کتاب حقوق مدنی (شفعه، وصیت، ارث) | ناصر کاتوزیان
- انتشارات : میزان
- تگ : حقوق مدنی کاتوزیان کتاب حقوق مدنی
محصولات مرتبط
دربارهی کتاب حقوق مدنی؛ درسهایی از شفعه، وصیت، ارث ناصر کاتوزیان
کتاب حقوق مدنی؛ درسهایی از شفعه، وصیت، ارث نوشتهی ناصر کاتوزیان در قالب سه قسمت متفاوت و هر قسمت هم با فصولی مجزا به شرح قوانین از قانون مدنی می پردازد:
کتاب نخست- شفعه کتاب دوم- وصیت و کتاب سوم- ارث
شفعه عبارت است از این که: دو نفر در مالی به صورت مشاع شریک باشند، اگر یکی از آن دو سهمش را به کسی به غیر از شریکش بفروشد، شریک دیگر حق دارد، همان مبلغ را به مشتری داده و آن سهم را از وی بگیرد و این را حق شفعه و صاحب حق را شفیع می نامند.
کتاب یاد شده تمامی قوانین از جمله چگونگی اجرا و زوال این حق که در مورد شفعه بر قرار است را به طور جامع و دقیق در 2 فصل مجزا شرح می دهد.
وصیت که عبارت است از دستور به وصی یا وراث برای انشا اعمال حقوقی یا در واقع عمل حقوقی که به موجب آن شخص به طور مستقیم یا در نتیجه تسلیط دیگران، در اموال یا حقوق خود برای بعد از فوت تصرف می کند.
که تحت عنوان کتاب دوم ماهیت حقوقی، انعقاد، شرایط نفوذ و مدت اعتبار آن را به صورت دقیق در 3 فصل مجزا شرح می دهد.
ارث به معنی مال یا حکمی است که پس از مرگ شخص به بازماندگان او می رسد و نهایتا در کتاب سوم تحت عنوان ارث در 4 فصل مجزا قواعد کلی آن که شامل: موجبات ارث، پیوند بین ارث و وصیت، قرابت های سببی و نسبی و قوانین و شرایط تقسیم ترکه و ... می شود، را بیان می کند.
بخشی از کتاب حقوق مدنی؛ درسهایی از شفعه، وصیت، ارث ناصر کاتوزیان
کتاب دوم- وصیت
فصل اول: انعقاد و شرایط نفوذ وصیت
47- اوصاف ذاتی وصیت:
از تعریف وصیت در قانون مدنی سه وصف ذاتی و مهم برای این عمل حقوقی استنباط می شود:
1- تعلیق به فوت: چنان که گفته شد، وصیت برای زمان بعد از فوت موصی انشا می شود و این وصف چندان مهم و بارز است که باید آن را وصف جوهری وصیت در برابر سایر تصرفات حقوقی زمان حیات شمرد. تعلیق ذاتی وصیت به فوت موصی منافاتی با تعلیق آن به شرایط دیگر ندارد. پس، می توان وصیت کرد که، اگر موصی له بتواند در تحصیل خود توفیق شایسته پیدا کند، مالی از ترکه به او تعلق یابد.
فوت فرضی در حکم موت حقیقی است و با صدور حکم فوت فرضی غایب (ماده 1023 ق.م.) موضوع وصیت به موصی له تملیک می شود، ولی اگر معلوم شود که موصی زنده بوده است، آن چه از عین یا منافع مال تملیک شده موجود است، به او باز می گردد.(ماده 1027ق.م.).
2- رایگانی تملیک: تملیک مستقیم موصی به رایگان است و نمی تواند در برابر عوض قرار گیرد و وصیت را به صورت معامله ی معوض در آورد: به عنوان مثال، اگر موصی خانه ی خود را برای بعد از فوت به دیگری بفروشد، عمل حقوقی را نباید وصیت شمرد و اگر وصیت هم باشد، باطل است. با وجود این، به دست آوردن عوض از دو راه در وصیت هم ممکن است:
1) وصیت تملیکی ممکن است با شرط عوض همراه باشد، همان گونه که هبه نیز با شرط عوض ممکن است(ماده 801 ق.م.) زیرا شرط عوض، به دلیل تبعی و فرعی بودن آن، در برابر مال تملیک شده قرار نمی گیرد. در واقع، عمل حقوقی اختلاطی از دو تملیک رایگان است و این اختلاط منافاتی با رایگان بودن هر دو تملیک ندارد.
2) موصی می تواند، به جای وصیت تملیکی، وصیت به تملیک کند: یعنی دستور دهد که اموال او را بفروشند یا اجاره دهند. در این فرض، تملیک معوض با وصیت واقع نمی شود وسبب آن عقدی است که به وسیله وارثان یا وصی و در مقام اجرای دستور موصی صورت می پذیرد.
