیرد.

علاوه بر این، برخی نویسندگان امریکایی و انگلیسی اصطلاح «فلات» را به طریق کلی و برای کل توده‌ی اراضی مرتفع به کار برده‌اند؛ در صورتی که جغرافی‌دانان آلمانی و فرانسوی- خاصه درواُ، بوبک و شارلو (همچنان که بعداً در همین جلد اشاره خواهد شد)- مایل‌اند تا این اصطلاح را برای حوزه‌های مرکزی در داخل ایران به کار برند، و از همین رو، از حلقه‌ای از اراضی مرتفع احاطه کننده، به عنوان یک منطقه‌ی مشخص و تا حدی کوهستانی مجزا سخن می‌رانند.

از دیدگاه نگارنده‌ی حاضر زمینه‌ای وجود ندارد که بتوان اشاره به فلات ایران را به گونه‌ای تعمیم داد که اراضی مرتفع افغانستان و غرب پاکستان را هم شامل شود. به سبب استنباط‌های سیاسی، این اصطلاح شدیداً اغوا کننده است و هیچ وحدت طبیعی روشنی نیز در داخل حوزه‌ی وسیع‌تری، که بدان اشاره رفت، وجود ندارد. در واقع، وجود رشته کوه‌هایی که گرچه باریک و بی‌تأثیرند، اما مع‌الوصف شالوده‌ی منطقاً دقیقی برای تقسیم‌بندی به حساب می‌آیند.

فهرست کتاب تاریخ ایران کمبریج (جلد اول)

• قسمت اول- سرزمین
• بخش اول- جغرافیای طبیعی: از دبلیو. بی. فیشر، استاد جغرافیا، دانشگاه دورهام
• بخش دوم- زمین‌شناسی: از جی. وی. هریسون، دانشگاه آکسفورد
• بخش سوم- زمین ریخت‌شناسی: از کی. شارلو، استاد فقید جغرافیا، دانشگاه ماربورک
• بخش چهارم- منشأ گذرگاه‌های کوهستانی زاگرس: از تی. ام. ابرلندر، دانشگاه کالیفرنیا، برکلی
• بخش پنجم- اقلیم: از م. ح. گنجی، مدیر کل سازمان هواشناسی ایران و استاد دانشگاه تهران
• بخش ششم- خاک: از ام. ال. دوان،
• بخش تحولات آب و زمین، سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل متحد (فائو)، رم؛ و جی. فاموری، مدیر مؤسسه خاک، وزارت کشاورزی ایران
• بخش هفتم- آب‌نگاری: از تی. ام. ابرلندر، دانشگاه کالیفرنیا، برکلی
• بخش هشتم- پوشش گیاهی: از اچ. بوبک، استاد جغرافیا، دانشگاه وین
• بخش نهم- پستانداران: از ایکس. دو میزون، مؤسسه سلطنتی علوم طبیعی بلژیک، بروکسل
• بخش دهم- تحلیل جغرافیای جانوری، فون سوسمار ایران، از اس. سی. اندرسون،
• بخش دوزیستان و خزندگان، کالیفرنیا، آکادمی علوم سانفرانسیسکو
• بخش یازدهم- پرنده شناسی: از اس. جرویس رید، اداره خارجی، لندن
• قسمت دوم- قوم
• بخش دوازدهم- انسان اولیه در ایران: از ای. ساندرلند، دانشگاه دورهام
• بخش سیزدهم- جغرافیای اسکان: از ایکس. دوپلانول، استاد جغرافیا، دانشگاه نانسی یادداشت‌های مربوط به منابع: از جودیت ای. براون، مرکز مطالعات آسیای جنوبی، دانشگاه کمبریج
• بخش چهاردهم- جمعیت: از ج. بهنام، مؤسسه تحقیقات اجتماعی، تهران
• قسمت سوم- حیات اقتصادی
• بخش پانزدهم- کانی‌ها: از جی. وی. هریسون، دانشگاه آکسفورد
• بخش شانزدهم- فعالیت‌های صنعتی: از ای. ملامید، استاد جغرافیا، دانشگاه نیویورک
• بخش هفدهم- ارتباطات، حمل و نقل، تجارت و خدمات: از ای. ملامید، استاد جغرافیا، دانشگاه نیویورک
• بخش هجدهم- کشاورزی: از اچ. بون جونز، استاد جغرافیا، دانشگاه دورهام
• بخش نوزدهم- بهره‌برداری آب در شمال شرق ایران: از دی. جی. فلاور، دانشگاه آلبرتا
• بخش بیستم- روستانشینی، چادر نشینی و انسان‌شناسی اجتماعی ایران: از ای. ساندرلند، دانشگاه دورهام
• بخش بیست و یکم- اصلاحات ارضی در ایران: از کی. اس. مک لچلن، انجمن مطالعات شرقی و افریقایی، دانشگاه لندن
• قسمت چهارم- نتیجه‌گیری
• بخش بیست و دوم- هویت ایران: از دبلیو. بی. فیشر، استاد جغرافیا، دانشگاه دورهام جدول تبدیل واحدهای اندازه‌گیری آلبوم تصاویر کتاب‌شناسی نمایه