کتاب ارث | مهدی شهیدی

کتاب ارث به قلم استاد فقید دکتر مهدی شهیدی در انتشارات مجد به چاپ رسیده است.

امروزه علت حضور خانواده های زیادی در دادگاه ها موضوعی به اسم ارث است، اما ارث چیست؟

در معنی لغوی ارث به معنای ماترک است یعنی چیزی که میت ترک کرده و درواقع اموال به جا مانده از متوفی ارث نام دارد. قوانین و احکام متفاوت و زیادی درباره ی میراث و چگونگی تقسیم کردن آن وجود دارد، که کتاب مذکور به صورت جامع به این مسئله پرداخته است.

کتاب ارث مشتمل بر 6 فصل است:1-موجبات، شرایط و موانع ارث 2-نوع وراثت و حجب 3- سهم الارث وراثت نسبی و سببی 4- قواعد مهم ارث 5- حقوق بین المللی خصوصی ارث 6- گواهی انحصار وراثت

در مقدمه ی کتاب، با تعریف ارث و تاریخچه آن آشنا می شویم. سپس مؤلف در فصل اول انواع خویشاوندی و ضابطه ها به همراه میزان سهم الارث هرکدام را به طور جزبه جز و دقیق توضیح می دهد. در فصل دوم انواع وراثت و حجب را توضیح داده و در فصل سوم سهم الارث،از فامیل های درجه اول تا سوم و زوج و زوجه را شرح می دهد. در فصل چهارم مهم ترین قواعد و شرایط تقسیم ارث را بیان می کند و جهتِ تثبیت مطالب گفته شده در فصل های اول تا چهارم، برای دانشجویان تعدادی مسئله به همراه پاسخ تشریحی نیز در این فصل جمع آوری شده است. در فصل پنجم حقوق بین المللی ارث و نهایتاً در فصل ششم چیستی گواهی انحصار وراثت و کارکرد و نحوه ی اخذ آن را بیان می کند.

 

برشی از متن کتاب

فصل نخست :موجبات، شرایط وموانع ارث         مبحث نخست:موجبات ارث بخش نخست: نسب تعریف و تقسیم - مقصود از نسب پیوستگی طبیعی بین افراد انسان است که نتیجه تولد انسانی از انسان دیگر است. به خویشاوند نسبی، خویشاوند خونی هم گفته می شود. خویشاوند نسبی به دوگونه خویشاوند طولی یا عمودی و خویشاوند عرضی یا در خط اطراف تقسیم می گردد. الف) خویشاوند طولی یا عمودی- این خویشاوندی بین دو شخصی است که یکی از دیگری بدون واسطه یا با واسطه تولد یافته باشد وجود دارد مانند خویشاوندی پدر و فرزند. این گونه خویشاوندی را نیز می توان به خویشاوندی طولی صعودی یا عمودی صعودی و خویشاوندی طولی نزولی یا عمودی نزولی تجزیه کرد. فصل سوم: سهم الارث وراث نسبی وسببی           مبحث سوم: سهم الارث خویشاوندان طبقه سوم مختصات ارث افراد طبقه سوم - اگر متوفی در طبقه نخست و طبقه دوم خویشاوندی نداشته باشد ترکه او به خویشاوند طبقه سوم او یعنی اعمام (عمو وعمه) اخوال (دایی و خاله) او و درصورت نبودن اعمام واخوال اولاد اعمام واخوال تا هرقدر که پایین بروند می رسد و درصورت نبودن ایشان به اعمام واخوال پدر و مادر متوفی و در صورت نبودن آنها به اولادشان و سپس به اعمام و اخوال و اولاد اعمام و اخوال نسل های پیشین متوفی با رعایت قاعده اصل وراثت نزدیکتر خواهد رسید. ... مبحث چهارم: ارث خنثی و شخص فاقد علامت جنسی و انسان دوسر  بخش دوم:ارث شخص فاقد علامت جنسی تعریف و بیان حکم - منظور از شخص فاقد علامت جنسی کسی است که هیچ یک از علائم خاص جنس ذکور و اناث در او وجود نداشته باشد. نظر مشهور در فقه به استناد حدیث این است که جنس این شخص با قرعه تعیین می شود زیرا قرعه برای هر امر مشکل درنظر گرفته شده است اما به نظر می رسد در صورتی که بتوان به وسیله متخصصان جنس شخص را تعیین کرد باید مطابق تشخیص مذکور عمل گردد. فصل پنجم: حقوق بین المللی خصوصی ارث قواعد حل تعارض قوانین و دادگاه ها - موضوع ارث به عنوان یکی از احوال شخصیه ممکن است تحت تاثیر یک عامل خارجی نظیر تابعیت و اقامتگاه خارجی قرار گیرد. در این صورت برای تعیین حکم قانونی لازم الاجرا و یا دادگاه صالح برای رسیدگی به اختلافات ناشی ازآن ناگریز باید مباحث قواعد حل تعارض قوانین و دادگاه ها در این خصوص مورد مطالعه قرار گیرد. روشن است که سیستم های حقوقی مقررات و روش یکنواختی نسبت به مسائل مختلف حقوقی ندارند. و قوانین آن سیستم ها در تعیین حکم دعاوی مطروح متعارض است.در چنین وضعی در یک رابطه حقوقی بین المللی باید قانونی را که قابل اجرا باشد مشخص کرد. باید معلوم شود که در بین قوانین سیستم های حقوقی گوناگون مرتبط با موضوع ارث یک مورث مقیم در یک کشور غیر متبوع او چه قانونی برای حل اختلاف حاکم است قانون کشور متبوع یا قانون اقامتگاه یا احیانا قانون دیگر وچه دادگاهی صلاحیت رسیدگی به این موضوع را دارد. دادگاه کشور متبوع یا محل اقامت یا کشور دیگر. مبنای ضرورت تعیین قانون حاکم و دادگاه صالح در روابط بین المللی خصوصی لزوم برخورداری افراد جوامع انسانی از یک نظام هماهنگ و...

فهرست

فصل نخست :موجبات، شرایط وموانع ارث مبحث نخست:موجبات ارث مبحث دوم: شرایط ارث مبحث سوم: موانع ارث فصل دوم: نوع وراثت و حجب مبحث نخست: نوع وراثت مبحث دوم: حجب فصل سوم: سهم الارث وراث نسبی وسببی مبحث نخست: سهم الارث خویشاوندان طبقه اول مبحث دوم: سهم الارث خویشاوندان طبقه دوم مبحث سوم: سهم الارث خویشاوندان طبقه سوم مبحث چهارم: ارث خنثی و شخص فاقد علامت جنسی و انسان دو سر مبحث پنجم: ارث زوج و زوجه مبحث ششم: وضعیت ترکه متوفای بی وارث فصل چهارم: قواعد مهم ارث ضمیمه:مسائل فصل پنجم: حقوق بین المللی خصوصی ارث فصل ششم: گواهی انحصار وراثت

مؤلف: دکتر مهدی شهیدی

انتشارات: مجد