3- قابلیت رجوع: امکان رجوع از وصیت را نیز باید بر آن دو وصف اصلی افزود.
قانون مدنی در مواد 829 و 838 به اختیار موصی در رجوع از وصیت تصریح کرده است. حکمت وصیت در این است که وسیله ی اجرای آن اخرین خواسته های متوفی باشد و موصی تا لحظه ی مرگ بتواند آرزو های دست نیافته را تحقق بخشد. پس، منطقی است که قابلیت رجوع در زمره اوصاف اصلی وصیت باشد و قرارداد با دیگران نیز نتواند آن را برای موصی الزام آور کند و به صورت تعهد لازم درآورد.
48- ماهیت حقوقی وصیت:
در برابر این پرسش که، آیا وصیت در شمار عقود است یا ایقاعی است معلق، نویسندگان حقوقی و فقیهان به توافق نرسیده اند. دلیل عمده اختلاف که پنهان مانده است، تنوع و گستردگی اعمال حقوقی است که به شکل وصیت تحقق می پذیرد. نباید انتظار داست که ابرا یا اقراری که در وصیت آمده است نیاز به قبول داشته باشد، یا هبه معلق به فوت ایقاع باشد و آن کل نامتجانس ماهیتی یگانه پیدا کند.
کتاب حقوق مدنی؛ شفعه، وصیت، ارث به قلم استاد ناصر کاتوزیان در نشر میزان به چاپ رسیده است.
فهرست
فصل اول: حق شفعه فصل دوم: اخذ به شفعه کتاب دوم- وصیت فصل اول: انعقاد و شرایط نفوذ وصیت فصل دوم: رجوع از وصیت کتاب سوم- ارث فصل اول: تحقق ارث فصل دوم: اسباب، شرایط و موانع فصل سوم: اداره و انتقال ترکه فصل چهارم: تقسیم ترکه و سهام وارثان
- دوره مقدماتی حقوق مدنی
- مؤلف: ناصر کاتوزیان
- انتشارات: میزان
دکتر ناصر کاتوزیان
ناصر کاتوزیان کیست؟
دکتر امیرناصر کاتوزیان حقوقدان، وکیل و استاد دانشگاه معاصر ایرانی است. ایشان یکی از بزرگمردان باسابقهی علم حقوق کشور است که سالهای زیادی از زندگی خود را صرف تعلیم و پرورش دانشجویان و صاحبنظران حقوقی کشور و ارائهی خدمات ارزشمند در این حوزه نمود و کتابهای زیادی را نیز در این حوزه به تالیف رساند. اکثر آثار ناصر کاتوزیان جزء منابع اصلی درس حقوق مدنی دانشجویان بشمار میروند. در این مطلب به معرفی کتاب ها و بیوگرافی دکتر ناصر کاتوزیان خواهیم پرداخت.
زندگینامه ناصر کاتوزیان
ناصر کاتوزیان در 2 اردیبهشت 1310 در تهران متولد شد. پدرش ابوالفضل کاتوزیان از حقوقدانان و وکلای آن زمان بود. ناصر دوران ابتدایی و متوسطه را در دبستان اقبال و دبیرستان علمیه سپری کرد. دریافت نشان درجه 2 علمی ایران در سالهای ابتدایی تحصیل مشوق ایشان برای ادامه تحصیل در رشتههای ادبیات گردید. ناصر کاتوزیان پس از اخذ دیپلم در رشتهی موردعلاقهی خود، در رشته حقوق دانشگاه تهران پذیرفته شد و در سال 1331 موفق به اخذ مدرک کارشناسی در این رشته گردید.
او تحصیلات خود را تا اخذ درجهی دکترای حقوق در سال 1339 ادامه داد. موضوع پایاننامهی او «وصیت در حقوق مدنی ایران» بود. او از دانشجویان برجسته محمود شهابی خراسانی، محقق برجسته حقوق بود و اولین دانشجوی حقوق بود که موفق به اخذ دکترای حقوق در ایران شد. پس از فارغالتحصیلی فعالیت در مشاغل مختلفی را تجربه کرد. ناصر کاتوزیان از سال 1351 بهعنوان استاد تمام به تدریس حقوق و دروس مرتبط به دانشجویان کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا دانشکدههای حقوق و علوم سیاسی پرداخت و در سال 1358 به سمت ریاست این دانشکدهها منصوب شد.
