درباره کتاب آشنایی با نهج البلاغه
کتاب «نهج البلاغه» گزیده و منتخبی از خطبه ها، مواعظ، نامه ها، دعاها، و کلمات قصار امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب علیه السلام است که سید رضی، ادیب و شاعر و دانشمند برجسته ی شیعی در سال 400 هجری قمری آن را گردآوری و تدوین کرده است. این اثر گرانسنگ "نهج البلاغه" نامیده شده است؛ زیرا درهای بلاغت را برای کسانی که در آن بیندیشند باز می کند، جوینده ی راه بلاغت را به مقصود می رساند، نیاز دانشمند و دانشجو را برمی آورد و سخنور و پارسا مطلوب خود را در آن می یابند. کتاب "آشنایی با نهج البلاغه" برای دانشجویان رشته ی الهیات در مقطع کارشناسی به ارزش دو واحد تدوین گردیده که مشتمل بر سه بخش می باشد: 1- خطبه ها 2- نامه ها 3- سخنان کوتاه
بخش اول گزیده ای از خطبه ها و سخنرانی های امیرالمؤمنین (ع) است. در این باب جمعاً 236 خطبه و سخنان خطبه مانند که حضرت به مناسبت های مختلف ایراد فرموده، آمده است. بخش دوم گزیده ای از نامه های آن حضرت می باشد. در این بخش، مجموعاً 79 نامه، فرمان، وصیت و سفارش آمده است. بخش سوم گلچینی از کلمات قصار یا سخنان کوتاهِ حکیمانه ی امیرالمؤمنین و پاسخ پرسش هایی از آن حضرت است. این بخش مشتمل بر 480 کلمه ی قصار می باشد. در عصر حاضر، با تحولات بسیار و ظهور آراء و افکار مختلف در مسائل اجتماعی، سیاسی و حقوقی، ارزش نهج البلاغه بهتر هویدا می شود و مسلماً با استفاده از این کتاب می توان به بسیاری از پرسش ها و مشکلات پاسخ داد. اگر کسی در سخنان حضرت علی علیه السلام کنجکاو و دقیق شود، درمی یابد که دست قدرت الهی علی را ساخته است تا از زمان و محیط خویش فراتر رود و برای همه ی زمان ها و نسل ها سخن بگوید؛ آن سان که گویی همه ی انسان ها و نسل ها را فراروی خود می بیند و با آنان رودررو سخن می گوید.
برشی از متن کتاب آشنایی با نهج البلاغه
بخش اول: خطبه ها فصل پنجم: یاد مرگ یکی از آموزههای مهم آیین های آسمانی همانا توجه دادن به مرگ است. این دعوت به اندیشیدن درباره ی پایان زندگی دنیوی، در واقع، با یکی از دو اصل بنیادی ادیان، یعنی اصل معاد و حیات پس از مرگ، همسویی تام دارد. با آن که که مسئله مرگ واقعی ترین پدیده زندگی بشر است به نحوی که حتی شکاک ترین فلاسفه هم نتوانسته و نمیتوانند منکر آن شوند، اما آدمیان کمتر یاد مرگ می کنند و این به دلیل همان غفلت عامّی است که بر حیات همه ی ما آدمیان سایه افکنده است. همین غفلت عمومی سبب گشته که پیشوایان و رهبران فکری، مرگ را پیوسته یاد ما انسانها آورند و با تذکر همیشگی، این پدیده بسیار مهم اما مغفول عنه را از حالت غفلت درآورند. توصیف فراوان و مؤکّد ادیان به یاد کردن از مرگ برای این است که بشر هیچ گاه غایت زندگی را که همانا حیات اخروی است از یاد نبرد و از دلبستگی به دنیا و فریبندگی های آن، که منشاء بسیاری از مفاسد و انحرافات و بلکه رأس کل خطیئه است دست بشوید.
یاد من و زدودن دنیا دوستی از صفحه دل، همواره آدمی را به کفاف و عفاف دعوت می کند و بهره وری بیرویه از این عالم گذرا را محدود میسازد و از این بالاتر زمینه بسیار مساعدی را برای پرورش صفات نیک و مکارم اخلاق در جان آدمی فراهم می کند؛ چرا که خاصیت اصلی نفس حبّ ذات و خود محوری است. آدمی برای محدود ساختن این حبّ ذات و خودبینی هر اندازه بر سر نفس بکوبد مطلوب است. یکی از عظیم ترین و کارآمدترین قارعه های نفس و هدّامه های لذّات بیگمان یاد مرگ است. این است که امیرالمومنین علیه السلام در مقام هدایت انسانها و نشان دادن مقصد عالی زندگی به آدمیان، بارها و بارها مردم را به مرگ و مردن و عوالم و عقبه های دشوار عالم پس از مرگ توجه داده و از آنان خواسته است که درباره این پدیده مهم زندگی خویش اندیشه کنند و از این رهگذر به اصلاح خود بپردازند. در نهج البلاغه شریف حدود 35 بار از مرگ و ادب سخن به میان آمده است که ما در این فصل به ذکر دو مورد از این گفته های آموزنده و سازنده بسنده کرده ایم.
- [وَ مِن خطبه له علیه السلام]
- وَ بادِروُا بِالاَعمالِ عُمراً ناکِساًف اَو مَرَضاً حابِساً، اَو مَوتاً خالِساًف فَاِنَّ المَوتَ هادِمُ لَذّاتِکُم، وَ مُکَدَّرُ شَهواتِکُم، وَ مُباعِدُ طِیّاتِکُمف زائِرٌ غَیرَ مَحبوبٍ، وَ قِرنً غَیرُ مَغلوبٍ، وَ واتِرٌ غَیرُ مَطلوبٍ.
پیش از آن که بر اثر پیری از کار افتید، یا به مرضی گرفتاریآیید که توان کار را از شما باز گیرد، یا مرگ شما را دررباید، کاری بکنید؛ زیرا مرگ نابود کننده لذت های شما و تیره کننده خواهش های شماست، و دور کننده شما از اهدافتان است، دیدار کنندهای دوست نداشتنی، هماوردی شکست ناپذیر، و قاتل تعقیب ناشدنی است. شرح و توضیح بادروا: پیشی گیرید، سبقت جویید. کلمات«عمراً، مرضاً، موتاً» مفعول به «بادروا» هستند. ناکساً: واژگونه، معکوس، پیر افتاده. ...
فهرست
بخش اول: خطبه ها
فصل اول: توحید و نبوت و وصف جاهلیت
فصل دوم اسلام، ایمان و کفر
فصلسوم: تقوا و تقوا پیشگان
فصل چهارم: دنیا و آخرت و عبرت از روزگار
فصل پنجم: یاد مرگ
فصل ششم: آرزوهای دور و دراز
فصل هفتم: زهد و زاهدان
فصل هشتم: قرآن و سنّت
فصل نهم: شرایع و احکام
فصل دهم: اهل بیت پیامبر علیهم السلام
فصل یازدهم: شخصیت علی علیه السلام از زبان خود او
فصل دوازدهم: فتنه ها و شبهات
فصل سیزدهم: خوارج
فصل چهاردهم: نفاق و منافقان
فصل پانزدهم: دعا و نیایش
فصل شانزدهم: حقوق متقابل حکمران و رعیت
فصل هفدهم: خلافت علی علیه السلام و بیعت با آن حضرت
فصل هجدهم: فتوا و قضاوت قاضیان
بخش دوم: نامه ها
بخش سوم: سخنان کوتاه
(با مقدمه آیة الله محمد واعظ زاده خراسانی) مولف: حمیدرضا شیخی انتشارات: سمت
نظرات کاربران درباره کتاب آشنایی با نهج البلاغه | شیخی
دیدگاه کاربران