از خدمات او در این دوران میتوان به بازسازی مجله دانشگاه، تغییر برنامه دانشکده در راستای تحولات اجتماعی و نقد لایحه قصاص در ایران اشاره کرد. دکتر ناصر کاتوزیان پس از انقلاب فرهنگی و اعلام تعطیلی دانشگاهها در سالهای ابتدایی دهه 60، از سمت استادی در دانشگاه تهران استعفا داد و بر تحقیق و پژوهش و نوشتن کتاب در این حوزه تمرکز کرد. او به مدت 11 سال از استادی دانشگاه تهران برکنار شد و تا اینکه در سال 1370 مجدد به همکاری با دانشکاه دعوت شد. آثار و تحقیقهای بسیاری از او در زمینههای فلسفه حقوق، حقوق مدنی و آیین دادرسی بر جا مانده است. از او بهعنوان پدر علم حقوق ایران یاد میشود. ناصر کاتوزیان در سال 1358 جزء کاندیداهای انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسی بود.
ناصر کاتوزیان سرانجام در 11 شهریور 1393 در سن 83 سالگی به دلیل مشکلات ریوی دار فانی را وداع گفت. پیکر او در قطعه نامآوران بهشت زهرا به خاک سپرده شد. حاصل زندگی مشترک او دو فرزند به نام بهرام و بهزاد کاتوزیان است.
خدمات ناصر کاتوزیان بر علم حقوق ایران
ناصر کاتوزیان یکی از پرکارترین استادان حقوق ایران بود. دکتر ناصر کاتوزیان از تالیفکنندگان و تدوینکنندگان پیشنویس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و اعضای کادر قضایی دادگستری بود و در محاکم حقوقی متعدد فعالیت داشت.
از سوابق درخشان او در علم حقوق علاوه بر سایر خدمات میتوان به تالیف بیش از 70 جلد کتاب و صدها مقالهی حقوقی اشاره کرد که اکثریت آنها جزء منابع درسی معتبر دانشگاههای حقوق و آزمونهای وکالت بشمار میروند و نقش مهمی در توسعه ادبیات حقوقی ایران داشتهاند. از سایر خدمات ایشان در این حوزه میتوان از ریاست دادگاههای مختلف، مشاوره دادگاه استان و معاونت اداره حقوقی کانون وکلای دادگستری نام برد.
افتخارات دکتر کاتوزیان
دکتر ناصر کاتوزیان در طول سالها فعالیت علمی در حوزه حقوق، موفق به دریافت جوایز و افتخارات متعددی گردید که از مهمترین آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- دریافت نشان درجه 1 دانش و فرهنگ و هنر در سال 1383
- نشان درجه 1 پژوهش در سال 1382
- دو دوره دریافت لوح تقدیر کتاب سال جمهوری اسلامی ایران
- استاد برگزیده دانشگاه تهران در سال 1381
- دریافت لوح تقدیر از دانشگاههای علامه طباطبایی، دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه مفید
- دریافت لوح تقدیر انجمن دانشآموختگان نابینایان کشور
آثار ناصر کاتوزیان
- کتاب رویه قضائی
- کتاب شیوه تجربی تحقیق در حقوق
- کتاب مقدمه علم حقوق
- کتاب قواعد عمومی قراردادها
- کتاب عقود معین
- کتاب مسئولیت مدنی
- کتاب الزام های خارج از قرارداد
- کتاب وصیت در حقوق مدنی ایران
- کتاب حقوق خانواده
- کتاب اعمال حقوقی
- کتاب وقایع حقوقی - مسئولیت مدنی
- کتاب مسئولیت ناشی از عیب تولید
- کتاب اموال و مالکیت
- کتاب ارث
- کتاب درسهایی از شفعه، وصیت، ارث
- کتاب مبانی حقوق عمومی
- کتاب ایقاع
- کتاب نظریه عمومی تعهدات
- کتاب اثبات و دلیل اثبات
- کتاب نظم حقوق کنونی
- کتاب امر قضاوت شده در دعوای مدنی
- کتاب عدالت قضایی؛ گزیده آرا
- کتاب گامی به سوی عدالت
- کتاب حقوق انتقالی
- کتاب فلسفه حقوق
- کتاب کلیات حقوق
خرید کتاب های دکتر ناصر کاتوزیان از کتابانه
برای مشاهده و خرید کلیهی آثار و بهترین کتاب ناصر کاتوزیان یا هر یک از سایر کتابهای رشته حقوق میتوانید به فروشگاه اینترنتی کتابانه مراجعه نمایید. کتابانه امکان دسترسی سریع و آسان تمامی علاقهمندان سراسر کشور را به لیست کتاب های دکتر کاتوزیان فراهم ساخته است.
در هر کجای کشور پهناور ایران که هستید، کتابهای موردعلاقه خود را با بهترین قیمت در کتابانه سفارش دهید و در سریعترین زمان در مکان دلخواهتان تحویل بگیرید. لذت آسانترین خرید اینترنتی کتاب را با خرید کتاب از کتابانه تجربه نمایید.
ثبت دیدگاه
دیدگاه کاربران